ارائه مدل ضربات روحی سازمانی در سازمان‌های دولتی ایران (مورد مطالعه: وزارت صنعت، معدن و تجارت)

فصلنامه مطالعات مدیریت و توسعه پایدار

دوره 3، شماره 3 - شماره پیاپی 11، آذر 1402، صفحه 1-24   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/msds.2023.1988945.1149

نویسندگان

سیده فاطمه قانع کوشالشاهی¹؛ حمید رضا رضایی کلیدبری^{* 2}؛ داود کیاکجوری³؛ بهزاد فرخ سرشت⁴

¹دانشجوی دکتری، گروه مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس، چالوس، ایران.

²استادیار، گروه مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت، رشت، ایران.

³دانشیار، گروه مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس، چالوس، ایران.

⁴استادیار، گروه مدیریت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس، چالوس، ایران.

چکیده

یکی از پدیده‌های مهمی که امروزه سازمان‌ها را تهدید می‌کند، ضربه‌های روحی و روانی است که در سازمان‌ها ایجاد شده و منجر به ایجاد پیامدهای مخربی می‌شود. هدف این پژوهش، ارائه مدل ضربات روحی در سازمان‌های دولتی ایران است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، توسعه‌ای - کاربردی و از نظر روش انجام کار، آمیخته از نوع اکتشافی است. جامعه آماری پژوهش در مرحله کیفی، شامل خبرگان دانشگاهی در حوزه مدیریت دولتی و جامعه آماری مرحله کمّی، تمامی کارکنان وزارت صنعت، معدن و تجارت بوده است. نمونه آماری در بخش کیفی با رویکرد هدف‌مند قضاوتی به تعداد 10 نفر و در بخش کمّی به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای به تعداد 338 نفر انتخاب شده است. ابزار جمع‌آوری داده‌ها در مرحله اول شامل مصاحبه نیمه ساختاریافته و دو مرحله دلفی و در مرحله دوم پرسشنامه 55 سؤالی است که روایی و پایایی پرسشنامه تأیید شده است. تجزیه و تحلیل داده‌های کیفی با استفاده از روش داده بنیاد  و نرم افزار MAXQDA و داده‌‌های بخش کمّی به روش معادلات ساختاری در نرم افزار  SMART-PLS 3انجام شده است. نتایج نشان داد که در بخش کیفی 27 مضمون سازمان دهنده و سه مضمون فراگیر از عوامل ایجاد کننده ضربات روحی در سازمان‌های دولتی و 20 مضمون سازمان دهنده و 4 مضمون فراگیر از پیامدهای ضربات روحی و 8 شاخص مضمون سازمان دهنده و 2 مضمون فراگیر از ویژگی‌‌های سازمان‌های آسیب دیده شناسایی شده است. همچنین، در بخش کمّی مدل پژوهش بر اساس نتیجه تحلیل عاملی مرتبه دوم مورد تأیید قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

ضربه روحی سازمانی؛ سازمان‌های آسیب‌دیده؛ سازمان‌های دولتی

مراجع

Ahmadi, F., Farhi, A., Miandari, K., & Shirazi, I. (2014). Designing and explaining the organizational dimensions of the organizational model that protects employees from psychological trauma. Imam Hossein University Human Resource Management Research, 7(2), 209-236. https://civilica.com/doc/909151 [In Persian]

Davalit, H., & Dehimpour, M. (2016). The effect of factors causing organizational trauma on the desertion of military employees. Imam Hossein University Human Resource Management Research, 9(4), 81-106. https://civilica.com/doc/935075 [In Persian]

Davies, C. E. (2019). An Autoethnographic Approach To Understanding Identity Construction Through The Enactment Of Sense Of Humor As Embodied Practice. Journal Of Pragmatics. https://doi.org/10.1016/j.pragma.2019.02.010

De Soir, E., & Kleber, R. (2017). Understanding The Core Of Psychological Trauma: Trauma In Contemporary French Theory. In Impact Of Organizational Trauma On Workplace Behavior And Performance. In (pp. 57-75). Igi Global. https://doi.org/10.4018/978-1-5225-2021-4.ch003

Ebrahimi, S. A., & Baki Hashemi, M. M. (2017). Individual outcome of organizational trauma in a health service provider unit (Individual outcome of organizational trauma in a health service provider unit). Gilan University of Medical Sciences, 27(108), 11-24. https://doi.org/10.29252/shefa.7.3.51 [In Persian]

Ellis, B. R. (2019). The Trauma In Organizational Change: Correlation Study Of Change Fatigue And Ptsd In The Workplace [Doctor Of Philosophy, Regent University].

Gerber, E. B., Loomis, B., Falvey, C., Steinbuchel, P. H., Leland, J., & Epstein, K. (2019). Trauma-Informed Pediatrics: Organizational And Clinical Practices For Change, Healing, And Resilience. In In Trauma-Informed Healthcare Approaches (pp. 157-179). Springer.

Ghiasvand, A. (2018). Advanced analysis of structural equation modeling using Smart PLS (Vol. 1). Allameh Tabatabaei University, Tehran. [In Persian]

Hormann, S., & Vivian, P. (2005). Toward An Understanding Of Traumatized Organizations And How To Intervene In Them. Traumatology, 11(3), 159-169. https://doi.org/10.1177/153476560501100302

Kari A O'grady, J., & Douglas, O. A. M. (2021). Managing The Hell Out Of Organizational Truma: An Introduction To Five Resilience Leadership Skills. IGI Global. https://doi.org/10.4018/978-1-7998-7016-6.ch006

Kolivand, P., & Sarlak, M. A. (2014). Factors causing organizational trauma in private hospitals and ways to reduce it: the case study of Khatam Al Anbia Hospital (pbuh). Scientific-Research Quarterly of Government Organizations Management, 4(1), 109-120. https://doi.org/20.1001.1.2322522.1394.4.0.7.8 [In Persian]

Messina, M. J. (2019). Failed Dependency: Leadership Strategies To Prevent, Mitigate, And Heal Organizational Trauma In Behavioral Health Systems [Doctor Of Psychology, Ashford University].

Mohammadzadeh Sultanmoradi, H., Faizi, T., Gramipour, M., & Yadollahi, M. (2018). Explanation and pathology of the current model of public administration in Iran. Public Administration, 11(1), 1-26. https://doi.org/10.22059/jipa.2019.271880.245 [In Persian]

Naz, M., Mahmood, Z., Saleem, S., & Naseer, R. (2011). The Impact Of Trauma On Rescue 1122 Workers. Fwu Journal Of Social Sciences, 5(1), 12-23.

Sepahvand, R., & Muomeni Mofrad, S. (2021). Identify And Prioritize The Factors Affecting Organizational Trauma. Transformation Management Research Letter, 12(23), 252-272. https://doi.org/10.52547/jpap.2019.96498 [In Persian]

Sephovand, R., & Zare, F. (2016). The role of organizational consciousness on organizational trauma with regard to the mediating role of managers' political intelligence. Organizational resource management research of Imam Hossein University, 7(4), 113-195. https://doi.org/20.1001.1.22286977.1396.7.4.9.0 [In Persian]

Strand, V. C. (2018). Applying Trauma Theory To Organizational Culture. In Trauma Responsive Child Welfare Systems. In (pp. 19-40). Springer. https://doi.org/10.1007/978-3-319-64602-2_3

Switzer, T. (2001). Recruiting After An Organizational Traumatic Event. Organization Development Journal, 19(2), 71-89.

Uca, D. (2019). Grissgott” Meets “Kung Fu”: Multilingualism, Humor, And Trauma In Saša Stanišić’s Wie Der Soldat Das Grammofon Repariert (2006). Paper Presented At The Symposium. A Quarterly Journal In Modern Literatures, 10(5), 63-75. https://doi.org/10.1080/00397709.2019.1633806

Venugopal, V. (2016). Understanding Organizational Trauma: A Background Review Of Types And Causes. Iosr Journal Of Business And Management, 18(10), 65-69.