بررسی انواع تشبیه در شعر معاصر عرب با رویکرد به سروده‌های نازک الملائکه

زیبایی‌شناسی ادبی

دوره 14، شماره 57، دی 1402، صفحه 61-84   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

پرنیا امان¹؛ هادی حیدری نیا^{* 2}؛ محمود صادق زاده³

¹دانشجوی دکترای تخصصی زبان و ادبیات فارسی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی ، یزد، ایران.

²استادیارگروه زبان و ادبیات فارسی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.

³3- دانشیارگروه زبان و ادبیات فارسی، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.

چکیده

نازک الملائکه به‌عنوان یکی از بنیان‌گذاران شعر آزاد، از نظریه‌پردازان شعر نو و همچنین از شاعران صاحب سبک در ادبیّات معاصر عربی به شمار می‌رود. نازک در شعر خود از عناصر بلاغی برای برجسته‌سازی مضمون و تأثیرگذاری بیشتر بر خواننده، بهره بـرده است. تشبیه یکی از ارکان بلاغی می‌باشد که سایر صورت‌های بلاغی از آن نشأت گرفته است. در مباحث بیانی، اولین عامل تصویرآفرین، آرایۀ تشبیه است؛ به‌گونه‌ای که می‌توان آن را ساده‌ترین و ابتدایی‌ترین نوع صور خیال به‌حساب آورد؛ زیرا فهم و درک آن برای ذهن از دیگر صورت‌های خیالی آسان‌تر است. نازک الملائکه در سروده‌های خود به نحو کارآمد و مؤثری از ابزارهای بلاغی بهره برده است. او به شیوه‌های گوناگون، با بهره‌گیری از تشبیه، اندیشه‌های خود را به خواننده منتقل ساخته و تشبیه را با تصاویر و هنرنمایی‌های ویژه‌ای مقرون ساخته است. این پژوهش به شیوۀ توصیفی و تحلیلی و با ابزار کتابخانه‌ای به بررسی کارکرد تشبیه و انواع آن در سروده‌های نازک الملائکه پرداخته است. همچنین از رهگذرهای مختلف از لحاظ طرفین حسی یا عقلی بودن، از نظر ارکان و غیره، تقسیم‌بندی نموده، ظرایف و لطایف این تصویر هنری، واکاوی شده است. نتایج پژوهش، بیانگر آن است که تشبیه بعد از آرایۀ استعاره، پرکاربردترین صنعت ادبی در شعر نازک می‌باشد و از بین انواع تشبیه، تشبیه بلیغ، پربسامدترین نوع تشبیه است.

کلیدواژه‌ها

نازک الملائکه؛ شعر معاصر عرب؛ صور خیال؛ تشبیه

سایر فایل های مرتبط با مقاله

امان.doc

مراجع