واژة نیهشتن (nīhaštan=دقت کردن، دیدن) در گویش بختیاری

گویش‌شناسی و فرهنگ عامّه

دوره 1، شماره 2، اسفند 1402، صفحه 101-126   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

بهزاد معینی سام^* ؛ سارا محمدی اوندی

گروه ادبیات فارسی دانشکده ادبیات علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ایذه

چکیده

گویش‌های ایرانی همچون حلقه‌‏های زنجیر به ‏هم‏ پیوسته هستند که هر‏یک شماری ویژگی‌های زبان‏های ایرانی باستان را به ارث برده‏ اند. این گویش‏ها، دنبالة زبان‏های ایرانی باستان هستند که ریشه در دوران هندوایرانی و هندواروپایی دارند؛ از میان این گویش‏ها، گویش‏ لری بختیاری از گروه گویش‏‌های جنوب غربی، دنبالة زبان‏های ایرانی میانة غربی و فارسی باستان است که ویژگی‌های دستوری،‏ واژگانی و آوایی آنان را به‏ ارث ‏برده ‏است؛ همانا، گویش‏ها اصالت و نیای خود را بهتر نشان می‏دهند و در کنار مباحث فرهنگی، ساخت دستوری و واژگانی آنان هم باید مورد پژوهش قرار گیرد؛ از‏این ‏رو، هدف این پژوهش بررسی واژة  نیهشتن( مادة مضارع نیهر، نییَر) در لری بختیاری است که در متون کهن نیامده، ولی در گویش لری بختیاری به‏ جا مانده‏‏ است. بر این پایه، روش کار، هم پیدا کردن ریشة واژه و هم ساخت دستوری این واژه است که از چه قانون دستوری کهن پیروی ‏کرده ‏است. در پایان، چنین نتیجه ‏گیری شد که این واژه از ریشة har و ساخت این واژه با احتمال بسیار از ساخت ائوریست یا ماضی s دار پیروی‏ کرده ‏است.   

کلیدواژه‌ها

واژه‏ های کلیدی: ایرانی باستان؛ بختیاری؛ نیهشتن؛ ائوریست؛ ریش

مراجع