اخبار و اعلانات

 آمار

تعداد نشریات418
تعداد شماره‌ها9,997
تعداد مقالات83,560
تعداد مشاهده مقاله77,800,527
تعداد دریافت فایل اصل مقاله54,843,338
هوشمند نقابی, زهرا, اسلامی مفید آبادی, حسین, آقاسی, محمد. (1401). رابطه بازدهی سهام و نوسانات بازده با نقد شوندگی بازار سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره شیوع بیماری ویروس کرونا. نشریه علمی پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی, 14(56), 191-220. doi: 10.30495/faar.2022.698386
زهرا هوشمند نقابی; حسین اسلامی مفید آبادی; محمد آقاسی. "رابطه بازدهی سهام و نوسانات بازده با نقد شوندگی بازار سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره شیوع بیماری ویروس کرونا". نشریه علمی پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی, 14, 56, 1401, 191-220. doi: 10.30495/faar.2022.698386
هوشمند نقابی, زهرا, اسلامی مفید آبادی, حسین, آقاسی, محمد. (1401). 'رابطه بازدهی سهام و نوسانات بازده با نقد شوندگی بازار سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره شیوع بیماری ویروس کرونا', نشریه علمی پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی, 14(56), pp. 191-220. doi: 10.30495/faar.2022.698386
هوشمند نقابی, زهرا, اسلامی مفید آبادی, حسین, آقاسی, محمد. رابطه بازدهی سهام و نوسانات بازده با نقد شوندگی بازار سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره شیوع بیماری ویروس کرونا. نشریه علمی پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی, 1401; 14(56): 191-220. doi: 10.30495/faar.2022.698386

رابطه بازدهی سهام و نوسانات بازده با نقد شوندگی بازار سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره شیوع بیماری ویروس کرونا

پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی
دوره 14، شماره 56، دی 1401، صفحه 191-220    اصل مقاله (722.05 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/faar.2022.698386
نویسندگان
زهرا هوشمند نقابی* 1؛ حسین اسلامی مفید آبادی2؛ محمد آقاسی1
1گروه حسابداری و مدیریت، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران
2گروه حسابداری و مدیریت،واحد شهریار،دانشگاه آزاد اسلامی، شهریار،ایران
چکیده
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بازدهی سهام و نوسانات با نقد شوندگی بازار سهام در طی شیوع بیماری کرونا در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انجام شده است. روش پژوهش توصیفی، از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع جمع آوری اطلاعات پس رویدادی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بوده که با استفاده از روش نمونه‌گیری و حذف نظام‌مند برای دوره زمانی بین 1398 تا 1399 بوده که به تعداد 133 شرکت تعیین شده است.  برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیه های پژوهش از تحلیل رگرسیون چند متغیره و از آزمون‌های آماری نظیر آزمون‌های دوربین- واتسون، شاپیرو، دیکی عامل تورم واریانس استفاده شده است. در نهایت هم برای بررسی معنادار بودن معادله خط رگرسیون از آزمون فیشر و برای معنادار بودن ضرایب نیز از آزمون تی-استیودنت استفاده شده است. داده های مربوط به متغیرهای پژوهش بعد از گردآوری در نرم افزار اکسل با استفاده از نرم افزار آماری ایویوز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند. نتایج حاصل از آزمون فرضیات نشان داد بین بازدهی سهام و نوسانات با نقد شوندگی بازار سهام در طی شیوع بیماری کرونا رابطه مستقیم معناداری وجود دارد.
 
کلیدواژه‌ها
واژه‌های کلیدی: بازدهی سهام؛ نوسانات؛ نقد شوندگی بازار سهام؛ شیوع بیماری کرونا
اصل مقاله

رابطه بازدهی سهام و نوسانات بازده با نقد شوندگی بازار سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در دوره شیوع بیماری ویروس کرونا

 

 

 

تاریخ دریافت: 22/07/1401                  تاریخ پذیرش: 25/09/1401

زهرا هوشمند نقابی*[1]

حسین اسلامی مفیدآبادی[2]

محمد آقاسی[3]

 

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بازدهی سهام و نوسانات با نقد شوندگی بازار سهام در طی شیوع بیماری کرونا در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران انجام شده است. روش پژوهش توصیفی، از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع جمع آوری اطلاعات پس رویدادی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بوده که با استفاده از روش نمونه‌گیری و حذف نظام‌مند برای دوره زمانی بین 1398 تا 1399 بوده که به تعداد 133 شرکت تعیین شده است.  برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیه های پژوهش از تحلیل رگرسیون چند متغیره و از آزمون‌های آماری نظیر آزمون‌های دوربین- واتسون، شاپیرو، دیکی عامل تورم واریانس استفاده شده است. در نهایت هم برای بررسی معنادار بودن معادله خط رگرسیون از آزمون فیشر و برای معنادار بودن ضرایب نیز از آزمون تی-استیودنت استفاده شده است. داده های مربوط به متغیرهای پژوهش بعد از گردآوری در نرم افزار اکسل با استفاده از نرم افزار آماری ایویوز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند. نتایج حاصل از آزمون فرضیات نشان داد بین بازدهی سهام و نوسانات با نقد شوندگی بازار سهام در طی شیوع بیماری کرونا رابطه مستقیم معناداری وجود دارد.

 

واژه‌های کلیدی: بازدهی سهام، نوسانات، نقد شوندگی بازار سهام، شیوع بیماری کرونا.

1- مقدمه

سرمایه‌گذاری همواره به عنوان یکی از مهم ترین مسائل پیش روی هر شخص حقیقی و حقوقی است (نصیری و سلیمانی امیری،1399). البته، آنچه که در خصوص سرمایه گذاری دارایی های مالی نظیر سهام عادی دارای اهمیت بوده موضوع نقد شوندگی آن است. زیراْ نقدشوندگی یک معیار کلیدی از کیفیت بازار سرمایه است و برای رشد و توسعه بمزار یک پیش شرط محسوب می گردد. نقدشوندگی به صورت مستقیم با بازده مورد انتظار سرمایه گذاران در رابطه با سرمایه گذاری ارتباط داشته و یک معیار اصلی تأثیرگذار بر کارایی قیمت گذاری دارایی است. مدیرانی که نقدشوندگی سهام را در نظر نگرفته و اقدام به تأمین مالی با هزینه سرمایه بالا می کنند، با سرمایه گذاری های انجام نشده، دارایی های بدون استفاده و اقساط بدهی های سررسید شده ای مواجه می شوند که وجه نقدی برای پاسخ گویی به آن ها ندارند؛ لذا توانایی آن ها در اداره امور کاهش می یابد. بنابراین، مدیران با از دست دادن توانایی خود در اداره امور شرکت، تعهدات خود را با نرخ بالاتری تنزیل نموده و و از فرصت های مناسب سرمایه گذاری باز خواهند ماند. مدل های مبتنی بر مسائل نمایندگی و اطلاعاتی در قیمت‌های سهام وجود دارند که رابطه بین نقدشوندگی سهام و سرمایه گذاری را بیان می کنند. نقدشوندگی در بازار سهام ورود سهامداران عمده را تسهیل می کند (فروغ نژاد و همکاران، 1395).

اعلان تعدیل غیرمنتظره سود پیش‎بینی شده هر سهم توسط شرکت‎ها، از اطلاعات مهم در ارزیابی سرمایه‎گذاران از وضعیت آتی شرکت‎ها و در نتیجه تعیین قیمت آن می‌باشد (اصولیان و اصغری شیخیْ1400). در حقیقت، قیمت حاوی اطلاعات برای اقتصاد بازاری بی‌ارزش است زیرا به تخصیص کارایی منابع کمک می‌کند. پژوهش‌های زیادی در مورد تاثیر حاکمیت شرکتی بر ارزش شرکت و سودآوری انجام شده است. گامپرز و همکاران (2003) نشان دادند که شرکت‌هایی که حقوق سهامداران آنها قوی­تر است، ارزش سهام، رشد فروش و سود آنها نیز بالاتر است. کریمرز و نایر (2005) دریافتند که شرکت­هایی که سطح نوسان­پذیری گردش مالی آنها بالا (کم) است، قیمت‌گذاری سهام آنها کمتر از حد (بیشتر از حد) برآورد می­شود. چانگ و همکاران (2010) نشان دادند که ساختار حاکمیت شرکتی منجر به نقدینگی بالاتر بازار سهام می­شود. بومر و کلی (2009) نشان دادند که سهام­های با مالکیت نهادی بالاتر، کارایی قیمت بالاتری دارند. چانگ و یو (2010) تاثیر انتخاب ساختار سرمایه شرکت بر بازار برکارایی اطلاعاتی قیمت­ها را بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که ساختار سرمایه شرکت می تواند به گونه­ای طراحی شود که کارایی اطلاعاتی قیمت ها را افزایش دهد. در حقیقت، آجینکیاو همکاران (2005) و کارامانوا و وافیز (2005) نشان دادند که فراوانی و دقت پیش‌بینی سود با اثربخشی هیئت مدیره افزایش می‌یابد. بیارد و همکاران (2006) دریافتند که حاکمیت قوی‌تر شرکت، کیفیت افشای داوطلبانه و اجباری اطلاعات را افزایش می‌دهد، که به نوبه خود دقت پیش­بینی سود تحلیل­گران را افزایش می‌دهد. به دلیل آنکه افشای بهتر و شفافیت بیشتر، توانایی معامله‌گران را برای آربیتراژ خطای قیمت گذاری و ارزش‌گذاری درست سهام­ها بهبود می­بخشد، و حاکمیت شرکتی نیز به احتمال زیاد کارایی اطلاعاتی قیمت ها را افزایش می‌دهد.

نقدینگی سهام هر یک از شرکتها و مجموعه بازار سرمایه از ابعاد مختلف اهمیت دارد که از جمله آنها می‌توان به اهمیت نقدشوندگی در رشد و توسعه بازار و به عنوان شاخص اصلی توسعه یافتگی بازار، تأثیر بر هزینه سرمایه، عامل بهبود عملکرد شرکت‌ها و کل اقتصاد، ضامن موفقیت عرضه‌های عمومی سهام جدید، عامل مورد توجه در مدیریت سبد به همراه خطر و بازده، تأثیر بر کارآمدی ابزارهای پوشش ریسک، نقش محوری نقدشوندگی بازار در شکل‌گیری قیمت‌ها، و کاهش هزینه و خطر ‌پذیره نویس‌ها و بازارسازها و ثبات سیستم‌های مالی اشاره کرد. یکی از خطر‌هایی که سرمایه‌گذاران در اوراق بهادار با آن مواجه میشوند، خطر نقدشوندگی می‌باشد. سرمایه‌گذاران به دلیل وجود خطر نقدشوندگی نرخ بازده مورد انتظار خود را تعدیل می نمایند و این تعدیل موجب افزایش هزینه سرمایۀ شرکت میگردد. همچنین شوک نقدینگی سهام در قیمت گذاری دارایی ها و کارایی بازار نقش قابل توجهی دارد. خطر نقدشوندگی پایین سهم به سهامداران در کسب سود بیشتر در نتیجه پایین بودن هزینه‌های نمایندگی کمک میکند. در نتیجه می‌توان گفت مشوق‌های سرمایه که خود معلول عملکرد مناسب شرکت می‌باشد بر کاهش خطر نقدشوندگی سهام اثرگذار است. به علاوه، از آنجائیکه سرمایه‌گذاران، سهامداران و سایر افراد ذینفع به دنبال اطلاعات با کیفیت همزمان با خطر محدودتر می‌باشند و مدیران به عنوان نمایندگان آنها با بهبود برنامه‌ها و عملکرد خود و نیز کاهش خطر عدم اطمینان اطلاعاتی و افزایش کیفیت گزارشگری مالی به دنبال دریافت حداکثر پاداش هستند.

بیماری همه گیر کووید نوزده[4] بازارهای سهام را به شدت تحت تأثیر قرار داد و بسیاری از شرکت‌ها را مجبور به بحران نقدینگی کرد، جریان جریان نقدی آنها را کاهش داد و خطر پیش فرض آنها را افزایش داد (آلچاری و استیفن، 2020) در نتیجه، شرکت ها در بحران بیماری همه گیر کووید نوزده با خطر های بی سابقه ای روبرو شده و نسبت به سودآوری آتی با عدم اطمینانی روبرو هستند و چشم اندازی برای پایداری ندارند. وقتی عدم اطمینان زیاد وجود داشته باشد، سرمایه گذاران نسبت به صورت های مالی، از خطر پذیری بیشتری برخوردار بوده و به منابع دیگر اعتماد کمتری نشان می دهند، که احتمالاً منعکس کننده گمانه زنی و احساسات است (ایزیدرو و دیاس، 2017). بنابراین، با تکیه بر مطالب فوق پژوهش حاضر درصدد بررسی رابطه بازدهی سهام و نوسانات با نقدشوندگی بازار سهام در طی شیوع بیماری کرونا در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.

 

 

 

 

 

2- مبانی نظری و پیشینه‌ی پژوهش

2-1- مبانی نظری پژوهش

2-1-1- بازدهی و نوسان قیمیت سهام

مهم‌ترین معیار برای ارزیابی عملکرد یک شرکت نرخ بازده سهام می‌باشد. اطلاعات مالی مندرج در صورت‌های مالی بر میزان قیمت سهام و تصمیمات سرمایه‌گذاران تأثیر می‌گذارد. با استفاده از اطلاعاتی که با افشای صورت‌های مالی توسط حسابرسی به دست می‌آید؛ میزان بازده سهام، برگشت سرمایه مشخص می‌شود. سرمایه‌گذاران با تجزیه‌وتحلیل این اطلاعات، سرمایه‌گذاری در سهام شرکتی را انتخاب می‌کنند که ریسک کمتری داشته باشد و از طرفی ارزش‌افزوده اقتصادی بیشتر و به‌صرفه‌تری داشته باشد (کارلرس و همکاران[5]، 2014). مباحث زیادی در مورد قابل پیش­بینی بودن حق صرف حقوق صاحبان سهام وجود دارد. محققانی مانند کیم و استامباخ[6] (2013) و لتوا و لودویگسون[7] (2001) به این نتیجه رسیده‌اند که متغیرهای مالی مختلف قدرت پیش­بینی بازده بازاری سهام را دارند. کمبل و کوکران[8] (1999) مدل‌های منطقی انتظار را برای توضیح بازده سهام مشاهده شده و قابل پیش­بینی ارائه کرده­اند. اما، گویال و ویلخ[9] (2006) بررسی جامعی را از شواهد و نتایج پژوهش‌های تا سال 2004 انجام داده و به این نتیجه رسیده­اند که بازده سهام به خصوص در بافت آماری کوچک، قابل پیش‌بینی نمی‌باشد. کوکران (2006) به این نتیجه رسیده است که چون رشد سود تقسیم شده تنوع قابل پیش‌بینی چندانی ندارد، و پرنوسان است، پس سود تقسیم شده باید بتواند بازده بازاری سهام را پیش‌بینی کند (سکرتر[10]، 2017).  کوکران همچنین به این نتیجه رسیده است که نمونه آماری کوچک قدرت پیش­بینی کمتری از بازده بازاری سهام دارد. علاوه بر آن، برخی از مطالعات مانند لولین[11] (2004)، کمبل و تامسون[12] (2005) و لاتوا و نیوربورگ[13] (2006) با استفاده ازروش های پیش­بینی متفاوت، توانسته­اند بازده سهام را در نمونه آماری کوچک پیش­بینی کنند.  مارکوویتس، ایده­ای را در مورد بازده سهام با ذکر برخی فرضیات مطرح کرده است. اگرچه برخی از فرضیه­ها مانند « بدون مالیات»، « اطلاعات رایگان در دسترس همه قرار دارد، هزینه معامله وجود ندارد، در دنیای واقعی وجود ندارند، اما ابزارهای ارائه شده توسط وی امکان اندازه گیری خطر و بازده سهام را فراهم می­کند. فرض کنید، یک سرمایه­گذار می خواهد که بازده سهام خود را در سطح خاصی از خطر به حداکثر برساند و یا بخواهدخطر سطح خاصی از بازده خود را به حداقل برساند. بر اساس مدل مارکوویتس، سرمایه‌گذاران سبد سرمایه‌گذاری بهینه را انتخاب می­کنند که بر روی این منحنی قرار دارد. سرمایه­گذاری که می تواند خطر بیشتری را تحمل کند، سبد سرمایه‌گذاری‌ای را انتخاب می­کند که در بخش بالایی منحنی قرار داشته باشد و سرمایه­گذاری که خطر گریز است، سبد سرمایه‌گذاری‌ای را انتخاب می‌کند که در بخش پایین منحنی قرار دارد. مارکوویتز نشان داده است که واریانس نرخ بازده، مقیاسی برای اندازه­گیری خطر و بازده تحت برخی فرضیات است. مارکوویتز اثبات نمود که تنوع سازی سبد سرمایه گذاری سهام خطر بازده سهام را کاهش می‌دهد (سکرتر، 2017).

 

2-1-2- نقدشوندگی

بورس اوراق بهادار در تخصیص بهینه منابع مالی جایگاه ویژه ای داشته و امکان هدایت صحیح منابع مالی را به سوی سرمایه گذاری در شرکت های تجاری و تولیدی فراهم می نماید و سرمایه گذاران نیز به نوبه خود به عنوان یکی از پایه های اصلی این بازارهای مالی، همواره به دنبال شناسه ای برای ارزیابی عملکرد (کارکرد) شرکت های مختلف بوده اند (صفدریان و همکاران،1398). در این راستا، بازار کاملاً نقد شونده بازاری است که هر مقدار از اوراق بهادار می‌تواند فوراً و بدون هزینه به وجه نقد تبدیل شود یا هر مقدار وجه نقد می‌تواند به اوراق بهادار تبدیل شود. در بازارهای کمتر نقد شونده نسبت به بازارهای کاملاً نقد شونده، یک بازار نقد شونده، بازاری است که هزینه معاملات مرتبط با تبدیل اوراق بهادار در حداقل باشد. هزینه معاملات شامل هزینه‌های ضمنی و صریح[14] است. هزینه‌های صریح شامل هزینه­های مربوط به‌حق دلالی کمیسیون‌ها[15] و مالیات­های دولت[16] است. این هزینه را به‌آسانی به‌صورت کمیت درمی‌آیند؛ اما خارج از نظارت مستقیم بورس اوراق بهادار است و بنابراین در نظر گرفته نمی‌شود. توجه اساسی در معاملات بر هزینه­های ضمنی معامله همچون اختلافات قیمت پیشنهادی خریدوفروش[17]، هزینه­های تأثیر بازار و هزینه­های فرصت است که به‌موجب فناوری، مقررات، انتشار اطلاعاتی، مشارکت اطلاعاتی و ابزارهای اطلاعاتی ناکارا و یا ناکافی است (آیتکن و کامرتن فورد[18]، 2003). بررسی مبانی نظری در حوزه مالی آشکار می‌کند که اختلافات قابل‌توجهی میان محققان در مورد ماهیت نقد شوندگی، منابع آن، و نتایجش برای سرمایه‌گذاری وجود دارد. تعاریف در مورد نقد شوندگی تا اندکی متضاد و نامنظم است. اصطلاح نقد شوندگی به‌صورت گسترده‌ای در مبانی نظری مالی استفاده ‌شده است، از این جهت درک مفهوم آن مهم است. بنابراین هدف ما در این جا فراهم کردن تعریفی روشن از نقد شوندگی است که می‌تواند در تجزیه‌وتحلیل‌های مالی به کار گرفته شود ( موراسکی[19]، 2008).  در بسیاری از موارد، مخصوصاً در معاملات روزمره[20]، استدلال‌های نظری گسترده در مورد معنی نقد شوندگی واقعاً لازم نیست. اکثر سرمایه­گذار­ها به‌صورت ذاتی می‌توانند کیفیت بازارها یا انواع دارایی‌ها، مانند قابلیت نقدشدن یا غیر قابل نقدشدن را درک کنند و اثرات مربوط به آن را تشخیص دهند. به‌هرحال نبود یک تعریف رسمی از نقد شوندگی در زمانی که توسعه رویکرد­های رسمی، نقد شوندگی را به‌عنوان یک معیار سرمایه‌گذاری در نظر می‌گیرد موجب مشکلات جدی می­شود (موراسکی[21]، 2008). شایان ذکر بوده که وصف‌های مختلفی از تعاریف نقد شوندگی در کتاب‌ها و مقالات مالی و مدیریت مالی وجود دارد. لیو (2006) بیان می‌کند که به‌طور عام  نقد شوندگی توانایی برای تعداد زیاد معامله با سرعت بالا در هزینه پایین و با اثر قیمتی کم توصیف می‌شود. این توصیف چه بعد را برای نقد شوندگی، یعنی، تعداد معامله، سرعت معامله، هزینه معامله، و اثر قیمتی را مشخص می‌کند. یودین (2009) نقد شوندگی را به‌عنوان سرعت و سهولتی که یک نفر می‌تواند سهام را در بازار مورد معامله قرار دهد تعریف کرده است. پاستور و استمبیو (2003) نقد شوندگی را به‌عنوان یک مفهوم وسیع توصیف می­کنند که به‌طورکلی توانایی برای تعداد زیادی معامله به‌طور سریع، در هزینه پایین، و بدون تغییر قیمت را نشان می‌دهد. ریلی و برون[22](1997) نقد شوندگی را به‌عنوان خرید یا فروش یک دارایی با سرعت و در یک قیمت مشخص  شرح داده­اند؛ بر طبق نظر بودی و مرتن[23](1998) نقد شوندگی، سرعت و سهولت نسبی است که یک دارایی می‌تواند به وجه نقد تبدیل شود؛ بر طبق نظر آرنلد[24] (2005) نقد شوندگی، درجه‌ای که یک دارایی می‌تواند به‌سرعت و به سهولت بدون از دست دادن ارزش فروخته شود؛ اسچارتز و فرانشونی[25] (2004) دارایی را نقد شونده می­نامند که به سهولت قابل تبدیل به وجه نقد باشد؛ و بریلی و همکارانش[26] (2006،ص1000) یک دارایی را نقد شونده می­نامند، اگر به‌آسانی و ارزان به وجه نقد تبدیل شود و بگ و همکارانش[27] (2003) بیان می‌کنند که نقد شوندگی، ارزانی، سرعت، و اطمینانی است که ارزش دارایی می‌تواند به پول تبدیل شود. همچنین شارپ و الکساندر[28](1990) بیان می‌کنند که نقد شوندگی عبارت است از توانایی سرمایه‌گذاران برای تبدیل اوراق بهادار به وجه نقد در یک قیمت مشابه نسبت به معامله قبلی در اوراق بهادار، با فرض این که هیچ اطلاعات جدیدی مهمی از وقتی که معامله قبلی صورت گرفته، وارد نشده باشد. هریس[29](2003) کسی است که نقد شوندگی را به‌عنوان توانایی برای حجم زیادی از معامله به‌سرعت، در هزینه پایین، و وقتی که تمایل برای معامله وجود داشته باشد، تعریف کرده است. از طرف دیگر مُیر[30] و همکارانش(1998) نقد شوندگی یا نقد شوندگی شرکت را به‌عنوان توانایی یک شرکت جهت پرداخت وجه نقد برای تعهداتش در زمانی که این تعهدات سررسید می‌شود، تعریف می‌کنند.

 

2-2-پیشینه‌ی تجربی پژوهش

صائب نیا و کریمی (1399) به بررسی تاثیر بیماری کرونا (کووید-19) بر عملکرد کسب و کار (مورد مطالعه: کسب و کارهای کوچک و متوسط استان اردبیل) پرداخته اند. به‌منظور اندازه‌گیری متغیرهای مربوط به عملکرد از پرسشنامه استاندارد مأمون-آکروش و سامرالمحمود، (2010) و برای بیماری کرونا (کووید-19) از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردیده است. نتایج نشان می دهد که رابطه مثبت و معنادار بیماری کرونا بر عملکرد مشتری با ضریب تاثیر 73/0 و همچنین رابطه معنادار بیماری کرونا بر عملکرد بازار با ضریب 69/0 و رابطه مثبت و معنادار عملکرد مالی بر بیماری کرونا با ضریب تاثیر 71/0 مورد تایید است و نهایتا بر اساس نتایج پژوهش پیشنهادهایی برای ارتقای عملکرد کسب و کار ارائه گردیده است.

صانعی فر و سعیدی (1399) به مقایسه شبکه‌های پیچیده بازارهای بورس سهام و متغیرهای اقتصادی در دوران قبل و بعد از شیوع ویروس کرونا (کووید-19) پرداخته اند. نتایج نشان می‌دهد که قبل از شیوع ویروس کرونا بازارهای سهام تمایل به حرکت در گروه های کوچک قاره‌ای داشتند، اما شیوع ویروس منجر به تحرکات منفی دسته‌جمعی با همبستگی بالا برای این بازارها شده است و اطلاعات مثبت یا منفی 32 درصد سریعتر از گذشته در شبکه بازارهای سهام پخش می‌شوند، همچنین بازارهای سهام دو برابر بیشتر از دوران قبل از شیوع بر یکدیگر تاثیر‌گذار هستند. ویروس کرونا به‌طور مستقیم منجر به سقوط 40 درصد بازارهای بورس سهام شده است، از طرفی این ویروس سبب نوسانات متغیرهای جهانی نفت، طلا، نقره و مس شده که هر کدام به ترتیب بر 55 درصد‌، 32 درصد‌، 28 درصد و 35 درصد بازارهای سهام تاثیرگذار بوده‌اند، اثرگذاری این متغیرها قبل از شیوع ویروس به ترتیب بر 31 درصد، 20 درصد، 16 درصد و 18 درصد بازارهای بورس سهام بوده است. نکته حائز اهمیت اینکه در بحران‌های فراگیر به‌دلیل تحرکات دسته‌جمعی بازارهای سهام، ثبات قیمتی در بازارهای بورس مرکزی و متغیرهای کلان اقتصادی جهت کنترل و کاهش اثرات منفی بحران بر بازارهای سهام بسیار با اهمیت می باشد.

صانعی فر و همکاران (1399) به مطالعه شبکه پیچیده تاثیر ویروس کرونا (کووید-19) بر متغیرهای کلان اقتصادی و سقوط بازارهای بورس سهام پرداخته اند. نتایج نشان می‌دهد که بهم پیوستگی اقتصاد مدرن بازارهای سهام و متغیرهای اقتصادی، بحران بهداشتی را به یک بحران اقتصادی در سطح جهان تبدیل کرده است. ویروس کرونا به‌طور مستقیم بر 35 درصد بازارهای بورس تاثیر منفی گذاشته است، این ویروس بیشترین تاثیر را بر بازارهای سرمایه کشورهای اروپایی و آسیایی گذاشته است، همچنین کمترین تاثیر بر بازارهای بورس کشورهای عربی و آفریقایی بوده است. ویروس کرونا به طور غیر‌مستقیم با تاثیر‌گذاری بر متغیرهای اقتصادی باعث سقوط بازارهای سرمایه شده است، کاهش بی‌سابقه قیمت نفت سبب افت 56 درصد بازارهای بورس شده است و نوسانات قیمت طلا بر 29 درصد این بازارها تاثیرگذار بوده است. کاهش قیمت نقره و مس بین 25 تا 32 درصد بازارهای سهام را با ریزش مواجه کرده است.

مهدی پور (1399) به بررسی شیوع بیماری کرونا بر بازدهی بازار سرمایه ایران پرداخته اند. برای این منظور، اطلاعات دو شاخص کل و شاخص صنعت در قلمرو زمانی اول فروردین 1397 تا بیست و پنجم مهرماه 1399 با تکیه بر پایگاه اطلاعاتی بورس ایران گردآوری شده است و با استفاده از مطالعه رویداد، به بررسی اثر بحران کووید 19 بر بازار سهام این کشور پرداخته شده است. نتایج به دست آمده از این مطالعه گویای این مطلب هستند که بحران کووید 19، بازار سهام ایران را تحت تأثیر قرار داده است و منجر به افت بازار سهام و نوسانی شدن آن شده است.

خطیب و نور[31] (2021) به بررسی تأثیر حاکمیت شرکتی بر عملکرد شرکت در طی بیماری همه گیر کوید نوزده  (کرونا ویروس) : شواهدی از مالزی (188 شرکت غیر مالی) نتایج نشان داد که کوید نوزده[32] (کرونا ویروس) بر کلیه خصوصیات شرکت از جمله عملکرد شرکت، ساختار حاکمیت، سود سهام، نقدینگی و سطح اهرم تأثیر گذاشته است، با این حال، تفاوت بین همه گیری قبل و بعد از کوید نوزده قابل توجه نیست. همچنین، نتایج پژوهش نشان داد که اندازه هیئت مدیره تأثیر مثبت قابل توجهی بر عملکرد شرکت دارد. با این حال، پس از تقسیم نمونه بر اساس سال، متوجه شدیم اندازه هیات مدیره نقش و تاثیری بر بحران فعلی ناشی از کرونا تاثیری ندارد، ولی تنوع هیئت مدیره و تغیر هیئت مدیره نسبت به سال قبل بر عملکرد شرکت ناشی از بحران کرونا تاثیرگذار است زیرا هیئت مدیره جدید در تلاش است تا با اعمال سیاست های جدید از بحران خارج شود. همچنین نتایج نشان داد جلسات هیئت مدیره و جلسات کمیته حسابرسی تأثیر قابل توجهی بر عملکرد شرکت قبل از کوید نوزده دارند ولی بعد از کوید نوزده تاثیر چندانی بر عملکرد شرکت ندارند زیرا چنین بحران اثرعمیق بر کلیه فعالیت های شرکت دارد.

پوپکووا و همکاران[33] (2021) به بررسی مسئولیت اجتماعی شرکت در میان فاصله گیری اجتماعی در طول بحران کوید نوزده  (کرونا ویروس)  پرداختند. در این پژوهش مدیریت شرکت نوظهور در بازارهای در حال توسعه [34](کشورهای عضو پیمان بریسکس) در مقایسه با بازارهای توسعه یافته به ویژه کشورهای سازمان همکاری اقتصادی و توسعه[35] مقایسه شده است. این وهش به روشن شدن و درک بهتر نقش مسئولیت اجتماعی شرکت در شرایط بحران اقتصادی در برابر بیماری همه گیر کوید نوزده  کمک می کند. این کار استدلال های علمی ارائه می دهد که امکان حل بحث های مهم در مورد مزایای (رشد کیفیت زندگی، افزایش رقابت پذیری کسب و کار) و هزینه‌ها (محدود کردن رشد اقتصادی، استفاده غیر تجاری از سود و افزایش قیمت کالاها و خدمات) را فراهم می کند. تولید و مصرف داخلی. در بلند مدت، اقدامات مالی مسئولانه تمام سرمایه گذاری ها را بر می گرداند و به کشورها امکان می دهد تا بهتر با یک بحران کنار بیایند. این پژوهش دیدگاه جدیدی از مسئولیت اجتماعی شرکت را به عنوان معیار اندازه گیری مدیریت بحران ارائه می دهد. این نشان دهنده مزایای آن در زمان فاصله اجتماعی در شرایط همه گیر کوید نوزده است. نهادینه سازی مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها در کشورهای در حال ظهور توسط عوامل داخلی (رویکرد انجام تجارت یا فرهنگ سازمانی)، اگر توسط عوامل خارجی (وضعیت بازار، مقررات دولتی و آگاهی مصرف کننده) انجام نشود، از پیش تعیین نشده است. این شرایط پیچیدگی بالای تقویت مسئولیت اجتماعی شرکت ها را در کشورهای در حال توسعه ثابت می کند. در شرایط فاصله اجتماعی - با توجه به بیماری همه گیر کوید نوزده  مسئولیت اجتماعی شرکت به سطح جدیدی می رود. هم در کشورهای در حال توسعه و هم در کشورهای پیشرفته، یکی از گسترده ترین نمودهای مسئولیت اجتماعی شرکت ها، انتقال کارآفرینی به شکل دور از فعالیت است. این امر فراهم سازی اشتغال از راه دور برای کارگران و خرید آنلاین کالا و خدمات برای مصرف کنندگان است.

نگوین هم همکاران[36] (2021)، طی پژوهشی به موضوع بازده بازار سهام و نقدینگی در طول شیوع کووید نوزده (کرونا ویروس) براسا شواهدی از بخش خدمات مالی در ویتنام پرداخته‌اند. نتایج آزمون رگرسیون تجربی این پژوهش نشان داد که رشد روزانه تعداد کل موارد تایید شده ناشی از کووید نوزده اثرات منفی قابل توجهی بر بازده و نقدینگی بازار سهام دارد. با این وجود، تحمیل قرنطینه توسط دولت نتایج مثبت و قابل توجهی بر عملکرد سهام به همراه دارد. علاوه‌بر این، این مطالعه تفاوت‌های قابل توجهی را در بازده سهام با سرمایه بزرگ و سهام کوچک تحت تأثیر همه‌گیری کوید نوزده نشان می‌دهد. این مطالعه نشان می‌دهد که دولت و تنظیم‌کننده‌ها باید فعالانه‌تر برای محدود کردن شیوع ویروس، بهبود اعتماد سرمایه‌گذاران و همچنین حمایت از صنعت خدمات مالی و مقابله با شیوع این بیماری همه‌گیر عمل کنند.

ژنگا و ژانگب[37] (2021) به بررسی تأثیر کاهش فعالیت‌های اقتصادی ناشی از کوید نوزده (کرونا ویروس)  بر کارآیی مالی و موسسات مالی خرد می پردازد. نتایج نشان می دهد تأثیر همه‌گیر شده باعث کاهش کارآیی مالی صندوق‌های سرمایه گذاری بین المللی می شود. با این حال، کارایی موسسات مالی خرد تحت تأثیر کوید نوزده کاهش می یابد. برای بررسی بهتر کارایی موسسات مالی تحت تأثیر شیوع کوید نوزده میزان عرضه و تقاضا برای خدمات این موسسات بررسی می شود، که نتایج نشان می دهد نرخ خدمات دهی در این شرایط کاهش یافته و در نتیجه کارایی آن نیز کاهش می یابد.

چو[38] (2020) به بررسی بازدهی سهام و همه‌گیر کوید نوزده(کرونا ویروس) براساس  شواهدی از کانادا و ایالات متحده پرداخته است. با استفاده از داده های روزانه کانادا و ایالات متحده نتایج نشان می دهد که تأثیر منفی افزایش موارد کوید نوزده بر بورس سهام به‌طور کلی وجود دارد. علاوه بر این در شرکت های کانادا و ایالات متحده با افزایش عملکرد شرکت و کاهش عدم تقارن اطلاعاتی نیز همچنان شیوع کرونا منجر به کاهش ارزش سهام می شود.

اردم[39] (2020) به بررسی عملکرد شرکت و بازار سهام در طی شیوع  کوید نوزده پرداخت. تعداد موارد همه گیر کوید نوزده در هر میلیون اثرات منفی قابل توجهی بر بازارهای مالی جهانی دارد. اثرات سوء مدیریت ویروس کرونا در بازارهای سهام در کشورهای مختلف متفاوت است. در اکثر کشورها با افزایش شیوع کرونا بازار سهام دارای کاهش چشم‌گیری می شود و عملکرد شرکت در هر صورت نمی تواند بر کاهش ارزش بازار سهام اثرگذار باشد.

شن و همکاران[40] (2020) به بررسی تأثیر همه گیر کوید نوزده  (کرونا ویروس)  بر کارایی شرکت‌های چینی پرداختند. نتایج نشان می دهد که کوید نوزده تأثیر منفی بر عملکرد شرکت دارد. وقتی مقیاس سرمایه گذاری یا درآمد فروش یک شرکت کمتر باشد، تأثیر منفی کوید نوزده بر عملکرد شرکت بارزتر است. همچنین تأثیر منفی کوید نوزده بر عملکرد شرکت در صنایع و شرکت های دارای رتبه بالا جدی تر است.

لیو و همکاران [41](2020) به تأثیر انعطاف پذیری عملکرد بر عملکرد شرکت‌ها در طی شیوع کوید نوزده با توجه به شواهدی تجربی از چین پرداختند. نتایج نشان می دهد که انعطاف پذیری عملیاتی سطح شرکت با عملکرد شرکت و بازده آن در طی شیوع کرونا رابطه ای متفاوت نسبت به عدم وجود کرونا دارد. همچنین در شرکت‌های کوچک که نسبت به شرکت های بزرگتر همواره دارای انعطاف پذیری عملکرد پایین تری هستند شیوع کرونا تاثیر بیشتری نسبت به شرکت های بزرگتر دارد.

جوسو و همکاران (2020) به مطالعه بازار سهام در شرایط کوید نوزده پرداخته شده است. در این پژوهش بررسی می شود که چه چیزی رفتار بازار سهام در هفته های ابتدایی شیوع ویروس کرونا را توضیح می دهد؟ برآورد از مدل قیمت گذاری دارایی پویا به نوسانات شدید قیمت گذاری خطر بازار سهام اشاره دارد که ناشی از تغییر در گریز از خطر یا احساسات است. نتایج بررسی پژوهش نشان می دهند که فدرال رزرو چندین تریلیون دلار جهت حمایت از صنایع فعال در بازار سرمایه اختصاص می دهد، ولی اخبار و اعلامیه های این حمایت قوی از صنایع نیز نمی تواند بر میزان اثرگذاری تاثیر منفی شیوع کرونا داشته و آنرا کاهش دهد.

دنگ و همکاران[42] (2020) به انعطاف پذیری بودجه مالی و گسترش کوید نوزده پرداختند. نتایج نشان می‌دهد که انعطاف پذیری بودجه مالی به طور موثری به کشورها کمک می کند تا میزان گسترش کوید نوزده را کاهش دهند. علاوه بر این، انعطاف پذیری بودجه مالی تنها زمانی اثرگذار است که گسترش کوید نوزده از کنترل خارج نشود. نتایج ما نقش بنیادی انعطاف پذیری مالی را در کاهش گسترش کوید نوزده برجسته می کند.

میرزا و همکاران[43] (2020) به بررسی تأثیر کارایی سرمایه انسانی بر صندوق‌های سرمایه گذاری مشترک آمریکای لاتین در طی شیوع کوید نوزده پرداختند. بازده صندوق های سرمایه گذاری مشترک، از جمله، به عملکرد مدیران صندوق بستگی دارد. این کارایی سرمایه انسانی را برای عملکرد سازگار با خطر سازگار بسیار مهم می کند. ماندگاری در عملکرد در دوره‌های پر تلاطم بسیار مهمتر می شود، مانند دوره ای که در میان شیوع کوید نوزده تجربه می‌کنیم. در این پژوهش، ارزیابی عملکرد وجوه سهام در کشورهای تحت تأثیر آمریکای لاتین انجام گردیده است. این صندوق‌های سهام، با 95 درصد سرمایه گذاری خود در منطقه آلوده، با استفاده از سال 2019 به عنوان سال پایه، براساس کارایی سرمایه انسانی خود رتبه بندی می شوند. یافته ها نشان می دهد که صندوق‌هایی با بهره وری سرمایه انسانی بالاتر به طور قابل توجهی از همتایان خود که از نظر کارایی سرمایه انسانی پایین‌تر هستند، پیشی می‌گیرند. این یافته‌ها برای دوره های فرعی که برای تعیین تکامل کوید نوزده تعیین می‌کنیم ثابت مانده است. نتیجه می‌گیریم که صندوق‌های سرمایه‌گذاری باید کارایی سرمایه انسانی خود را برای تحمل تاب‌آوری در میان شوک‌های اقتصاد کلان افزایش دهند.

اوربا و همکاران[44] (2020) به بررسی سرمایه فکری در بهبود عملکرد سازمانی شرکت‌های خرد، کوچک و متوسط[45]در طی بیماری همه‌گیرجدید طبیعی کوید نوزده پرداختند. این مطالعه تلاش می‌کند تا به بررسی عمیق درک سرمایه فکری توسط مشاغل شرکت‌های خرد، کوچک و متوسط بپردازد که امکان پایداری سازمانی را دارند. تجزیه و تحلیل برای بازیگران شرکت‌های خرد، کوچک و متوسط برای تعیین تأثیر سرمایه انسانی، ساختار سرمایه، سرمایه رابطه ای، سرمایه فناوری، سرمایه تجدید پذیر، سرمایه کارآفرینی و سرمایه اعتماد بر عملکرد سازمان انجام شد. یافته اصلی این پژوهش این است که استفاده از فناوری و خلاقیت که بیشتر از عملکرد سازمانی پشتیبانی می کند در شرایط "جدید عادی" که هر شرکت را به خلاقیت و هوشمندی بیشتری در بهره برداری از موقعیت های بازار نامشخص و محدودیت های رفتار تجاری نیاز دارد بسیار مفید است. اما از طرف دیگر، لازم است برخی از سرمایه های دانش دیگر بهبود یابد تا عملکرد شرکت‌های خرد، کوچک و متوسط بیشتر بهبود یابد.

2-3- فرضیه‌های پژوهش

با توجه به مطالب بیان شده به منظور بررسی مساله اصلی پژوهش، فرضیه‌های پژوهش به شرح ذیل ارائه می‌شود:

فرضیه اول: بازدهی سهام بر نقدشوندگی بازار سهام در طی شیوع بیماری کرونا تأثیر معناداری داشته است.

فرضیه دوم: نوسانات سهام بر نقدشوندگی بازار سهام در طی شیوع بیماری کرونا تأثیر معناداری داشته است.

 

3- روش شناسی پژوهش

روش پژوهش توصیفی، از نظر هدف کاربردی و از نظر نوع جمع آوری اطلاعات پس رویدادی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. با استفاده از روش نمونه‌گیری و حذف منظم برای دوره زمانی بین 1398 تا 1399 بوده که به تعداد 133 شرکت تعیین شده است.  به منظور جمع آوری داده‌های مورد نیاز برای محاسبه متغیرهای پژوهش، از بانک‌های اطلاعاتی» ره آورد نوین« و» تدبیر پرداز « استفاده شده است. در مواردی که داده‌های موجود در این بانک‌های اطلاعاتی ناقص بود، به بانک اطلاعات دستی موجود در کتابخانه سازمان بورس اوراق بهادار و سایت اینترنتی مدیریت پژوهش، توسعه و مطالعات اسلامی سازمان بورس اوراق بهادار (وب سایتwww.rdis.ir ) مراجعه گردیده است. روش گردآوری داده‌ها روش کتابخانه ای است. از این‌رو، به منظور تدوین مبانی نظری، پیشینه تجربی و برای جمع‌آوری اطلاعات پژوهش از مدارک و پایان نامه‌های موجود در کتابخانه‌ها و از مقالات موجود و پایگاه‌های علمی-اطلاعاتی موجود در داخل و خارج از کشور استفاده شده است. قلمرو مکانی این پژوهش شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها و آزمون فرضیه های پزوهش از تحلیل رگرسیون چند متغیره و از آزمون‌های آماری نظیر آزمون‌های دوربین-واتسون، شاپیرو، دیکی عامل تورم واریانس و در نهایت هم برای بررسی معنادار بودن معادله خط رگرسیون از آزمون فیشر و برای معنادار بودن ضرایب نیز از آزمون تی-استیودنت استفاده شده است. داده های مربوط به متغیرهای پژوهش بعد از گردآوری در نرم افزار اکسل با استفاده از نرم افزار آماری ایویوز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته‌اند. شایان ذکر بوده که نمونه آماری متشکل از کلیه شرکت‌های موجود در جامعه آماری بوده و حائز معیارهای زیر بوده‌اند:

  • به منظور قابل مقایسه بودن اطلاعات، پایان سال مالی شرکت‌ها منتهی به پایان 29 اسفند بوده است.
  • در دوره (2 ساله) مورد بررسی تغییر دوره مالی نداده اند.
  • اطلاعات مربوط به متغیرهای انتخاب شده در این پژوهش در دسترس بوداه اند.
  • سهام آن‌ها در بازار معامله شده باشد و جزء واسطه گران مالی، بانک و جزو شرکت‌های واسپاری نبوده‌اند.

 

جدول 1- نحوه انتخاب و استخراج نمونه آماری تحقیق

جامعه آماری در سال 1398

518

کسر می شود: سایر واسطه گرانی پولی مالی

9

کسر می شود: بیمه ها و صندوق سرمایه

46

کسر می شود: شرکت های سرمایه گذاری

71

کسر می شود: واسطه گران پولی

42

کسر می شود: شرکت های حذف شده توسط بورس

91

کسر می شود: شرکت های دارای سال مالی غیر از 29 اسفندماه

87

کسر می شود: بانک ها

16

کسر می شود: توقف معاملاتی، عدم دسترسی به داده،نداشتن اطلاعات در بازه زمانی مورد نظر این پژوهش و تغییر سال مالی

23

تعداد شرکت

133

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

درنتیجه اعمال شرایط و ملاحظات در نمونه‌گیری حذفی سیستماتیک 133 شرکت از جامعه آماری جهت انجام آزمون‌ها انتخاب شدند.

 

3-1- روش آزمون فرضیه‌های پژوهش

مدل رگرسیونی جهت آزمون فرضیات پژوهش حاظر به‌شرح زیر می‌باشد:

رابطه رگرسیونی (1): مدل آزمون فرضیه اول

stock market liquidity it = β0 + β1 stock returns it + β2Sizeit ‏ + β3 BMit + β4 ROAit + β5 LEVit + β6 CFOit + εit

رابطه رگرسیونی (2): مدل آزمون فرضیه دوم

stock market liquidity it = β0 + β1 Correlation it + β2Sizeit ‏ + β3 BMit + β4 ROAit + β5 LEVit + β6 CFOit + εit

 

ویروس کرونا در پایان دسامبر 2019 در شهر ووهان چین ظاهر شد و در 12 مارس 2020 پس از انتشار به بسیاری از کشورها به عنوان یک مشکل زیستی فراگیر توسط سازمان بهداشت اعلام شد.

 

 

 

 

 

3-2- متغیر وابسته

نقدشوندگی بازار سهام[46] (SML): در این پژوهش از معیار شوک نقدینگی سهام ارائه شده توسط آمیهود (2002) برای اندازه‌گیری نقدشوندگی سهام استفاده خواهد شد:

 

که در آن: r: بیانگر بازده سهم i در روز T؛ dvol بیانگر حجم معاملات سهم i در روز T؛ T بیانگر روزهای انجام معامله بر روی سهم i در روز T؛ A بیانگر نسبت عدم نقدشوندگی. سهامی که نسبت عدم نقدشوندگی آمیهود در آن بالا باشد، در قبال حجم کوچکی از معامله تغییر قیمت زیادی دارد. این نسبت از تقسیم قدر مطلق بازده بر حجم معاملات در یک بازه زمانی معین به دست می آید. این معیار به صورت میانگین برای هر سال محاسبه شده است. به عنوان مثال چنانچه نسبت نقد شوندگی 3 باشد، یعنی به ازای یک درصد افزایش در حجم معاملات انجام شده، قدر مطلق بازده در آن روز 3% است.

 

3-3- متغیر مستقل

بازدهی سهام[47] (SRi,t): بازده عبارت است از نسبت کل عایدی (ضرر) از سرمایه گذاری در یک دوره معین به سرمایه ای که برای بدست آوردن این عایدی در ابتدای دوره مصرف گردیده است، و شامل تغییر در اصل سرمایه (تغییر قیمت سهام) و سود نقدی دریافتی می باشد. برای محاسبه نرخ بازده سهام عادی، قیمت سهام عادی را در آخر سال از قیمت آن در دوره در اول همان سال کسر و سپس سود سهام دریافتنی به آن اضافه می شود آنگاه حاصل جمع قیمت همان سهم در اول دوره تقسیم می شود (دوانی، 1383):

 

 

ثروت پایان دوره عبارت است از ارزش سهم پس از تعدیلات مربوط به افزایش سرمایه بعلاوه سود تقسیمی هر سهم و ثروت اول دوره، قیمت سهم در اول دوره می باشد (دوانی، 1383).

در مورد سرمایه گذاری در سهام شرکت ها می توان فرمول کلی فوق را به صورت فرمول زیر نشان داد:

 

 

Ri,t: بازده واقعی شرکت i در سال t، P1: قیمت سهام در آخر سال، P0: قیمت سهام در آخر سال، DPS: سود تقسیمی هر سهم، a: درصد کل افزایش سرمایه، و  B: درصد افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات.

 

 

 

که در آن :  = بازده کل سهام نسبت به اولین قیمت سهم، = قیمت سهم در انتهای سال مالی، = قیمت سهم در ابتدای سال مالی، = ارزش اسمی سهم، = سود نقدی ناخالص هر سهم، = تعداد سهام افزایش یافته ازطریق اندوخته یا سود انباشته، = تعداد سهام افزایش یافته ازطریق آورده ی نقدی، =تعداد سهام قبل از افزایش سرمایه است. البته، در این پزوهش برای اندازه گیری (محاسبه) نوسان پذیری متغیر بازده سهام  از رابطه انحراف معیار بازده سهام استفاده شده است.

نوسانات سهام[48] (SVi,t): در این پژوهش متغیر نوسانات ماهانۀ بازده سهام از طریق انحراف معیار بازده ماهانۀ سهام در سال t به ‌دست ‌آمده است (چن[49]، وانگ[50]و ژو[51]،2014).

 

3-4- متغیر کنترلی

اندازه شرکت (SIZE): لگاریتم دارایی های شرکت i در سال t. (مشایخی و فرهادی، 1392).

ارزش حقوق صاحبان(BM): بیانگر نسبت ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام به ارزش بازار حقوق صاحبان سهام شرکت i در سال t است (مهام و حیدری، 1392).

بازده دارایی (ROA):بیانگر بازده دارایی‌ها (نسبت سود یا زیان خالص به کل دارایی‌های شرکت). (جهانگیرنیا و همکاران، 1396).

اهرم مالی(LEV):شاخص خطر (اهرم مالی شرکت که برابر است با تقسیم بدهی‌های شرکت بر دارایی‌های پایان دوره شرکت i در سال t). (شهدادی و تائبی، 1393).

جریان نقد عملیاتی(CFO):بیانگر نسبت جریان نقد حاصل از عملیات به کل دارایی‌های شرکت. (هاشمی و همکاران، 1394).

 

 

 

4-یافته‌های پژوهش

به‌منظور بررسی مشخصات عمومی متغیرها و تجزیه‌وتحلیل دقیق آن‌ها، آشنایی با آمار توصیفی مربوط به متغیرهای پژوهش لازم است. جدول (2)، آمار توصیفی داده‌های مربوط به متغیرهای مورداستفاده در پژوهش را نشان می‌دهد.

 

جدول (2):آمار توصیفی متغیرهای پژوهش

نام متغیر

میانگین

انحراف معیار

واریانس

چولگی

کشیدگی

کمترین

بیشترین

نقدینگی

0.140

0.114

0.013

0.927

2.970

0.006

0.448

بازدهی سهم

2.872

3.193

10.198

2.424

12.499

0.420-

24.250

نوسان بازده سهم

1.452

1.491

2.224

2.684

14.867

0..090

12.100

اندازه شرکت

15.127

1.616

2.613

1.078

4.019

12.180

20.180

ارزش بازار سهام

0.271

0.226

0.051

0.926

5.581

0.620-

1.290

بازده دارایی

0.171

0.156

0.024

0.245

4.027

0.40-

0.710

اهرم مالی

0.518

0.223

0.050

0.012

2.984

0.010

1.270

جریان نقد عملیاتی

0.126

0.142

0.020

0.889

4.838

0.340-

0.730

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

اصلی‌ترین شاخص مرکزی، میانگین است که نشان‌دهنده نقطه تعادل و مرکز ثقل توزیع است و شاخص خوبی برای نشان دادن مرکزیت داده‌هاست. برای مثال مقدار میانگین برای اهرم مالی برابر با (518/.) می‌باشد که نشان می‌دهد بیشتر داده‌ها حول این نقطه تمرکزیافته‌اند. به‌طورکلی پارامترهای پراکندگی، معیاری برای تعیین میزان پراکندگی از یکدیگر یا میزان پراکندگی آن‌ها نسبت به میانگین است. از مهم‌ترین پارامترهای پراکندگی، انحراف معیار است. مقدار این پارامتر در آمار توصیفی کلی، برای بازدهی سهم برابر با 3.193 و برای نقدینگی برابر است با 0.114 می‌باشد که نشان می‌دهد این دو متغیر به ترتیب دارای بیشترین و کمترین انحراف معیار هستند.

 

 

 

 

 

جدول (3):ضریب همبستگی

جریان نقد عملیاتی

اهرم مالی

بازده دارایی

ارزش بازار سهام

اندازه شرکت

نوسان بازده سهم

بازدهی سهم

نقدینگی

متغیـرها

 

 

 

 

 

 

 

1

نقدینگی

1

011/0

بازدهی سهم

1

985/0

008/0

نوسان بازده سهم

1

176/0-

159/0-

025/0-

اندازه شرکت

1

135/0

488/0-

497/0-

019/0

ارزش بازار سهام

1

047/0-

087/0

014/0

069/0

048/0-

بازده دارایی

1

664/0-

247/0-

040/0

050/0

014/0

057/0

اهرم مالی

1

195/0-

422/0

049/0-

056/0

131/0-

112/0-

158/0-

جریان نقد عملیاتی

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

معمولاً از جدول ضریب همبستگی برای کشف هم خطی ساده استفاده می‌شود. مشاهده می‌شود که هیچ‌یک از ضرایب بین متغیرهای مستقل بیش از 80 درصد نیست و این مورد بیانگر عدم وجود همبستگی شدید بین متغیرهای مستقل است و هم خطی ساده وجود ندارد برای بررسی هم خطی چندگانه از آزمون تورم واریانس استفاده‌شده که نتایج نشان داد هم خطی چندگانه نیز بین متغیرهای مستقل وجود ندارد.

یکی از نکاتی که بایستی همیشه قبل از برازش مدل‌ها در نظر داشت بررسی مانایی متغیرهای پژوهش می‌باشد. نا مانایی متغیرها یا به عبارتی تصادفی بودن سری زمانی متغیرها منجر به کاذب شدن مدل رگرسیونی برآورد شده می‌گردد. اگر متغیرهای سری زمانی مورداستفاده در برآورد ضرایب مدل ناپایا باشند، درحالی‌که هیچ رابطه مفهومی بین متغیرهای مدل وجود نداشته باشد، موجب می‌شود تا استنباط‌های نادرستی در مورد میزان ارتباط بین متغیرها انجام گیرد. به لحاظ اینکه آزمون مانایی، نوسان مربوط به واریانس و میانگین و کوواریانس متغیرها را در طی سری زمانی( به ویژه بازه زمانی بیش از 5سال) را نشان می دهد و پژوهش حاضر فقط شامل 2 سال(98 و 99) است از این رو آزمون مانایی برای متغیرهای پژوهش معنایی ندارد.

پس از انجام هر نوع اندازه‌گیری همواره تعدادی داده (عدد) در اختیارداریم که می‌خواهیم ارتباط بین آن‌ها را کشف کنیم یا آن‌ها را دسته‌بندی نماییم تا بتوانیم آن‌ها را تجزیه‌وتحلیل کنیم. برای انجام این کار ابتدا می‌بایست نحوه توزیع داده‌ها را بدانیم. به عبارت ساده‌تر توزیع داده‌ها به ما می‌گوید که پراکندگی و گستردگی داده‌هایی که جمع‌آوری کرده‌ایم چگونه است. به‌منظور بررسی نرمال بودن متغیرهای پژوهش از آزمون شاپیرو ویلک استفاده‌شده است. در این آزمون هرگاه سطح معنی‌داری کمتر از 5% باشد نشان‌دهنده‌ی توزیع نرمال نمی‌باشد:

جدول (4):نتایج آزمون توزیع نرمال

نام متغیر

آماره آزمون

سطح معناداری

نتیجه

نقدینگی

096/7

000/0

توزیع نرمال ندارد

بازدهی سهم

823/8

000/0

توزیع نرمال ندارد

نوسان بازده سهم

053/9

000/0

توزیع نرمال ندارد

اندازه شرکت

384/6

000/0

توزیع نرمال ندارد

ارزش بازار سهام

594/6

000/0

توزیع نرمال ندارد

بازده دارایی

330/3

000/0

توزیع نرمال ندارد

اهرم مالی

837/1

033/0

توزیع نرمال ندارد

جریان نقد عملیاتی

354/5

000/0

توزیع نرمال ندارد

نرمال بودن مقادیر خطا

مدل اول

363/4

445/0

توزیع نرمال دارد

مدل دوم

356/4

434/0

توزیع نرمال دارد

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

طبق نتایج آزمون مشاهده می‌شود که سطح معناداری همه متغیرها کمتر از 5 درصد  بوده و نشان داد که داده‌های این پزوهش از توزیع نرمال برخوردار نیستند. سطح معناداری باقیمانده‌های مدل نیز بیشتر از 5 درصد می‌باشد و بیانگر نرمال بودن توزیع خطاهای باقی‌مانده در مدل‌های رگرسیونی فوق می‌باشد.  در ادامه نیز آزمون اف-لیمر برای انتخاب بین روش‌های رگرسیون پول دیتا (تلفیقی) و رگرسیون با اثرات ثابت استفاده می‌شود. درصورتی‌که میزان معناداری آماره‌ی چاو (prob) کمتر از سطح 0.05 باشد، داده‌های تابلویی (پانل دیتا) انتخاب می‌شود. در این حالت برای تشخیص اثرات ثابت یا تصادفی باید آزمون هاسمن نیز انجام شود.

 

جدول (5):نتایج آزمون اف لیمر(چاو)

نوع آزمون

نام مدل

آماره آزمون

سطح معناداری

نتیجه

آزمون اف لیمر(چاو)

مدل اول

640/1

002/0

الگوی پانل دیتا

مدل دوم

640/1

002/0

الگوی پانل دیتا

آزمون هاسمن

مدل اول

130/3

792/0

اثرات تصادفی

مدل دوم

030/3

805/0

اثرات تصادفی

آزمون ناهمسانی واریانس (والد تعدیل‌شده)

مدل اول

135/1

000/0

وجود ناهمسانی واریانس

مدل دوم

234/9

000/0

وجود ناهمسانی واریانس

آزمون خودهمبستگی سریالی (والدریج)

مدل اول

619/0

432/0

عدم وجود خودهمبستگی سریالی

مدل دوم

450/0

503/0

عدم وجود خودهمبستگی سریالی

منبع: یافته‌های پژوهشگر

با توجه به جدول (5)چون سطح معناداری آزمون اف لیمر در همه مدل‌ها کمتر از 5 درصد است، ازاین‌رو رویکرد داده‌های تابلویی در مقابل رویکرد داده‌های تلفیقی موردپذیرش قرار می‌گیرند.  همچنین،یکی از مفروضات مدل رگرسیونی خطی کلاسیک وجود همسانی واریانس جملات اخلال می‌باشد.اما به‌طور متعارف درداده های سری زمانی و داده‌ها مقطعی ممکن است واریانس جملات اخلال ثابت نموده و از مقادیر وقفه دار جملات اخلال تبعیت نماید.در این صورت مشکل ناهمسانی واریانس بین جملات اخلال بروز می‌کند و تخمین زننده‌های رگرسیون علی‌رغم بدون تورش بودن دارای کارایی نخواهد بود. نتایج حاصل در جدول (5) نشان می‌دهد که سطح معنی‌داری آزمون والد تعدیل‌شده در هر دو مدل کمتر از 5 درصد می‌باشد و بیانگر وجود ناهمسانی واریانس در جملات اخلال بوده که این مشکل در تخمین نهایی مدل‌ها (با روش وزن دهی به داده‌های پژوهش رفع گردیده است. علاوه براین، در مطالعات اقتصادسنجی که برمبنای سری‏های زمانی قرار دارند، فرض عدم خودهمبستگی سریالی بین جملات پسماند که از فروض مهم مدل کلاسیک است، اغلب نقض می‌شوند. با توجه به نتایج جدول شماره (5) مشاهده می‌شود که سطح معناداری آزمون والدریج در مدل‌های فوق بیش از 5 درصد می‌باشد و بیانگر عدم وجود خودهمبستگی سریالی است.  همچنین، در آمار، عامل تورم واریانس[52]  شدت هم خطی چندگانه را ارزیابی می‌کند. درواقع یک شاخص معرفی می‌گردد که بیان می‌دارد چه مقدار از تغییرات مربوط به ضرایب برآورد شده بابت هم خطی افزایش‌یافته است. شدت هم خطی چندگانه  را با بررسی بزرگی مقدار عامل تورم واریانس (VIF) می‌توان تحلیل نمود. اگر آماره آزمون عامل تورم واریانس (VIF) به یک نزدیک بود نشان‌دهنده عدم وجود هم خطی است. به‌عنوان یک قاعده تجربی مقدار عامل تورم واریانس (VIF)   بزرگ‌تر از 10 باشد هم خطی  چندگانه بالا می‌باشد (سوری، 1394).

 

جدول (6):آزمون هم خطی برای مدل رگرسیونی اول

نام متغیر

عامل تورم واریانس (VIF)

مدل رگرسیونی اول

مدل رگرسیونی دوم

بازدهی سهم

40/2

40/2

اندازه شرکت

22/2

22/2

ارزش بازار سهام

60/1

58/1

بازده دارایی

42/1

39/1

اهرم مالی

28/1

28/1

جریان نقد عملیاتی

08/1

08/1

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

همان‌طور که در نتایج آزمون هم خطی در جداول (6) قابل‌مشاهده است، مقادیر عامل تورم واریانس کمتر از عدد 10 است که بیانگر عدم وجود هم خطی می‌باشد.

 

4-1- آزمون فرضیه‌های پژوهش

فرضیه اول : بین بازدهی سهام و نقدینگی بازار سهام در طی شیوع بیماری کرونا رابطه وجود دارد.

 

جدول (7):تخمین نهایی مدل رگرسیونی اول

متغیرها

ضرایب

انحراف استاندارد ضرایب

آماره t

سطح معناداری

بازدهی سهم

431/0

008/0

23/48

000/0

اندازه شرکت

355/0

056/0

28/6

000/0

ارزش بازار سهام

019/0

010/0

79/1

073/0

بازده دارایی

107/0

008/0

02/13

000/0

اهرم مالی

039/0

0.010010/0

72/3

000/0

جریان نقد عملیاتی

040/0

001/0

45/33

000/0

عرض از مبدأ

226/0-

017/0

99/12-

000/0

سایر آماره‌های اطلاعاتی

ضریب تعیین تعدیل‌شده

520/0

آماره فیشر- سطح معناداری آن

27/19236

000/0

دوربین واتسون

381/2

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

 

با توجه به اینکه متغیر بازدهی سهم دارای ضریب مثبت و سطح معناداری کمتر از 5 درصد است از این رو می توان گفت که بین بازدهی سهام و نقدینگی بازار سهام در طی شیوع بیماری کرونا رابطه وجود دارد. ضریب تعیین تعدیل‌شده برابر با 52 درصد می‌باشد که نشان می‌دهد متغیرهای مستقل و کنترلی موجود در مدل توانسته‌اند 52 درصد از تغییرات متغیر وابسته را توضیح دهند. آماره فیشر دارای سطح معناداری کمتر از 5 درصد می‌باشد ازاین‌رو می‌توان گفت که مدل برازش شده از اعتبار کافی برخوردار است. همچنین آماره دوربین واتسون مابین 1.5و 2.5 است و نشان از برازش نبود خودهمبستگی مرتبه اول در مدل است.

 

فرضیه دوم : بین نوسانات و نقدینگی بازار سهام در طی شیوع بیماری کرونا رابطه وجود دارد.

 

جدول (8):تخمین نهایی مدل رگرسیونی دوم

متغیرها

ضرایب

انحراف استاندارد ضرایب

آماره t

سطح معناداری

نوسان بازدهی سهم

685/0

185/0

70/3

000/0

اندازه شرکت

148/0

176/0

84/0

402/0

ارزش بازار سهام

070/0

009/0

70/7

000/0

بازده دارایی

190/0

026/0

18/7

000/0

اهرم مالی

076/0

024/0

13/3

002/0

جریان نقد عملیاتی

004/0

006/0

82/0

413/0

عرض از مبدأ

039/0

069/0

57/0

568/0

سایر آماره‌های اطلاعاتی

ضریب تعیین تعدیل‌شده

418/0

آماره فیشر- سطح معناداری آن

59/3583

000/0

دوربین واتسون

157/2

منبع: یافته‌های پژوهشگر

 

با توجه به اینکه متغیر نوسان بازدهی سهم دارای ضریب مثبت و سطح معناداری کمتر از 5 درصد است از این رو می توان گفت که بین نوسان بازدهی سهام و نقدینگی بازار سهام در طی شیوع بیماری کرونا رابطه وجود دارد. ضریب تعیین تعدیل‌شده برابر با 41 درصد می‌باشد که نشان می‌دهد متغیرهای مستقل و کنترلی موجود در مدل توانسته‌اند 41 درصد از تغییرات متغیر وابسته را توضیح دهند. آماره فیشر دارای سطح معناداری کمتر از 5 درصد می‌باشد ازاین‌رو می‌توان گفت که مدل برازش شده از اعتبار کافی برخوردار است. همچنین آماره دوربین واتسون مابین 1.5و 2.5 است و نشان از برازش نبود خودهمبستگی مرتبه اول در مدل است.

 

5- نتیجه‌گیری و پیشنهادات

هدف اساسی این پژوهش، بررسی رابطه بازدهی سهام و نوسانات با نقدینگی بازار سهام در طی شیوع بیماری کرونا در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. در این راستا، دو فرضیه مطرح شد که در فصل قبل مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. طبق جدول حاصل از آزمون فرضیه: متغیر بازدهی سهم دارای ضریب مثبت و سطح معناداری کمتر از 5 درصد است از این رو می توان گفت که بین بازدهی سهام و نقدینگی بازار سهام در طی شیوع بیماری کرونا رابطه وجود دارد. همچنبن، طبق جدول حاصل از آزمون فرضیه: متغیر نوسان بازدهی سهم دارای ضریب مثبت و سطح معناداری کمتر از 5 درصد است از این رو می توان گفت که بین نوسان بازدهی سهام و نقدینگی بازار سهام در طی شیوع بیماری کرونا رابطه وجود دارد. نتایج کلی پژوهش نشان داد بین بازدهی سهام و نوسانات با نقدینگی بازار سهام در طی شیوع بیماری کرونا رابطه مستقیم معناداری وجود دارد. در این راستا چو (2020) به بررسی بازدهی سهام و بیماری همه گیر کووید نوزده شواهدی از کانادا و ایالات متحده پرداخت. با استفاده از داده های روزانه کانادا و ایالات متحده نتایج نشان می دهد که تأثیر منفی افزایش موارد بیماری همه گیر کووید نوزده بر بورس سهام به طور کلی وجود دارد. علاوه بر این در شرکت های کانادا و ایالات متحده با افزایش عملکرد شرکت و کاهش عدم تقارن اطلاعاتی نیز همچنان شیوع کرونا منجر به کاهش ارزش سهام می شود. همچنین اورهان (2020) به بررسی عملکرد شرکت و بازار سهام در طی شیوع بیماری همه گیر کووید نوزده پرداخت. تعداد موارد همه گیر بیماری همه گیر کووید نوزده در هر میلیون اثرات منفی قابل توجهی بر بازارهای مالی جهانی دارد. اثرات سوء مدیریت ویروس کرونا در بازارهای سهام در کشورهای مختلف متفاوت است. در اکثر کشورها با افزایش شیوع کرونا بازار سهام دارای کاهش چشمگیری می شود و عملکرد شرکت در هر صورت نمی تواند بر کاهش ارزش بازار سهام اثرگذار باشد. شن و همکاران (2020) به بررسی تأثیر همه گیر بیماری همه گیر کووید نوزده بر کارایی شرکت های چینی پرداختند. نتایج نشان می‌دهد که بیماری همه گیر کووید نوزده تأثیر منفی بر عملکرد شرکت دارد. وقتی مقیاس سرمایه گذاری یا درآمد فروش یک شرکت کمتر باشد، تأثیر منفی بیماری همه گیر کووید نوزده بر عملکرد شرکت بارزتر است. همچنین تأثیر منفی بیماری همه گیر کووید نوزده بر عملکرد شرکت در صنایع و شرکت های دارای رتبه بالا جدی تر است. لیو و همکاران (2020) به تأثیر انعطاف پذیری عملکرد بر عملکرد شرکت ها در طی شیوع بیماری همه گیر کووید نوزده شواهدی از چین پرداختند. نتایج نشان می دهد که انعطاف پذیری عملیاتی سطح شرکت با عملکرد شرکت و بازده آن در طی شیوع کرونا رابطه ای متفاوت نسبت به عدم وجود کرونا دارد. همچنین در شرکت های کوچک که نسبت به شرکت های بزرگتر همواره دارای انعطاف پذیری عملکرد پایین تری هستند شیوع کرونا تاثیر بیشتری نسبت به شرکت های بزرگتر دارد. جوسو و همکاران (2020) به مطالعه بازار سهام در شرایط بیماری همه گیر کووید نوزده می‌پردازد. در این پژوهش بررسی می شود که چه چیزی رفتار بازار سهام در هفته های ابتدایی شیوع ویروس کرونا را توضیح می دهد؟ برآورد از مدل قیمت گذاری دارایی پویا به نوسانات شدید قیمت گذاری خطر بازار سهام اشاره دارد که ناشی از تغییر در گریز از خطر یا احساسات است. نتایج بررسی پژوهش نشان می دهند که فدرال رزرو چندین تریلیون دلار جهت حمایت از صنایع فعال در بازار سرمایه اختصاص می دهد، ولی اخبار و اعلامیه های این حمایت قوی از صنایع نیز نمی تواند بر میزان اثرگذاری تاثیر منفی شیوع کرونا داشته و آنرا کاهش دهد.

  • به مدیران شرکت ها پیشنهاد می شود جهت جذب سرمایه گذار در دوران همه گیری کرونا سعی در اتخاذ سیاست های سرمایه گذاری با بازدهی کوتاه مدت و ارائه گزارش های آن داشته باشند.
  • به سرمایه گذاران پیشنهاد می شود جهت بررسی شرکت ها برای سرمایه گذاری به بازدهی و نوسانات سهام شرکت ها توجه داشته و شرکت مورد نظر را با صنایع مشابه مورد مقایسه قرار دهند.
  • همچنین، در خصوص پیشنهادهایی برای پژوهش های آتی می توان گفت که مدل های این پژوهش برای تمام صنایع عضو نمونه ی آماری به صورت یک جا برآورد شده اند. از این رو، پیشنهاد می شود در مطالعات آتی هر یک از مدل های این پژوهش برای صنایع مختلف به تفکیک برآورد شود.
  • با توجه به حذف شرکت‌های سرمایه‌گذاری، بانک‌ها و بیمه‌ها پیشنهاد می‌گردد پژوهشی در رابطه با این پژوهش در آن شرکت‌ها انجام پذیرد.
  • بررسی رابطه بازدهی سهام و نوسانات با نقدینگی بازار سهام در طی شیوع بیماری کرونا با نقش تعدیل گری فرااطمینانی مدیریت مورد بررسی قرار گیرد.
  • بررسی رابطه بازدهی سهام و نوسانات با نقدینگی بازار سهام در طی شیوع بیماری کرونا در شرکت های زیان ده در مقایسه با سایر شرکت ها بررسی و آزمون گردد.

 

 

[1]- گروه حسابداری و مدیریت، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران.  نویسنده مسئول.   hooshmand@iiau.ac.ir

[2]- گروه حسابداری و مدیریت،واحد شهریار،دانشگاه آزاد اسلامی، شهریار،ایران.   hossein_eslami@shriau.ac.ir

[3]- گروه حسابداری و مدیریت، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران.  houshmand_z@yahoo.com

[4] Coronavirus disease (COVID-19)

[5] Carlos et al

[6] Kim & estanbakh

[7] Letve & Lodoighson

[8] Kalbel & et cocran

[9] Ghoial & vilekh

[10] Skerter

[11] Lolin

[12] Kambel & tamson

[13] Latva & nioborgh

[14]. Explicit And Implicit Costs

[15]. Brokerage Commissions

[16]. Government Taxes

[17]. Bid–Ask Spreads

[18]. Aitken And Comerton-Forde

[19]. Morawski

[20]. Day-To-Day Trading

[21]. Morawski

[22]. Reilly And Brown

[23]. Bodie And Merton

[24]. Arnold

[25]. Schwartz And Francioni

[26]. Brealey Et Al.

[27]. Begg Et Al.

[28]. Sharpe And Alexander

[29]. Harris

[30]. Moyer Et Al.

[31] Khatib & Nour

[32] Coronavirus disease )COVID-19(

[33] Popkova et al.

[34] Brazil, Russia, India, China and South Africa (BRICS)

[35] The Organization for Economic Co-operation and Development (OECD)

[36] Nguyen  et al.

[37] Zheng & Zhang

[38] Xu

[39] Erdem

[40] Shen,

[41] Liu

[42] Deng

[43] Mirza  et al.

[44] Orba et al.

[45] The micro, small and medium enterprises (MSMEs)

[46] Stock market liquidity

[47] Stock returns

[48] Stock volatility

[49] Chen

[50] Wang

[51] Zhou

[52] variance inflation factor=VIF

مراجع
فهرست منابع

  • احمدپور، احمد؛ باغبان، محسن. (1393). بررسی رابطه‌ی بین نقد شوندگی دارائی‌ها و نقد شوندگی سهام در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش های تجربی حسابداری، 4(4)،61-77. https://jera.alzahra.ac.ir/article_1895.html
  • اسلامی بیدگلی، سعید؛ شعبان پور فرد، پژمان. (1395). رابطه حجم معاملات و اجزای آن با بازده؛ مطالعه موردی در بورس اوراق بهادار تهران با تمرکز بر معاملات حین روز و حذف اثرU شکل. چشم انداز مدیریت مالی،6(14)، 45-63. https://jfmp.sbu.ac.ir/article_94848.html
  • اصولیان، محمد؛ صغری شیخی، منصور. (1400). امکان کسب بازدهی غیرعادی با توجه به رانش قیمت سهام پس از اطلاعیه‎های غیرمنتظره تعدیل سود پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی، 13(51)،20-1. https://faar.ctb.iau.ir/article_686539.html
  • امامی، اسماعیل؛ پیری، پرویز. (1396). بررسی رابطه بین حجم معاملات و شناوری سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، دومین همایش بین المللی انسجام مدیریت و اقتصاد در توسعه، تهران، دانشگاه اسوه، دانشگاه تهران. https://civilica.com/doc/715925/
  • بیدگلی, غلامرضا اسلامی؛ سارنج، علیرضا. (1387). انتخاب پرتفوی با استفاده از سه معیار میانگین بازدهی، انحراف معیار بازدهی و نقدشوندگی در بورس اوراق بهادار تهران. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی،15(4)،16-3. https://acctgrev.ut.ac.ir/article_27749.html?lang=fa
  • تهرانی، رضا؛ خان احمدی، فاطمه. (1389). راهبرد سرمایه‌گذاری در سهام بر اساس کوچ ارزشی - رشدی در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش‌های حسابداری مالی،2(1)،1-16.
  • جهانشاد، آزیتا, پارسایی؛ محمود. (1394). تحلیل عوامل موثر بر بازده مورد انتظار سهام بر اساس مدل هزینه سرمایه ضمنی. دانش سرمایه‌گذاری، 4(14)، 125-144. https://jik.srbiau.ac.ir/article_7729.html?lang=fa
  • خالقی مقدم، حمید، سرهنگی، حجت. (1388). تحلیل تجربی استراتژی‌های معاملاتی سرمایه‌گذاری مبتنی بر بازده. مطالعات تجربی حسابداری مالی, 7(27)،39-65. https://qjma.atu.ac.ir/article_6938.html
  • خواجوی، شکراله؛ فعال قیومی, علی. (1395). بررسی رابطۀ نسبت های حسابداری و چولگی بازده به‎منظور تبیین ناهنجاری سهام رشدی و ارزشی. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی،23(4)،461-482. https://acctgrev.ut.ac.ir/article_60855.html
  • ستایش، محمدحسین؛ کاظم‌نژاد، مصطفی؛ ذوالفقاری، مهدی. (1390). بررسی تأثیر کیفیت افشا بر نقدشوندگی سهام و هزینه سرمایه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران. پژوهش‌های حسابداری مالی،3(3)، 55-74. https://far.ui.ac.ir/article_16921.html
  • شایان آرانی،ش. (1389). روش‌های تامین منابع مالی خارجی برای ایران، نهمین کنفرانس روش‌های تامین مالی.:373-391.
  • صفدریان، لیلا؛ فروغی، داریوش؛کریمی، فرزاد. (1398). نقش بازده مبتنی بر سبک در پیش‌بینی بازده آتی. پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی،11(43)، 199-218. https://faar.ctb.iau.ir/article_668508.html
  • صلواتی، شاپور؛ رسائیان، امیر .(1386). بررسی رابطه بین ساختار سرمایه و نقد شوندگی سهام در ایران. نامه اقتصادی مفید، شماره 63، 163-143.
  • فروغ‌نژاد، حیدر؛ مرادی جز, محسن؛ حیدری، حسین؛ معصومی خانقاه، قادر. (1395). نقدشوندگی سهام، کارایی سرمایه گذاری و عملکرد شرکت: شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران. دانش سرمایه‌گذاری، 5(18)، 179-196. https://jik.srbiau.ac.ir/article_8624.html
  • کرباسی، حسین؛ دریاباری، سید سعید. (1394). شوک نقدشوندگی سهام و بازدۀ مورد انتظار آن (مورد مطالعه: شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران)، پژوهشنامه اقتصاد و کسب و کار، 6(11)، 49-61. https://jebr.stb.iau.ir/article_527374.html
  • گرکز, منصور و محمود حشمن، (1395) بررسی تاثیر نقدشوندگی سهام بر ارزش شرکت و حاکمیت شرکتی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، ششمین کنفرانس بین المللی حسابداری و مدیریت با رویکرد علوم پژوهشی نوین، تهران، شرکت ارتباط ارغوان ایرانیان.
  • مهدی عسگری؛ احسان حاجی حسن معمار ؛مریم متین مطلق. (1394) بررسی تاثیر گرایشات احساسی سرمایه گذاران بر جریان نقد آزاد، دومین کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در مدیریت، اقتصاد و علوم انسانی،2(1394)،21-1.
  • مهرانی، ساسان. رسائیان، امیر (1388). نقدشوندگی سهام و نقدشوندگی دارایی‌ها. مجله حسابرس.56،46-52.
  • مولایی؛ محمدعلی؛ طالبی، آرش. (1389). بررسی کاربرد الگوریتم ابتکاری ترکیبی ژنتیک و نِلدر مید در بهینه‌سازی پورتفوی. دوفصلنامه جستارهای اقتصادی، 7(14)،171-204. http://iee.rihu.ac.ir/article_251.html
  • نصیری، سپیده سادات؛ سلیمانی امیری، غلامرضا. (1399). ارزیابی عملکرد مالی شرکت‌های سرمایه‌گذاری در ایران. پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی, 12(45), 135-160. https://faar.ctb.iau.ir/article_672435.html
  • نیکو مرام، هاشم؛ تقوی، مهدی، احمدزاده، حمید. (1393). پیامدهای اقتصادی کیفیت اطلاعات حسابداری با تمرکز بر متغیر پایداری سود. حسابداری مدیریت،7(2)،14-1. https://jma.srbiau.ac.ir/article_2915.html
یحیی‌زاده‌فر، محمود؛ خرمدین، جواد. (1387). نقش عوامل نقد شوندگی و ریسک عدم نقدشوندگی بر مازاد بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران. بررسی‏‌های حسابداری و حسابرسی،15(4)،118-110. 

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 1,567
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 520


سامانه مدیریت نشریات علمی. قدرت گرفته از سیناوب