تعداد نشریات | 418 |
تعداد شمارهها | 10,005 |
تعداد مقالات | 83,625 |
تعداد مشاهده مقاله | 78,456,218 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 55,471,028 |
تبیین چلیپا در هنر اسلامی با رویکرد تاریخینگری گرابار | ||
نقش مایه | ||
دوره 1، شماره 3، مهر 1401، صفحه 33-44 اصل مقاله (728.32 K) | ||
نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
نویسندگان | ||
افسانه درویش1؛ علی اکبر جهانگرد* 2؛ ابوالفضل داودی رکن آبادی3 | ||
1پژوهشگر دکتری تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی، گروه هنر ، واحد بین الملل کیش، دانشگاه آزاد اسلامی، کیش،ایران | ||
2استادیار و عضو هیأت علمی گروه هنر، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
3استاد و عضو هیأت علمی گروه هنر، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
چکیده | ||
نمادها از عناصر گوناگونی تشکیل شدهاند که بر پیچیدگی آنها افزوده است، اشکال نیز از دیرباز در زمره نمادهای رایج محسوب میشدند. اشکال هندسی که بر ساختههای انسانی و اغلب با تأثیرپذیری از طبیعتاند، ویژگیهایی دارند که به نمادپردازی آنها بسیار کمک می کند. علاوه بر اشکال هندسی، خطوط نیز در نمادپردازی و انتقال پیامها بسیار مؤثرند. خطوط صاف و خطوط منحنی هر کدام نمادپردازی خاص خود را دارند، همچنین جهت خطوط نیز احساس و دلالتهای مخصوص به خود را انتقال میدهند. نقوش چلیپا در دورههای پیش از اسلام برای تزئین هنرهای مختلف بهکار میرفت و پس از اسلام نیز هنرمندان متفکر دوران اسلامی از همان ابتدا به نمادگرایی و زیباییشناسی این نقوش پی بردند. مورخان و اندیشمندان هنر اسلامی آثار فراوانی از هنر اسلامی را از نقطهنظر تاریخی آنها سنجیده و نمادهای به جا مانده در میان اقوام مختلف را محصول شرایط، زمان، مکان یا موقعیت تاریخی میدانند که در طول زمان تغییرات محسوسی در آنها صورت گرفته است. پژوهش حاضر سنتگرایی و تاریخینگری را به عنوان گفتمان در نظر گرفته و با روش تحلیلی – توصیفی در صدد پاسخ به این پرسش است که آیا نظریه تاریخینگری گرابار بر همه آثار هنر اسلامی تأویلپذیر است. در این میان چلیپا به عنوان نمونه این پیش فرض مورد بررسی قرار گرفت و دادهها از منابع کتابخانهای و به صورت میدانی گردآوری شده است. نمونهها از میان انواع تزئینات، سفال، سنگ و بناهای مختلف انتخاب شدند و در نهایت مشخص شد که تاریخینگری در همه ابعاد یک هنر نمیتواند مفاهیم و یافتههای نوینی داشته باشد و برخی از هنرها از همان آغاز پیدایش خود؛ به دلیل عمق و ریشه معنایی آن کامل هستند و در طی تاریخ فقط ابعاد آن گسترش پیدا کرده و در واقع همان مفاهیم را که از ابتدا داشته تا عصر حاضر هم به مخاطب خویش، منتقل کرده است. | ||
کلیدواژهها | ||
هنراسلامی؛ گرابار؛ تاریخینگری؛ چلیپا؛ نماد | ||
مراجع | ||
| ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 22 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 16 |