اثربخشی درمانگری شناختی‎ـ‎رفتاری مبتنی بر برنامه مقابله‎ای کندال بر اختلال‌های اضطرابی: یک روی‎آورد فراتشخیصی

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 4، دوره 12، شماره 45، مهر 1394، صفحه 49-37   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

فیروزه ضرغامی^{* 1}؛ لیلا حیدری نسب²؛ محمدرضا شعیری²؛ زهرا شهریور³

¹کارشناس ارشد روان‌شناسی بالینی

²دانشگاه شاهد

³دانشگاه علوم پزشکی تهران

چکیده

پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی درمانگری شناختی‌ـ‌رفتاری مبتنی بر برنامه مقابله‎ای کندال بر کاهش برخی از نشانگان همراه در کودکان 8 تا 10 ساله ایرانی مبتلا به اضطراب صورت گرفته است. این پژوهش، بر اساس یک طرح شبه‌تجربی پیش‌آزمون‌ـ‌پس‌آزمون با گروه گواه انجام شده است. نمونه پژوهش شامل 20 کودک 8 تا 10 ساله با تشخیص یک یا چند مورد از اختلال‌های اضطراب فراگیر، اضطراب جدایی یا اضطراب اجتماعی است که با روش نمونه‌برداری در دسترس هدفمند انتخاب شدند و به طور تصادفی در دو گروه 10 نفری (گروه درمانگری و گروه گواه) جایگزین شدند. مداخله درمانگری مبتنی بر برنامه شناختی‎ـ‎رفتاری انفرادی مقابله‎ای کندال به مدت 16 جلسه برای شرکت‌کنندگان گروه درمانگری اجرا شد. داده‌های پژوهش با استفاده از فهرست مشکلات رفتاری کودک (CBCL؛ آشنباخ، 1991) گردآوری و از طریق آزمون من‌ویتنی و آزمون فریدمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد درمانگری شناختی‎ـ‎رفتاری مقابله‎ای کندال، برخی نشانگان درونی‌سازی و برونی‌سازی را در گروه درمانگری در مقایسه با گروه گواه به طورمعناداری کاهش داده که در پیگیری‌های یک و نیم ماهه و سه ماهه نیز تداوم داشته است. با استفاده از نتایج پژوهش حاضر می‌توان نتیجه گرفت درمانگری شناختی رفتاری‎ـ‎مقابله‎ای کندال علاوه بر کاهش نشانگان درونی‌سازی، نشانگان برونی‌سازی کودکان 8 تا 10 ساله ایرانی مبتلا به اضطراب را نیز کاهش داده است.
 

کلیدواژه‌ها

درمانگری شناختی‎ـ‎رفتاری؛ برنامه مقابله‎ای کندال؛ اضطراب؛ نشانگان درونی­سازی‎شده؛ نشانگان برونی­سازی‎شده

مراجع

استالارد، پ. (1389). درمانگری شناختی رفتاری کودکان و نوجوانان. ترجمه: ح. علیزاده، ع. روحی و ع. محمد گودرزی. تهران: دانژه (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 2008 ).

آشنباخ، ت. و رسکولا، ل. (1384). کتابچه راهنمای فرم­های سن مدرسه نظام سنجش مبتنی بر تجربه آشنباخ. ترجمه. ا. مینایی. تهران: پژوهشکده کودکان استثنایی (تاریخ انتشار به زبان اصلی، 2001).

بساک­نژاد، س.، نیازی، ز. و داوودی، ا. (1389). اثربخشی گروه درمانگری شناختی‎‎ـ‎رفتاری به روش کندال بر اضطراب دختران نوجوان. تحقیقات علوم رفتاری، 9 (4)، 249-241.

بیات، م. (1387). بازی درمانگری  بی­رهنمود در کودکان مبتلا به مشکلات درونی­سازی شده. . فصلنامه روان­شناسی تحولی: روان‎شناسان ایرانی، 15، 275-267.

دادستان، پ.، طهرانی­زاده، م.، رسول­زاده‎طباطبایی، ک.، آزادفلاح، پ. و فتحی­آشتیانی، ع. (1390). اثربخشی برنامه درمانگری مقابله­ای کندال در کاهش نشانه­های درونی‎سازی­شده­ کودکان ایرانی. فصلنامه روان‎شناسی تحولی: روان‎شناسان ایرانی، 7 (28)، 313-321.

ضرغامی، ف.، حیدری­نسب، ل.، شعیری، م. و شهریور، ز. (زیر چاپ). بررسی اثربخشی درمانگری شناختی‎‎ـ‎رفتاری مبتنی بر برنامه Coping Cat در کاهش اضطراب کودکان 10-8 ساله مبتلا به اضطراب. مطالعات روان‎شناسی بالینی.

مینایی، ا. (1385). انطباق و هنجاریابی سیاهه رفتاری کودک آشنباخ، پرسشنامه خودسنجی و فرم گزارش معلم. پژوهش در حیطه کودکان استثنایی، 19 (1)، 558-529.

یحیی­محمودی، ن.، ناصح، ا.، صالحی، س. و تیزدست، ط. (1392). اثربخشی آموزش مهارت­های اجتماعی مبتنی بر قصه‎گویی بر مشکلات رفتاری برونی­سازی‎شده کودکان. فصلنامه روان‎شناسی تحولی: روان‎شناسان ایرانی، 9، 257- 249.

یزدخواستی، ف. و عریضی،ح.(1390). هنجاریابی سه نسخه کودک، پدر/مادر و معلم سیاهه رفتار کودک در شهر اصفهان. مجله روان‌پزشکی و روان‌شناسی بالینی ایران، 17(1)، 70-60.

Achenbach, T. M. (2009). The Achenbach System of Empirically Based Assessment (ASEBA): Deve-lopment, findings, theory, and applications. Burlington, VT: University of Vermont Research Center for Children, Youth and Families.

American Psychiatric Association (2000). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (4th ed).Washington DC: American Psychiatric Asso- ciation.

Barrett, P. M., Dadds, M. R., & Rapee, R. M. (1996). Family treatment of childhood anxiety: A controlled trial. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 64, 333-342.

Edmunds, J. M., ONeil, K. A., & Kendall, P. C. (2011). A review of cognitive-behavioral therapy for anxiety disorders in children and adolescents: Current status and future directions. Tidsskrift for Norsk Psykologforening, 48, 26-33.

Ellard, K. K., Fairholme, C. P., Boisseau, C. L., Farchione, T., & Barlow, D. H. (2010).  Unified protocol for the transdiagnostic treatment of emo-tional disorders: Protocol development and initial outcome data.  Cognitive and Behavioral Practice, 17, 88-101.

Elkins, R., McHugh, R., Santucci, L. C., & Barlow, D. H. (2011). Improving the transportability of CBT for internalizing disorders in children. Clinical Child and Family Psychology Review, 14 (2), 161-173.

Farchione, T. J., Fairholme, C.P., Ellard, K. K., Boisseau, C. L., Thompson-Hollands, J., Carl, J. R., Gallagher, M. W., & Barlow, D. K. (2012). The unified protocol for the transdiagnostic treatment of emotional disorders: A randomized controlled trial. Behavior Therapy, 43, 666-678.

Farmer, E. M. Z., Compton, S. N., Burns. J. B., & Robertson, E. (2002). Review of the evidence base for treatment of childhood psychopathology: Externalizing disorders. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 70 (6), 1267-1302.

Flannery-Schroeder, E. C., & Kendall, P. C. (2000). Group and individual cognitive-behavioral treatments for youth with anxiety disorders: A randomized clinical trial. Cognitive Therapy and Research, 24, 251-278.

Ginsburg, G. S., & Newman, K. J. (2007).Evidence-based practice for childhood anxiety disorders. Journal of Contemporary Psychotherapy, 37, 123-132.

Ghanizadeh, A., Mohammadi, M. R., & Yazdan-shenas, A. (2006). Psychometric properties of the Farsi translation of the kiddie schedule for affective disorders and schizophrenia present and lifetime version. BMC Psychiatry, 6 (10), 1-5.

Graham, P. J. (2005). Cognitive Behaviour Therapy for Children and Families (2nd ed). New York: Cambridge University Press.

Harvey, A. G., Watkins, E., Mansell, W., & Shafran, R. (2004). Cognitive behavioural  processes across psychological disorders: A transdiagnostic approach to research and treatment. Oxford: Oxford University Press.

James, A., Soler, A., & Weatherall, R. (2007). Cognitive Behavioural Therapy for anxiety disorders in children and adolescents. Cochrane Library, 3, 1-26

Kendall, P. C. (1994). Treating anxiety disorders in children: Results of a randomized clinical trial. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 62 (1), 100–110.

Kendall, P. C., Hedtke, K. A. (2006). Cognitive-Behavioral Therapy for anxious children: Therapist manual. USA: Temple University.

Kendall, P. C., Compton, S. N., Walkup, J. T., Birmaher, B., Albano, A. M., Sherrill, J., Ginsburg, G., Rynn, M., McCracken, J., Gosch, E., Keeton, C., Bergman, L., Sakolsky, D., Suveg, C., Iyengar, S., March, J., & Piacentini, J. (2010). Clinical characteristics of anxiety disordered youth. Journal of Anxiety Disorders, 24, 360-365.

Kendall, Ph. C., Flannery-Schroeder, E. (1998). Methodological issues in treatment research for anxiety disorders in youth. Journal of Abnormal Child Psychology, 26 (1), 27-38.

Kendall, P. C., Flannery-Schroeder, E., Panichelli-Mindel, S M., Southam-Gerow, M., Henin, A., & Warman, M. (1997). Therapy for youths with anxiety disorders: A second randomized clinical trial. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 65, 366-380.

Kendall, P. C., Gosch, E., Furr, J., & Sood, E. (2008). Flexibility within fidelity. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 47, 987-993.

Klykylo, W. M., & Kay, J. L. (2005). Clinical child psychiatry (2nd ed). London: British Library.

Laua, W., Kwok-ying, C. A. C., Ching-hong Li b, J., & Kitfong, T. (2010). Effectiveness of group cognitive-behavioral treatment for childhood anxiety in community clinics.Behaviour Research and Therapy, 48, 1067-1077.

Lochman, J.E., Powell, N. P., Boxmeyer, C. L., & Jimenez-Camargo, L. (2011). Cognitive-Beha-vioral Therapy for externalizing disorders in children and adolescents.Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, 20 (2), 305-318.

Manassis, K., Mendlowitz, S. L., Scapillato, D., Avery, D., Fiksenbaum, L., Freire, M., & Owens, M. (2002). Group and individual cognitive behavioral therapy for childhood anxiety disorders: A randomized trial. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 41, 1423-1430.

Martin, A., & Volkmar, F. R. (2007). Lewis's child and adolescent psychiatry: A comprehensive textbook (4th ed). New York: Lippincott Williams& Wilkins.

McEvoy, P. M., Mahoney, A. E. J., & Moulds, M. (2010). Are worry, rumination, and post-event processing one and the same? Development of the Repetitive Thinking Questionnaire. Journal of Anxiety Disorders, 24, 509-519.

Mor, N., & Meijers, J. (2009). Cognitive-Behavioral

Therapy in childhood anxiety. Journal of Psychiatry Related Science, 46 (4), 282-289.

Nauta, M. H., Scholing, A., Emmelkamp, P. M. G., & Minderaa, R. B. (2003). Cognitive-Behavioral Therapy for children with anxiety disorders in a clinical setting: No additional effect of a cognitive parent training. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 42, 1270-1278.

Nolen-Hoeksema, S., Wisco, B. E., & Lyubomirsky, S. (2008). Rethinking rumination. Perspectives on Psychological Science, 3, 400-424.

Podell, J. L., Mychailyszyn, M., Edmunds, J., Connor, M., & Kendall, P. C. (2010). The Coping Cat Program for anxious youth: The FEAR plan comes to life. Journal of Cognitive and Behavioral Practice, 17, 132–140.

Raes, F. (2012). Repetitive negative thinking predicts depressed mood at 3-year follow-up in students. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 34, 497-501.

Sadock, B. J., & Sadock, V. A. (2007). Kaplan & Sadock's synopsis of psychiatry: Behavioral Sciences/Clinical Psychiatry (10th ed). New York: Lippincott Williams & Wilkins.

Seligman, L. D., & Ollendick, T. H. (2011). Cognitive Behavioral Therapy for anxiety disorders in youth. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, 20 (2), 217-238.

Shahrivar, Z., Kousha, M., Moallemi, S., Tehrani-Doost, M., & Alaghband-Rad, J. (2008). The

reliability and validity of Kiddie Schedule for
 Affective Disorders and Schizophrenia-Present and Life-time Version- Persian Version. Journal of Child and Adolescent Mental Health Volume, 15 (2), 97-102.

Tolin, D. F. (2010). Is Cognitive-Behavioral Therapy more effective than other therapies? A meta-analytic review. Clinical  Psychology Review, 30, 710-720.

Tehrani-Doost, M., Shahrivar, Z., Pakbaz, B., Rezaie, A., & Ahmadi, F. (2011). Normative date and psychometric properties of the Child Behavior Checklist and Teacher Rating Form in an Iranian community sample. Iranian Journal of Pediatric, 21 (3), 331-342.

Teubert, D., & Pinquart, M. (2011). A meta-analytic review on the prevention of symptoms of anxiety in children and adolescents. Journal of Anxiety Disorders, 25, 1046–1059.

Walkup, J., Albano, A. M., Piacentini, J., Birmaher, B., Compton, S., Sherrill, J., & Kendall, P. C. (2008). Cognitive Behavioral Therapy: Sertraline, or a combination in childhood anxiety. New England Journal of Medicine, 359, 2753-2766.

Wilamowska, Z., Thompson-Hollands, J.,  Fairholme, C., Ellard, K., Farchione, T., & Barlow, D. (2010). Conceptual background, development, and preliminary data from the unified protocol for trans- diagnostic treatment of emotional disorders. Depression and Anxiety, 27, 882-890