بررسی تغییرات زیست محیطی با استفاده از سنجش از دور و شاخص کیفیت آب (مطالعة موردی: تالاب بین المللی شادگان)

سنجش‌ازدور و سامانه اطلاعات جغرافیایی در منابع طبیعی

مقاله 6، دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 15، شهریور 1393، صفحه 61-73   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

لیلا رحیمی بلوچی^{* 1}؛ آزاده زرع کار¹؛ بهرام ملک محمدی²

¹دانش آموخته کارشناسی ارشد برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران

²استادیار دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران

چکیده

هدف از انجام این تحقیق بررسی و مقایسه تغییرات تالاب بین­المللی شادگان طی دو دهه گذشته است. بدین منظور روند تغییرات تالاب بین­المللی شادگان و پدیده­های مختلف مرتبط آن با استفاده از تصاویر ماهواره لندست از محدوده مطالعاتی و پردازش آن­ها در محیط نرم­افزار ENVI^®4.8 به کمک روش طبقه­بندی نظارت شده و الگوریتم شباهت طی یک دورة زمانی 20 ساله (1990-2011) بررسی گردید. برای تعیین علت تغییرات رخ داده در تالاب، کیفیت آب ورودی به تالاب به کمک شاخص ارزیابی ریسک و آسیب­پذیری آلودگی منابع آب (WRASTIC)، در مقیاس حوزه آبریز تالاب مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق، کاهش 6 درصدی مساحت تالاب شادگان در طی این سال­ها و کاهش مساحت بخش­های آبی و خاکی (اراضی بایر و گل و لای) تالاب به میزان 61/1796 کیلومتر مربع (71/25%) و افزایش مساحت پوشش گیاهی تالاب به میزان 7/1796 (9%) را نشان می­دهد. پوشش گیاهی در تالاب به سرعت رو به افزایش بوده که نشان از آلودگی آب، افزایش پدیده تغذیه گرایی و از بین رفتن زودهنگام این تالاب بین المللی دارد. نتیجه محاسبه شاخص WRASTIC نشان دهنده تأثیر زیاد اجزاء حوزه آبریز تالاب شادگان در ایجاد آلودگی آب تالاب می­باشد. با توجه به سیر تحولات ناخوشایند تالاب شادگان ادامه روند شرایط کنونی می­تواند موجودیت و یکپارچگی تالاب شادگان را با خطر جبران­ ناپذیری مواجه نماید.

کلیدواژه‌ها

تالاب شادگان؛ سنجش از دور؛ الگوریتم حداکثر شباهت؛ شاخص WRASTIC