ارزیابی ریسک زیست محیطی بهره برداری از دریاچه منطقه 22 شهرداری تهران با استفاده از روش تصمیم گیری چند شاخصه (MADM)

پژوهش های علوم و فنون دریایی

مقاله 8، دوره 10، شماره 1، خرداد 1394، صفحه 97-112   

نوع مقاله: تحقیقی

نویسندگان

مریم حیدری^{* 1}؛ سحر رضایان²؛ رویا نزاکتی³

¹گروه منابع طبیعی، دانشکده محیط زیست و انرژی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران

²گروه محیط زیست، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه آزاداسلامی واحد شاهرود

³گروه محیط زیست، دانشکده فنی مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال

چکیده

دریاچه مصنوعی شهدای خلیج فارس در منطقه 22 واقع در شمال غرب تهران، با حجم 10 میلیون متر مکعب، مساحت 224 هکتار و عمق متوسط 10 متر به عنوان بزرگترین دریاچه انسان ساخت ایران محسوب می گردد. این مطالعه به ارزیابی ریسک های زیست محیطی  ناشی از دریاچه شهدای خلیج فارس در فاز بهره برداری با استفاده از روش تصمیم گیری چند شاخصه MADM  پرداخته است. بدین منظور ابتدا ریسک های ناشی از بهره برداری با استفاده از روش پرسش نامه و تحلیل روش TOPSIS و همچنین نرم افزار SPSS انتخاب شدند، روش تلفیقی TOPSISو  AHPبه طبقه بندی و تعیین اولویت های ریسک زیست محیطی ناشی از بهره برداری دریاچه کمک می کند. در روش تحلیل سلسله مراتبی  پس از ایجاد ساختار سلسله مراتبی ریسک های ناشی از دریاچه خلیج فارس، ماتریس های مقایسه زوجی برای مقایسه دو به دو هر یک از معیار ها وگزینه ها نسبت به یکدیگر تشکیل شده است. در نهایت از نرم افزار Expert Choice برای تعیین احتمال وقوع هر ریسک استفاده گردید .یکی از روش های مناسب ارزیابی ریسک که در بسیاری از ارزیابی ها در مدیریت کیفیت و ریسک استفاده می شود تکنیک FMEA است. در این تحقیق نیز به منظور تعیین شدت وگستره آلودگی و همچنین محاسبه مقدار عددی ریسک از روش تجزیه و تحلیل عوامل شکست و تاثیر آن بر محیط زیست (EFMEA)استفاده گردید .بر اساس نتایج بدست آمده مشخص شد که در محیط فیزیکی و شیمایی تاثیر بر آب زیرزمینی و سپس رسوبگذاری به عنوان مهم ترین ریسک و در بخش بیولوژیک، افزایش مواد غذایی و بعد از آن رشد و تجمع حشرات به عنوان مهم ترین ریسک مطرح می باشند.

کلیدواژه‌ها

فرایند تحلیل سلسله مراتبی؛ ارزیابی ریسک؛ TOPSIS؛ FMEA