تحول شناختی از دوره نوجوانی تا بزرگسالی: عملیات انتزاعی

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 1، دوره 13، شماره 50، دی 1395، صفحه 121-131   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

سمانه اسعدی^{* 1}؛ شعله امیری²؛ حسین مولوی²

¹استادیار

²استاد

چکیده

هدف از این پژوهش تعیین طراز تحول شناختی از دوره نوجوانی تا بزرگسالی بود. نمونه از 345 شرکت‎کننده در 4 گروه سنی 15 تا 18 سال‎ (108 نفر)، 19 تا 29 سال‎ (104 نفر)، 30 تا 45 سال‎ (44 نفر) و 46 سال‎ به بالا (51 نفر) تشکیل شده بود که در گروه 15 تا 18 سال‎ از مدارس، و در گروه‌های دیگر با توجه به تقسیم‌بندی‌های نواحی شهرداری شهر اصفهان به صورت تصادفی انتخاب شدند. طرح پژوهش علّی‌ـ‌مقایسه‌ای و ابزار‌ استفاده شده آزمون قلم و کاغذی استدلال منطقی برنی (1974) بود. یافته‎های پژوهش با استفاده از تحلیل واریانس و آزمون خی‎دو نشان داد که به‎طور کلی گروه‌های سنی اثر معناداری بر نمره طراز شناختی ندارد. نتایج مقایسه‌‌های زوجی در نمره کل گروه‌های سنی 15 تا 18 سال‎ و 19 تا 29 سال‎ تفاوت معنادار نشان داد. بین گروه‌های سنی از لحاظ فراوانی‌های افرادی که در مراحل عینی، انتقالی و انتزاعی قرار دارند تفاوتی وجود نداشت.
نتیجه‎گیری کلی اینکه تغییری در طراز تحول شناختی با افزایش سن بعد از نوجوانی به صورت منظم مشاهده نشد. نتایج این پژوهش بر پایه نظریه‌ تحول شناختی پیاژه و نوپیاژه‎ای بررسی شده است.





 

کلیدواژه‌ها

تحول؛ طراز شناختی؛ عملیات انتزاعی؛ نوجوانی؛ بزرگسالی

مراجع

اسعدی، س.، امیری، ش. و مولوی، ح. (1392). تحول تفکر فرا انتزاعی از دوره نوجوانی تا بزرگسالی. فصلنامه روان‎شناسی تحولی: روان‎شناسان ایرانی، 38(10)، 174-131 .

اسعدی، س.، امیری، ش. و مولوی، ح. (1394). تحول خردمندی از دوره نوجوانی تا سالمندی. مجله روان‎شناسی، 19(1)، 52-37.

دادستان، پ. و کلانتری‎خاندانی، ج. (1385). شکل‎گیری عملیات طبقه‎بندی در دانش‌آموزان دوره راهنمایی. فصلنامه روان­شناسی تحولی: روان‎شناسان ایرانی، 3(10)، 101-91.

دادستان، پ. (1377). بررسی توان ذهنی و درک مفاهیم دانش‌آموزان دوره ابتدایی به منظور تعیین استانداردهای آموزشی. مجله روان‎شناسی، 2(1)، 32-5.

شعیری، م. ر.، منصور، م.، دادستان، پ. و اژه‌ای، م. ج. (1379). وارسی مقایسه‎ای نمره Z آزمون «رورشاخ» در آزمودنی‎های سطوح عینی و انتزاعی. مجله روان‎شناسی، 4(2)، 130-115.

صدرالسادات، ج.، صدرالسادات، ل. و شریفی، ل. (1378). تحول جسمی، شناختی و شخصیت در سالمندان. اولین کنفرانس بین‎المللی سالمندی در ایران.

مجدفر، ح. (1392). دانشگاه ماندگار. تهران: نشر فکر برتر.

منصور، م. (1380). ساخت، پدیدایی و تحول شخصیت. تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

منصور، م. (1378). روان‎شناسی ژنتیک تحول روانی از تولد تا سالمندی. تهران: سمت.

یوسفی،ف. و خیر، م. (1382). بررسی رابطه استدلال صوری، آگاهی عاطفی و پیشرفت تحصیلی در گروهی از دانش‎آموزان مدارس تیزهوش و عادی شهر شیراز. مجله روان‎شناسی و علوم تربیتی، 33(2)، 202-177.

Anderson, E. D. (2003).Longitudinal study of formal operations in college students. Presented at the 111th Annual Convnetion of the American Psychological Association at Toronto, Ontario, Canada.

Arlin, P. (1984). Adolescent and adult thought: A structural interpretation. In M. L. Commons, J. D. Sinnott, F. A. Richards, & Armon (Eds.), beyond formal operations: Late adolescent and adult cognitive development (pp. 258-271). New York: Praeger.

Arlin, P. K. (1982). A multitrait-multimethod validity study of a test of formal reasoning. Educational and Psychological Measurement, 42, 1077–1088.

Berenson, S. B., Carter, G., & Norwood, K. S. (1992). The at-risk student in college developmental algebra. School Science and Mathematics, 92,55-58.

Blak, B., & Pope, T. (2008). Developmental Psychology: Incorporating Piaget’s and Vygotsky’s Theories in Classrooms. Journal of Cross-Disciplinary Pers-pectives in Education, 1(1), 59- 67.

Brownell, G., & Jadallah, E. (1993). Formal reasoning ability in preservice elementary education studies: Matched to the technology education task at hand? Journal of Research on Computing in Education, 25(4), 439-446.

Burney, G. M. (1974). The construction and validation of an objective formal reasoning instrument. PhD dissertation, University of Northern Colorado.

Hultsch, D. F., Hertzog, C., Small, B. J. & Dixon, R. A. (1999). Use it or lose It: Engaged lifestyle as a buffer of cognitive decline in aging?, Psychology and Aging, 14(2), 245-263.

Emick, J., & Welsh, M. (2005). Association between formal operational thought and executive function as measured by the Tower of Hanoi-Revised. Learning and Individual Differences, 15, 177-188.

Flavell, J. H. (1996). Piaget’s legacy. Psychological Science, 7(4),200-203.

Flavell, J. H. (1963).The developmental psychology of Jean Piaget. New York: D. Van Nostrand.

Flavell, J. H. (1970). Developmental studies of mediated memory. In H. W. Reese & L. P.Lipsitt (Eds.), Advances in child development and behavior (Vol. 5). New York: Academic Press.

Garner, B. K. (2008). When students seem stalled: The missing link for too many kids who don’t “get it?” cognitive structures. Educational Leadership, 65(6), 32-38.

Ginsburg, H. P., & Opper, S. (1988). Piaget's Theory of Intellectual Development. (3rd Ed.) Englewood Cliffs, NJ:  Prentice-Hall.

Gray, W. M. (1990). Formal operational thought. In W. F. Overton (Ed.) Reasoning, necessity, and logic: Developmental perspectives (pp.227-253). Hillsdale, NJ: Erlbaum.

Hudspeth, W. J., & Pribram, K. H. (1990). Stages of brain and cognitive maturation. Journal of Educational Psychology, 2, 861-864.

Inhelder, B., & Piaget, J. (1958).The growth of logical thinking from childhood to adolescence. Basic Books: New York.

Keating, D. (1980). Thinking processes in adolescence. In J. Adelson (Ed.), Handbook of adolescent psychology (pp.211-446). New York: Wiley. 

Kuhn, D., Langer, J., Kohlberg, L., & Haan, N. S. (1977). The developmentof formal operations in logical and moral judgment. Genetic Psychology Monographs, 95, 97-188.

Lawson, A. E. (1982). Formal reasoning, achievement, and intelligence: An issue of importance. Science Education, 66(1),77-83.

Liu, C. (1994). Formal operational thought among American and Chinese college students. M. S. Dissertation. Emporia State University.

Lourenço, O., & Machado, A. (1996). In defense of Piaget's theory: A reply to 10 common criticisms. Psychological Review, 103(1), 143-164.

McKinnon, J. W., & Renner, J. W. (1971). Are colleges concerned with intellectual development? American Journal of Physics, 39, 1047-1052.

Oesterdiekhoff, G. W. (2012). The rise of formal operations and intelligence in history.The dialectics of cultural and cognitive evolution. Journal Psycho-logical Science and Education, 3, 1-13.

Piaget, J. (1950). The psychology of intelligence. London: Routledge and Kegan Paul.

Piaget, J. (1952). The origins of intelligence in children. Translated by Margaret Cookn. NewYork: International Universities Press, Inc.

Piaget, J. (1970). Structuralism. New York: Basic Books.

Piaget, J. (1972). Intellectual evolution from adolescence to adulthood. Human Development, 15,1-12.

Piaget, J., & Inhelder, B. (1969).The psychology of the child.Translated by Helen Weaver. New York:
Basic Books. (Original work published 1966).

Reyes, D. J., & Capsel, W. (1986). Piagetian cognitive development in some high-riskuniversity freshmen. Equity and Excellence, 22, 86-89.

Rosen, H. (1985).Piagetian dimensions of clinical relevance. New York: Columbia University Press.

Sabatini, P., & Labovie-Vief, G. (1979). Age and professional epecialization in formal reasoning. Paper presented at the Annual Meeting of the American Gerontological society, Washington, D. C.

Shannon, A. (2007). Task context and assessment. Assessing Mathematical Proficiency, 53, 177-191.

Shayer, M., & Wylam, H. (1978). The distribution of Piagetian stages of thinking in British middle and secondary school children. II: 14-16year olds and sex differences. British Journal of Educational Psychology, 48, 62-70.

Stevens, N. E., Holmberg, J. N., Lovejoy C. M., & Pittman, D. L. (2014). Do self-discrepancies predict negative emotions? Exploring formal operational thought and abstract reasoning skills as moderators. Cognition and Emotion, 28(4), 707-716.

Strauss, S. (1989). Commentary. Human Development, 32, 379-382.

Wechsler, D. (1958). The measurement and appraisal of adult intelligence. Baltimore, MD: Williams & Wilkins.

Yang, C. C., Wan, C. S., & Chiou, W. B. (2010). Dialectical thinking and creativity among young adults: A postformal operations perspective. Psy-chological Reports, 106(1), 79-92.