حاملهای لیپیدی نانوساختار به عنوان سیستمهای رسانش هدفمند جهت غنی سازی نوشیدنی های آبی با ترکیبات فعال زیستی

نوآوری در علوم و فناوری غذایی

مقاله 6، دوره 9، (ویژه نامه قوچان)بیست و سومین کنگره صنایع غذایی، اردیبهشت 1396، صفحه 41-51   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

اکرم پزشکی نجف آبادی^* ؛ مریم محمدی

گروه علوم و صنایع غذایی،دانشکده کشاورزی،دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

یکی از کاربرد­های نانوفناوری در فرآوری مواد غذایی، انکپسولاسیون (درون­پوشانی) ترکیبات فعال و مغذی در پوشش­های خوراکی با اندازه نانو و افزودن این نانوذرات به مواد خوراکی است. استفاده از نانو حامل­ها برای ترکیبات غذا- داروی آبگریز (نوتریسیتیکال) مانند ویتامین­ها می­تواند مزایای متعددی از جمله کنترل رهایش در یک مکان و زمان معین، پایداری محصول درون­پوشانی شده در برابر نور، حرارت و اکسیژن طی فرایند و نگه­داری درون ماتریکس غذایی، افزایش حلالیت ترکیبات آبگریز در محیط­های آبی مانند انواع نوشیدنی­ها و شیر کم­چرب، دسترسی زیستی بالاتر آنها به دلیل اندازۀ کوچک و نسبت سطح به حجم بالای قطرات و عدم کاهش شفافیت، به علت کوچک بودن اندازه را داشته باشد حاملهای کلوئیدی بر پایه لیپید شامل نانو امولسیونها، نانو لیپوزومها، میکرو یا نانو ذرات پلیمری، نانو ذرات لیپیدی جامد، نانوساختارهای لیپیدی وکمپلکس کردن با حاملهای مولکولی مثل سیکلو دکسترینها و پروتئینها است. یکی از حاملهای کلوئیدی حاملهای لیپیدی نانوساختار (NLC) است. این سیستم­ها دارای خصوصیات بسیار مشابه با امولسیون­ها یا نانوامولسیون­ها هستند. زیرا آنها ترکیبی از چربی جامد و روغن مایع پوشیده شده با امولسیفایر پراکنده درون محیط آبی هستند که موجب گیر افتادن و تجمع بیشتر مولکول­های دارو و ترکیبات فعال در ساختار لیپیدی می­شود. در این مطالعه مروری به بررسی ساختار وروشهای تولید حامل­های لیپیدی نانوساختار و پژوهشهای انجام گرفته در زمینه کاربرد آنها در تحویل هدفمند ترکیبات غذایی زیست فعال پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها

حامل لیپیدی نانوساختار؛ تحویل هدفمند؛ ترکیبات زیست فعال؛ غنی سازی