تأثیر اسانس و عصاره اتانولی میخک بر کیفیت فیله ماهی قزل‌آلای رنگین‌کمان پیش پخته طی نگهداری در دمای 18- درجه سلسیوس

بهداشت مواد غذایی

مقاله 2، دوره 7، 2 (26) تابستان، مرداد 1396، صفحه 29-41   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حمیدرضا شعبانی¹؛ مریم عزیزخانی^{* 2}؛ فهیمه توریان³

¹دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد علوم و صنایع غذایی، موسسه آموزش عالی خزر، محمودآباد، ایران

²استادیار، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تخصصی فن‌آوری‌های نوین آمل، آمل، ایران

³استادیار گروه بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تخصصی فن‌آوری‌های نوین آمل، ایران

چکیده

هدف این مطالعه، بررسی تأثیر افزودن عصاره و اسانس میخک بر پایداری اکسیداتیو و ویژگی‌های حسی فیله ماهی قزل‌آلای پیش پخته در دوره ذخیره‌سازی منجمد بود. فیله ماهی (تیمار شده با اسانس  (1/0%) و عصاره میخک (2%)  و BHT (02/0%) و کنترل) به سه روش سرخ کردن، پختن در فر و بخارپز کردن تهیه و در 18- درجه سلسیوس به مدت 4 ماه نگهداری شد. در پایان دوره نگهداری، بالاترین عدد پراکسید (PV) در  فیله‌های سرخ‌شده حاوی اسانس و عصاره (به ترتیب، 48/4 و 45/5 میلی اکی والان در کیلوگرم) و پایین‌ترین PV در  فیله‌های پخته‌شده در فر حاوی اسانس و عصاره (به ترتیب، 63/2 و 47/3 میلی اکی والان در کیلوگرم)  مشاهده گردید. عدد تیوباربیتوریک اسید (TBA) در فیله‌های حاوی اسانس و عصاره پیش‌پزشده به هر سه روش بلافاصله پس از فرایند افزایش قابل‌ملاحظه‌ای نشان نداد لیکن در نمونه‌های کنترل بخارپز شده معیار TBA (58/0 میلی‌‌گرم مالون آلدهید در کیلوگرم) افزایش یافت. نمونه‌های تیمار شده با اسانس  میخک دارای PV و TBA کمتری نسبت به نمونه‌های تیمار شده با عصاره میخک و نیز کنترل بودند. افزودن اسانس و عصاره میخک تأثیر  مثبتی بر ویژگی‌های حسی نمونه‌ها داشت. 

کلیدواژه‌ها

ماهی؛ میخک؛ پیش پخت؛ نگهداری منجمد؛ پایداری اکسیداتیو

مراجع

 

● Azizkhani, M. and Zandi, P. (2008). Formulation production of healthy margarine using natural antioxidants mixtures. Registered innovation no. 48271. Administration of Firms and Industrial ownership Registration, Tehran.

● Azizkhani, M. and Ataee, M. (2011). Chemical Composition, Antioxidant and antibacterial activities of the essential oil and methanol extract from Mentha longifolia L. Hudson from north of Iran. Journal of Agricultural Science and Technology B, 1(4): 586-593.

● Azizkhani, M. and  Tooryan, F. (2015). Antioxidant and antimicrobial activities of rosemary extract, mint extract and a mixture of tocopherols in beef sausage during storage at 4C. Journal of Food Safety, 35(1): 128–136.

● Bakar, J., Rahimabadi, E.Z. and Man, Y.B.C. (2008). Lipid characteristics in cooked, chill-reheated fillets of Indo-Pacific king mackerel (Scomberomorous guttatus). LWT, 41: 2144–2150.

● Bart, S. (2004). Essential oils: their antibacterial properties and potential application in foods-a review. International Journal of Food Microbiology, 94 (3): 223 -253.

● Bektas, T. and Munevver, S. H. (2006). Screening of the antioxidant potentials of six Salvia species from Turkey. Food Chemistry, 95: 200-204.

● Cadun, A., Kisla, D. and Cakli. S. (2008). Marination of deep-water pink shrimp with rosemary extract and the determination of its shelf-life. Food Chemistry, 109: 81–87.

● Djenane, D., Sanchez-Escalante, A., Beltran, J.A. and Roncales, P. (2004). Antioxidant effect of carnosine and carb fresh beef steak stored under modified atmosphere. Food Chemistry, 85: 453–459.

● Dorman, H.J.D., Peltoketo, A., Hiltunen, R. and Tikkanen, M.J. (2003). Characterisation of the antioxidant properties of de-odorized aqueous extracts from selected Lamiaceae herbs. Food Chemistry, 83: 255–262.

● Dreeling, N., Allen, P. and Butler, F. (2000). Effect of cooking method on sensory and instrumental texture attributes of low-fat beef burgers. LWT, 33: 234–238.

● Durucasu, I., Mutlu, K., Sik, L., Yasa, I., Arda, N. and Kirmizigul, S. (2009). Apolar constituents of some biologically active Dianthus species from western Anatolia. Chemistry of Natural Compounds, 45(6): 782-785.

● Exarchou, V., Nenadis, N., Tsimidou, M., Gerothanassis, I.P., Troganis, A. and Boskou, D. (2002). Antioxidant activities and phenolic composition of extracts from Greek oregano, Greek sage, and summer savory. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 50: 5294–5299.

● Huidobro, A., Mendes, R. and Nunes, M.L. (2001). Slaughtering of gilthead seabream (Sparus aurata) in liquid ice: influence on fish quality. European Food Research and Technology, 213: 267–272.

● Kanner, J. (1994). Oxidative processes in meat and meat products: quality implications. Meat Science, 36: 169–189.

● Kristensen, D. and Skibsted, L. H. (1999). Comparison of three methods based on electron spin resonance spectrometry for evaluation of oxidative stability of processed cheese. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 47: 3099–3104.

● Kristensen, D., Hansena, E., Arndalb, A., Trinderupa, R.A. and Skibsted, L.H. (2001). Influence of light and temperature on the colour and  oxidative stability of processed cheese. International Dairy, 11: 837-843.

● Mc Bride, N.T.M., Hogan, S.A. and Kerry, J.P. (2007). Comparative addition of rosemary extract and additives on sensory and antioxidant properties of retail packaged beef. International Journal of Food Science and Technology, 42: 1201–1207.

● Melton, S. (1983). Methodology for following lipid oxidation in muscle foods. Food Technology, 37: 111–116.

● Miyake, T. and Shibamoto, T. (1996). Simultaneous determination of acrolein, malonaldehyde and 4-hydroxy-2-nonenal produced from lipids oxidized with Fenton’s reagent. Food and Chemical Toxicology, 34: 1009–1011.

● Nunes, M.L., Cardinal, M., Mendes, R., Morao Campos, R., Bandarra, N.M., Lourenço, H. and Jerome, M. (1992). Effect of season and storage on proteins and lipids of sardine (Sardine pilchardus) minces and surimi. In: Huss, H.H. (Editor), Quality assurance in the fish industry, Elsevier, Amsterdam, pp. 73–81.

● Ozcan, M. (2003). Antioxidant activities of rosemary, sage and sumac extracts and their combinations on the stability of natural peanut oil. Journal of Medicinal Food, 6: 267–270.

● Ozyurt, G., Kuley, E., Ozkutuk, S. and Ozogul, F. (2009). Sensory, microbiological and chemical assessment of the freshness of red mullet (Mullus barbatus) and goldband goatfish (Upeneus moluccensis) during storage in ice. Food Chemistry, 114: 505-510.