اثربخشی آموزش نظم‌جویی هیجان بر کیفیت زندگی زنان واجد اضطراب

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 7، دوره 13، شماره 52، تیر 1396، صفحه 407-420   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسنده

مسعود کریمی‌فر^*

کارشناس ارشد روان‌شناسی

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی آموزش نظم‎جویی هیجان مدل گروس بر کیفیت زندگی زنان واجد اضطراب با استفاده ازطرح پیش­آزمون-پس‎آزمون و گروه گواه اجرا شد. از میان زنان ساکن منطقه 13 تهران 26 نفر که واجد ملاک­های ورود به مطالعه بودند با روش نمونه­برداری خوشه­ای انتخاب شدند و به­طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. گروه آزمایش به مدت 8 جلسه 75 دقیقه‎ای تحت آموزش نظم‎جویی هیجان قرار گرفت و گروه گواه برنامه­ای دریافت نکرد. هر دو گروه قبل و بعد از مداخله و پس از سه ماه به فرم 26 مادّه­ای پرسشنامه­ کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی پاسخ دادند. یافته­ها نشان می­داد نمره­های کیفیت زندگی گروه آزمایش پس از دریافت برنامه آموزشی، در مقایسه با گروه گواه تغییر معنادار یافته بود. همچنین یافته­ها نشان داد که در مرحله پیگیری اثر مداخله بر متغیرها ثبات داشت. هیجان­ها نقشی برجسته در افزایش کیفیت زندگی در زمینه­های مختلف فردی، خانوادگی و اجتماعی دارند و موجب آگاهی فرد از فرایندهای شناختی می­شوند. بنابراین، برنامه­ای که هیجان­ها و مؤلفه­های وابسته به آن­ها را اصلاح و تعدیل و راهبردهای انطباقی را تقویت کند، می­تواند توانایی افراد را در زمینه­های گوناگون بهبود بخشد.

کلیدواژه‌ها

نظم­جویی هیجان؛ مدل گروس؛ کیفیت زندگی؛ زنان؛ اضطراب

مراجع

اعظمی، ی. (1392). اثربخشی آموزش نظم‎جویی شناختی مبتنی بر مدل گروس بر کاهش خشم و تکانشگری در افراد وابسته به موادر مخدر. پایان نامه  کارشناسی ارشد رشته روان­شناسی بالینی، دانشکده روان­شناسی و علوم­ تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی.

اعظمی، ی.، سهرابی، ف.، برجعلی، ا. و چوپان، ح. (1393). اثربخشی آموزش نظم‎جویی هیجان مبتنی بر مدل گروس بر کاهش تکانشگری در افراد وابسته به مواد مخدر. فصلنامه اعتیادپژوهی، ۸ (30)، ۱۲۷-۱۴۱.

بیرامی، م.، هاشمی، ت.، بخشی­پور، ع.، محمودعلیلو، م. و اقبالی، ع. (1393). مقایسه تأثیر روش آموزش نظم‎جویی هیجان و شناخت درمانی مبتنی بر ذهن­آگاهی بر پریشانی روان­شناختی و راهبردهای شناختی نظم‎جویی هیجان مادران کودکان عقب­مانده ذهنی. فصلنامه پژوهش‎های نوین روان­شناختی، 9(33)، 59-43.

جلالوند، م.، محمدی، ن. و مولازاده، ج. (1393). اثربخشی مهارت‌های نظم‎جویی هیجان مبتنی بر مدل فرایند گروس بر وسوسه و سوگیری توجه در افراد وابسته به مواد مخدر. فصلنامه پژوهش در سلامت روان­شناختی، 8 (2)، 10-1.

صالحی، ا.، باغبان، ا.، بهرامی، ف. و احمدی، س. ا. (1391). تأثیر دو روش آموزش نظم‎جویی هیجان مبتنی بر مدل فرایند گروس و رفتاردرمانی دیالکتیک، بر علایم مشکلات هیجانی.مجله تحقیقات علوم پزشکی زاهدان، 13(9)، 7-1.

کاویانی، ح. و موسوی، ا. (1387). ویژگی­های روان­سنجی پرسشنامه اضطراب بک در طبقات سنی و جمعیت ایرانی. مجله دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران، 66(2)، 140-136.

کریمی­فر، م.، دین­پرور، ا.، روح­الامینی، م. س. و بشارت، م. ع. (زیرچاپ). اثربخشی آموزش نظم‎جویی هیجان مبتنی بر مدل گروس بر میزان سازگاری عاطفی و اجتماعی در مردان جوان. فصلنامه تازه‎های علوم شناختی.

کریمی­فر، م. و روح­الامینی، م. س. (1394).  اثربخشی آموزش مهارت­های نظم­بخشی هیجان بر احساس پیوستگی زنان دارای اضطراب. اولین همایش ملی پژوهش‎های و تحقیقات نوین در حوزه علوم تربیتی و روان­شناسی ایران.

نجات، س.، منتظری، ع.، هلاکوئی نائینی، ک.، محمد، ک. و مجدزاده، س­.ر. (1385). استانداردسازی پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت: ترجمه و روان‌سنجی گونه ایرانی. مجلهدانشکدهبهداشتوانستیتوتحقیقاتبهداشتی، 4(4)، 12-1.

Aldao, A., & Nolen-Hoeksema, S. (2012). When are adaptive strategies most predictive of psycho-pathology? Journal of Abnormal Psychology, 121(1), 276-281.

An, J. G., Gao, X. M., Ma, Y. X., & Xiao, S. X. (2015). Relation between depression, anxiety, and quality of life among female nurses in Shaanxi province: A cross-sectional Study. The Lancet and the Chinese Academy of Medical Sciences, 386, 1-29.

Ana-Maria, V. (2015). Satisfaction of participants in physical activity programs as an indicator of quality of life. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 180, 1434-1438.

Beck, A. T., Epstein, N., Brown, G., & Steer, R. A. (1988). An inventory for measuring clinical anxiety. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 56 (6), 893-897.

Beck, A. T., & Steer, R. A. (1990). The Beck Anxiety Inventory Manual. San Antonio, TX: Psycho-logical Corporation.

Berking, M., Orth, U., Wupperman, P., Meier, L. L., & Caspar, F. (2008). Prospective effects of emotion regulation skills on emotional adjustment. Journal of Counseling Psychology, 55 (4), 485-494.

Blalock, D. V., Kashdan, T. B., & Farmer, A. S. (2016). Trait and daily emotion regulation in social anxiety disorder. Cognitive Therapy and Research, 40, 416-425.

Cakmak, A. F., & Cevik, E. I. (2010). Cognitive emotion regulation questionnaire: Development of Turkish version of 18-item short form. African Journal of Business Management, 4, 2097-2102.

Caldirola, D., Grassi, M., Riva, A., Daccò, S., De Berardis, D., & et al. (2014). Self-reported quality of life and clinician-rated functioning in mood and anxiety disorders: Relationships and neuropsychological correlates. Comprehensive Psychiatry, 55, 979-988.

Campbell‑Sills, L., Ellard, K. K., & Barlow, D. H. (2014). Emotion Regulation in Anxiety Disorders. In J. J. Gross, Handbook of emotion regulation. New York: Guilford Press.

Cheradi, N., & Chibane, T. (2014). Health psychology and quality of life. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 112, 813-816.

Ciuluvica, C., Amerio, P., & Fulcheri, M. (2014). Emotion regulation strategies and quality of life in dermatologic patients. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 127, 661-665.

Diener, E., & Chan, M. Y. (2011). Happy people live longer: subjective well-being contributes to health and longevity. Applied Psychology: Health and Well-Being, 3, 1-43.

Fairholme, C. P., Boisseau, C. L., Ellard, K. K., Ehrenreich, J. T., & Barlow, D. H. (2010). Emotions, emotion regulation, and psychological treatment: A unified perspective. In A.M. Kring & D.M. Sloan (Eds), Emotion regulation and psychopathology: A Trans diagnostic approach to etiology and treatment. New York: Guilford Press.

Fleury-Bahi, G., Pol, E., & Navarro O. (2017). Handbook of Environmental Psychology and Quality of Life Research. Switzerland: Springer.

Gratz, K. L., & Tull, M. T. (2010). Emotion regulation as a mechanism of change in acceptance-and mindfulness-based treatments. In R. A. Baer (Ed.), Assessing mindfulness and acceptance: Illuminating the processes of change. Oakland, CA: New Harbinger Publications.

Gross, J. J., (2015). Emotion Regulation: Current Status and Future Prospects. Psychological Inquiry, 26(1), 1-26.

Gross, J. J. (2014). Handbook of emotion regulation. New York: Guilford Press.

Gross, J. J. (2002). Emotional regulation: Affective cognitive and social consequences. Psycho-physiology, 39(3), 281-291.

Gross, J. J. (2001). Emotion regulation in adulthood: timing is everything. Current directions in psychological science, 10(6), 214-219.

Gross, J. J. (1998). The emerging field of emotion regulation: an integrative review. Review of General Psychology, 2(3), 271-299.

Gross, J. J., & Jazaieri, H. (2014). Emotion, emotion regulation and psychopathology: An affective science perspective. Clinical Psychological Science, 2(4), 387-401.

Gross, J. J., Sheppes, G., & Urry H. L. (2011). Emotion generation and emotion regulation: a distinction we should make (carefully). Cognition & Emotion, 25, 765-781.

Heldt, E., Blaya, C., Isolan, L., Kipper, L., Teruchkin, B., & et al. (2006). Quality of life and treatment outcome in panic disorder: cognitive behavior group therapy effects in patients refractory to medication treatment. Psychotherapy and Psychosomatics, 75, 183-186.

Hosseinian, S., Ghasemzadeh S., & Niknam, M. (2011). Prediction of quality of life in female teachers on the basis of emotional and spiritual intelligence variables. Quarterly Journal of Career & Organizational Counseling, 3, 42-60.

Joormann, J., Yoon, K. L., & Siemer, M. (2009). Cognition, attention and emotion regulation. In A. M. Kring & D. M. Sloan (Eds), Emotion regulation and psychopathology: A trans diagnostic approach to etiology and treatment. New York: Guilford Press.

Kimhy, D., Vakhrusheva, J., Jobson-Ahmed, L., Tarrier, N., Malsapina, D. & et al (2012). Emotion awareness and regulation in individuals with schizophrenia: Implications for social functioning. Psychiatry Research, 200 (2&3), 193-201.

Louro, A. C., & Fernández-Castro T. B. J. (2015). Is there a relationship between positive affect and other dimensions of quality of life in colorectal cancer patients? Anales de Psicología, 31(2), 404-413.

Manju, H. K., & Rajappa, B. (2016). Role of Emotion Regulation in Quality of Life. The International Journal of Indian Psychology, 4(1), 154-160.

Mattila, A. K., Pohjola, V., Suominen, A. L., Joukamaa, M., & Lahti, S. (2012). Difficulties in emotional regulation: association with poorer oral health-related quality of life in the general population. European Journal of Oral Sciences, 120, 224-231.

McLean, C. P., Asnaani, A., Litz, B. T., & Hofmann, S. G. (2011). Gender differences in anxiety disorders: prevalence, course of illness, comorbidity and burden of illness. Journal of Psychiatric Research, 45(8), 1027-1035.

Melin, E. O., Hans, O., Thulesius H. O., & Persson, B.A. (2010). Affect School for chronic benign pain patients showed improved alexithymia assessments with TAS-20. BioPsychoSocial Medicine, 4, 5.

Meule, A., Fath, K., Real, R. G. L., Sütterlin, S., Vögele, C., & et al (2013). Quality of life, emotion regulation, and heart rate variability in individuals with intellectual disabilities and concomitant impaired vision.Psychology of Well-Being: Theory, Research and Practice, 3(1), 1-14.

Nyklíček, I., Zeelenberg, M., & Vingerhoets, A. (2011). Emotion regulation and well-being. 1st edition. New York, London: Springer.

Phillips, L. H., Saldias, A., McCarrey, A., Henry, J. D., Scott, C. & et al. (2009). Attentional lapses, emotional regulation and quality of life in multiple sclerosis. British Journal of Clinical Psychology, 48(1), 101-106.

Raes, F., Smets, J., Nelis, S., & Schoofs, H. (2012). Dampening of positive affect prospectively predicts depressive symptoms in non-clinical samples. Cognition & Emotion, 26(1), 75-82.

Ribeiro, P. S., Jacobsen, K. H., Mathers, C. D., & Garcia-Moreno, C. (2008). Priorities for women’s health from the global burden of disease study. International Journal of Gynecology & Obstetrics, 102(1), 82-90.

Roberton, T., Daffern, M., & Bucks, R. (2012). Emotion regulation and aggression. Aggression and Violent Behavior, 17(1), 72-82.

 

Sadock, B. J., Sadock, V. A., & Ruiz, P. (2015). Synopsis of Psychiatry: Behavioral Sciences/ Clinical Psychiatry. 11th edition. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.

Schreiber, L. R. N., Grant, J. E., & Odlaug, B. L. (2012). Emotion regulation and impulsivity in young adults. Journal of Psychiatric Research, 46, 651-658.

Sirgy, M. J. (2012). The psychology of quality of life: hedonic well-being, life satisfaction, and eudemonia. 2th editions. New York, London: Springer.

Skevington, S. M., Lotfy, M., O'Connell, K. A. (2004). WHOQOL Group, the World Health Organization's WHOQOL-BREF quality of life assessment: psychometric properties and results of the international field trial. A report from the WHOQOL Group. Quality of Life Research, 13, 299- 310.

Sudhir, P. M., Sharma, M. P., Mariamma, P., & Subbakrishna D. K. (2012). Quality of life in anxiety disorders: Its relation to work and social functioning and dysfunctional cognitions: an exploratory study from India. Asian Journal of Psychiatry, 5, 309-314.

Svaldi, J., Griepenstroh, J., Tuschen-Caffier, B., & Ehring, T. (2012). Emotion regulation deficits in eating disorders: a marker of eating pathology or general psychopathology? Psychiatry Research, 197(1), 103-111.