اعتبار و روایی و ساختار عاملی فرم تجدید نظر شدۀ مقیاس اسلامی حسادت

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 11، دوره 16، شماره 3 - شماره پیاپی 61، آبان 1394، صفحه 100-112   

نویسندگان

عباس‌علی هراتیان^{* 1}؛ محمدرضا احمدی²؛ ابوالقاسم ولی زاده³

¹دانشجوی دکتری روان‌شناسی، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، ایران

²عضو هیأت علمی گروه روان‌شناسی، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، ایران

³عضو هیأت علمی گروه معارف اسلامی، دانشگاه ارومیه، ایران

چکیده

این پژوهش به‌منظور برآورد روایی و پایایی نسخۀ تجدیدنظر شدۀ مقیاس اولیۀ اسلامی حسادت اجرا شده است. این مطالعه از نوع همبستگی است و در آن 1918 نفر از 30000 دانشجوی مرتبط با ادارۀ مشاورۀ نهاد مقام معظم رهبری (حفظه‌الله) به روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. دانشجویان، آزمون اولیۀ حسادت (ولی‌زاده، 1389) را تکمیل کردند. در این پژوهش برای بررسی روایی مقیاس، از روش‌های تحلیل عاملی (اکتشافی و تأییدی) و روایی همزمان استفاده شد. تحلیل عاملی یافته‌ها نشان می‌دهد که پرسشنامۀ تجدیدنظر شدۀ مقیاس اسلامی حسادت، چهار عامل (آزردگی از موفقیت دیگران، احساس محرومیت و حقارت، تمایل به سلب نعمت از دیگران و اندوه مقایسه) دارد و از روایی همزمان مناسب برخوردار است. برای بررسی پایایی مقیاس از روش بررسی همسانی درونی با آلفای کرونباخ استفاده شد. آلفای کرونباخ 93/0 نشان‌دهندۀ پایایی قوی این مقیاس است. براساس یافته‌های پژوهش می‌توان گفت این پرسشنامه دارای روایی و پایایی بالا است که می‌توان با کاربرد آن، صفات اخلاقی ـ شخصیتی مرتبط با حسادت افراد را مورد مطالعه قرار داد و در کارهای بالینی و پژوهش‌های آتی از آن استفاده کرد.

کلیدواژه‌ها

تحلیل عاملی؛ حسد؛ حسادت؛ روایی؛ پایایی؛ ویژگی‌های روان‌سنجی

مراجع

Aristotle (1941). The Basic Works of Aristotle, R. McKeon (ed.), New York: Random House. Barelds, D.P.H. and Barelds-Dijkstra, P. (2006). Relations between different types of jealousy and self and partner perceptions of relationship quality. Clinical Psychology and Psychotherapy, 14, 176-188.doi:10.1300/J082v51n03_09. Bentler, P.M, (1988). Comparative fit indexes in structural model, Psychological Bulletin, 107, PP 238- 246. Bentler, P.M, and chou, C, (1987). Practical issues in structural modeling, Sociological Methods and Research, 16, PP 78- 117. Bringle, R.G., Roach, S., Andier, C., and Evenbeck, S. (1979). Measuring the intensity of jealous reactions. Catalog of Selected Documents in Psychology, 9, 23-24. Buunk, A.P., Massar, K., and Dijkstra, P. (2007). A social cognitive evolutionary approach to jealousy: The automatic evaluation of one’s romantic rivals. In Forgas, J., Haselton, M., and Von Hippel, W. (Eds.) Evolution and the social Mind: Evolutionary psychology and social cognition (pp. 213-228) New York: Psychology Press. Clanton, G., and Kosins, D.J. (1991). Developmental correlates of jealousy. In P. Salovey (Ed.), The psychology of jealousy and envy (pp. 132-147). NewYork: The Guilford Press. Epstein, J. (2006). Envy: The seven deadly sins. Oxford, UK: Oxford University Press. Guerrero, L.K., and Andersen, P.A. (1998). The dark side of jealousy and envy: desire, delusion, desperation, and destructive communication. In W.R. Cupach and B.H. Spitzberg (Eds.), The Dark Side of Close Relationships, (pp). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates. Harris, C.R. and Darby, R.S. (2010). Jealousy in adulthood. In Hart, S.L., Legerstee, M. (Eds.), Handbook of jealousy: Theory, research, and multidisciplinary approaches (pp. 547-571). New York, NY: Wiley-Blackwell. Hupka, R.B. and Bachelor, B. (1979). Validation of a scale to measure romantic jealousy. Paper presented at the meeting of the Western Psychological Association; San Diego. Illig, W.A. (2012). Making peace with jealousy in polyamorous relationships. Atlanta Polyamory Weekend conference. Atlanta. Canada. Kant, I. (1994). The Metaphysics of Morals, in The Cambridge Edition of the Works of Immanuel Kant: Practical Philosophy, Gregor, M. (ed. and trans.), New York: Cambridge University Press Kerjcie, R.V. and Morgan, D.W. (1970). Determining sample size for research, Activities. Educational and Psycholigical Measurments, 30. Mathes, E.W., and Severa, N. (1981). Jealousy, romantic love, and liking: Theoretical considerations and preliminary scale development. Psychological Reports, 49, 23-31. Meyers, L.S., Gamst, G. and Guarino, A.J. (2006). Applied Multivariate Research: Design and interpretation. Thousand Oaks, CA:Sage. Milfont, T.L. and Gouveia, V.V. (2009). A Capital Sin: Dispositional Envy and its Relations to Wellbeing. Interamerican Journal of Psychology. 43 (3). 547-551. Parrot, W.G., and Smith, R.H. (1993). Distinguishing the experiences of envy and jealousy. Journal of Personality and Social Psychology,64, 906-920. Pfeiffer, S.M., and Wong, P.T.P. (1989). Multidimensional jealousy. Journal of Social and Personal Relationships, 6, 181-196. Rosmarin, D.M., Chambless, D.L., and LaPointe, K. (1979). The survey of interpersonal reactions: An inventory for the measurement of jealousy. Unpublished manuscript, University of Georgia. Schoeck, H. (1969). Envy: A theory of social behavior. New York:Harcourt, Brace, and World. Smith, R.H., and Kim, S.H. (2007). Comprehending envy. Psychological Bulletin, 133, 46-64. Smith, R.H., Parrot, W.G., Ozer, D., and Moniz, A. (1994). Subjective injustice and inferiority as predictors of hostile and depressive feelings in envy. Personality and Social Psychology Bulletin, 20, 705-711. Smith, R.H., Parrott, W.G., Diener, E.F., Hoyle, R.H., and Kim, S.H. (1999). Dispositional envy. Personality and Social Psychology Bulletin, 25(8), 1007-1020. Tangney, J.T. (2002). Humility. Ads in Snyder, C.R. and Lopez, S.J. (2002). The handbook of positive psychology. New York: Oxford University Press. Pp.411-419. Tesser, A. (1991). Emotion in social comparison and reflection processes. In J.M. Suls and T.A. Wills (Eds.), Social comparison: Contemporary theory and research (pp. 115–145). Hillsdale, NJ: Erlbaum. White, G.L. (1981). A model of romantic jealousy. Motivation and Emotion, 5(4), 295–310. Zlatan Krizan, Z. and Johar, O. (2012). Envy Divides the Two Faces of Narcissism. Journal of Personality. doi: 10.1111/j.1467-6494.2012.00767.x