تحلیل برنامه درسی قصد شده واجرا شده دوره راهنمایی براساس مؤلفه‌های آموزش صلح یونسکو

پژوهش در برنامه ریزی درسی

مقاله 9، دوره 11، شماره 42، مهر 1393، صفحه 92-109   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

هانیه حاجی زاده^{* 1}؛ مرتضی کرمی²

¹2کارشناسی ارشد برنامه ریزی آموزشی، دانشگاه مازندارن، مازندران، ایران

²1استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه مازندران، مازندران، ایران

چکیده

هدف این پژوهش بررسی برنامه درسی قصد شده و اجراشده مقطع راهنمایی تحصیلی بر اساس مؤلفه‌های هفت گانه مورد نظر یونسکو در زمینه آموزش صلح است. این مؤلفه‌ها عبارتند از: حقوق بشر و دموکراسی، تعاون و همبستگی، حفظ فرهنگ‌ها، خود و دیگران، انترناسیونالیسم، حفاظت از محیط زیست و معنویت. روش پژوهش در بخش تحلیل برنامه درسی قصد شده تحلیل محتوا و در قسمت تحلیل برنامه درسی اجرا شده از نوع تحقیقات توصیفی ـ پیمایشی است. ابزار جمع‌آوری اطلاعات دو چک لیست محقق ساخته جهت تحلیل محتوا و مشاهده رفتار معلم بود. نمونه پژوهش در بخش اول شامل محتوای کلیه دروس کتاب‌های اجتماعی، فارسی، دینی و تاریخ سه پایه مقطع راهنمایی بوده است. همچنین در بخش دوم، از طریق نمونه‌گیری تصادفی ـ طبقه ای، 60 کلاس درس تعلیمات اجتماعی مدارس شهر ارومیه به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شده است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات بخش تحلیل محتوا روش آنتروپی شانون و قسمت برنامه درسی اجرا شده آمار توصیفی واستنباطی آزمون t تک گروهی و تحلیل واریانس مورد استفاده قرار گرفته است .نتایج این پژوهش در بخش تحلیل محتوا نشان می‌دهد که مؤلفه‌های آموزش صلح یونسکو درکتاب‌های درسی مورد نظر چندان مورد توجه نبوده است. بیشترین توجه مربوط به مؤلفه تعاون و همبستگی است که در محتوای دروس کتاب اجتماعی دارای بیشترین فراوانی و در محتوای دروس کتاب تاریخ دارای کمترین فراوانی است. همچنین کمترین میزان توجه، مربوط به مؤلفه‌های دموکراسی وحفاظت از محیط زیست است که کتب اجتماعی و دینی بیشترین وکتاب فارسی کمترین دروس را به مؤلفه دموکراسی اختصاص داده است. نتایج به دست آمده از چک لیست مشاهده رفتار معلم نیز حاکی از آن است که معلمان در انجام مهارت‌های یاددهی ـ یادگیری لازم در زمینه آموزش صلح ضعیف‌تر از حد متوسط عمل می‌کنند و تنها در مؤلفه معنویت معلمان در حد متوسط عمل کرده‌اند.

کلیدواژه‌ها

آموزش صلح؛ برنامه درسی قصد شده؛ برنامه درسی اجراشده؛ مؤلفه‌های هفت‌گانه یونسکو؛ مقطع راهنمایی

مراجع

Bayer, E. & Staley, L. (2002/03). Teaching peace in a violent world. Childhood Education, 79(2), 96-106. Bhagabati, N(2006). Peace Education for Sustainable Development- Role of-Higher Education. Paper presented at 10th. APEID UNESCO Conference held at Bangkok Brock-Utne, B. (2000). Peace education in an era of globalization. Peace Review, 12(1), 131–138. Eisner. e(1994). The Educational Imagination on the Design and Evaluation, NewYork: Macmillan College Publishing Company. Fujikane, H. (2003). Approaches to global education in the United States, the United. Kingdom and Japan. International Review of Education, 49(1/2), 133-151. Groff, Linda 2002, 'A holistic view of peace education', Social Alternatives,21(1), 7-10. Harris, Ian( 2004). Peace education theory. Journal of Peace Education 1(1): 5-20. Hoepper, B (2002). Peace Education and Years 1 to 10 Studies of Society and EnvironmentKey Leaning Area, Occasional paper prepared for the Queensland School Curriculum Council http:www. qscc. qld. edu. au/kla/sose/peace education_paper_ (draft) Janke,R&Rudelius,K(2010). Effective Practices for Infusing Human Rights and Peace Education Middle School and High School Level. WWW. HUMANRIGHTSANDPEACESTORE. ORG Jenkins, Tony)2008(. International Institute on Peace Education: Twenty-six years modeling critical, participatory peace pedagogy. In FactisPax: Journal of Peace Education and Social Justice 2(2): 166-174. Jenkins, Tony)2007(. Community-based institutes on peace education (CIPE) Organizer’s Manual. New York: IIPE Kester, K(2010). Education for Peace: Content, Form, and Structure—MOBILIZING YOUTH FOR CIVIC ENGAGEMENT. http://www. tc. columbia. edu/PeaceEd/IIPE/index. htm. Libby,T(2003). Reflections on Peace Education,A journey Peace Education In Schools, 11(2).21-22. Lin Jing(2007). Love and Wisdom in Education:Transforming Education for Peace,Peace. ,Academic Research Library,Harvard Education Review, 362-373 McNiff, J(2004). Citizenship Education and its transformative potentials for Peace Education, A paper to be presented at the American Educational Research Association Peace Education SIG ‘Peace Education: Transforming Conflict and Citizenship in Divided Communities’San Diego Perleberg(2000). Factors that Promote Implementation of Peace Education Training. Journal for the Study of Peace and Conflict,23(4). Selby,D. A (2000). The Importance of ecological thinking in global education and school reform. Theory into practice,39(2), 88-96 Stomfay-Stitz, A (2008). A History of Peace Education in the United States of America. Encyclopedia of Peace Education, Teachers College, Columbia University. UNESCO(2003). Preliminary consolidated report to the United Nation on a culture of peace,155EX/49.