حذف رنگ تارترازین به‌وسیله آلومینای اصلاح‌شده با سدیم دو‌دسیل سولفات از محیط‌های آبی: مطالعه تعادلی و ترمودینامیکی

بهداشت مواد غذایی

مقاله 3، دوره 7، 3 (27) پاییز، آذر 1396، صفحه 25-35   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

ایوب پارچه‌باف جدید¹؛ سحر صادقی²

¹استادیار گروه شیمی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

²دانش‌آموخته کارشناسی‌ارشد گروه شیمی، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

چکیده

رنگ‌های خوراکی به موادی گفته می‌شود که در صورت افزودنشان به غذا و نوشیدنی‌ها باعث انتقال رنگ به آن‌ها می‌شود. اکثر این رنگ‌ها از نظر مصرف در غذای انسان قابل‌قبول نبوده و زمینه‌ساز بیماری‌های مختلفی ازجمله بیماری‌های گوارشی، مسمومیت‌های کلیوی، کبدی و خونی می‌شود. هدف از این تحقیق، تعیین کارایی آلومینای اصلاح‌شده با سدیم دو‌دسیل سولفات در حذف رنگ تارترازین از محیط‌های آبی است. در این کار پژوهشی اثر پارامترهای مؤثر ازجمله غلظت اولیه رنگ تارترازین، زمان، pH، مقدار دز آلومینا و سدیم دو‌دسیل سولفات به‌منظور دست یافتن به شرایط بهینه حذف رنگ بررسی شد. همچنین رفتار جذب رنگ‌زا توسط ایزو ترم‌های فروندلیچ و لانگمویر، مورد ارزیابی قرار گرفت. بیشترین کارایی حذف رنگ تارترازین از محلول در pH بهینه 2، مقدار جاذب 5/1 گرم بر لیتر، مدت‌زمان 16 دقیقه و مقدار سدیم دو‌دسیل سولفات 04/0 گرم بر لیتر حاصل شد که برای غلظت رنگ‌زا 5 میلی‌گرم بر لیتر حدود 13/94 درصد به‌دست آمد. نتایج نشان داد که جذب رنگ تارترازین از ایزوترم لانگمویر پیروی می‌کند (9867/ 0R²=). نتایج حاصل از مطالعات ترمودینامیکی نظیر انرژی آزاد گیبس kj/mol) 728/5-(، آنتالپی kj/mol) 86/85-( و آنتروپی(j/mol.K 102/271-) نیز مشخص ساخت که فرآیند جذب، گرمازا است. نتایج این مطالعه نشان داد که آلومینای اصلاح‌شده با سدیم دو‌دسیل سولفات قابلیت نسبتاً خوبی در حذف رنگ تارترازین از محیط‌های آبی دارد. لذا استفاده از این تکنیک جهت حذف آلاینده‌های رنگی از محیط‌های آبی پیشنهاد می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

تارترازین؛ آلومینا؛ سدیم دودسیل سولفات؛ لانگمویر؛ پارامترهای ترمودینامیکی

مراجع

 

● Abedi Koupani, J., Divband, L., Boroomand Nasab, S. and Majiid, B. (2013). Efficiency of Cedar (Zizyphusspinachristi) Leaf and its fly ash in removing cadmium (II) from water by batch adsorption, Journal of Science & Technol. Agriculture and Natural Resources. Water and Soil Science, 17(65): 125–137. [In Persian]

● Ahmadi, S. and Pourjavadi, A. (2003). Concise Encyclopedia of Chemistry & Chemical Engineering. (1^st Edition), University of Tehran Publication, pp. 1014. [In Persian]

● Chattopadhyaya, M.C., Gautam, R.K., Gautam P.K., Banerjee, S., Rawat, V., Soni, S. et al. (2015). Removal of tartrazine by activated carbon biosorbents of Lantana camara: Kinetics, equilibrium modeling and spectroscopic analysis. Journal of Environmental Chemical Engineering, 3: 79–88.

● Heibati, B. and Mahvi, A.H. (2010). Removal efficiency of Azo dyes from textile effluent using activated carbon made from walnut wood and determination of Isotherms of acid red18. Journal of Ardabil Health and Science, 1(3): 7–15. [In Persian]

● Jalilevand, F., Rahimi Niyaraki, A., Sadeghi Niyaraki A. and Hadizade Saffari, R.(2009). Studying presence of artificial dye in watery distillate of saffron in restaurants located in Qazvin. 12^th National Conference of Environmental Hygiene, Tehran, Shahid Beheshti Medical Sciences University. [In Persian]

● Majidi, M.R., Fadakar Bajeh Baj, R. and Naseri, A. (2013). Carbon nanotube–ionic liquid (CNT–IL) nanocamposite modified sol-gel derived carbon-ceramic electrode for simultaneous determination of sunset yellow and tartrazine in food samples. Food Analytical Methods, 6(5): 1388–1397.

● Mittal, A., Kurup, L. and Mittal, J. (2007). Freundlich and langmuir adsorption isotherms and kinetics for the removal of tartrazine from aqueous solutions using hen feathers. Journal of Hazardous Materials, 146: 234–248.

● Moussavi, Gh.R. and AhmadiMousa Abad, N. (2013). The removal of sodium dodecyl sulphate anionic Surfactant from wastewater using UV/H₂O₂ advanced oxidation process. The Modares Journal of Civil Engineering, 12(4): 1–10. [In Persian]

● Moussavi, S. and Emamjomeh, M. (2014). Study of adsorption isotherms and adsorption kinetics of reactive blue19 dyes from aqueous solutions by multi -wall carbon nanotubes. Journal of the Shahrekord University of Medical Sciences, 16(1): 72–78. [In Persian]

● Negrulescu, A., Patrulea, V., Minsea, M., Moraru, C. and Ostafe, V. (2014). The adsorption of tartrazine, congo red and methyl orange on chitosan beads. Digest Journal of Nanomaterials and Biostructures, 9(1): 45–52.

● Nikfar, E., Dehghani, M., Norozi, Z., Vosoghi, M. and Oskoei, V. (2013). Investigation of nano Alumina efficiency for removal of acid red 18 dye from aqueous solutions. Journal of Alborz University of Medical Sciences, 2(3): 167–174. [In Persian]

● Ozdemir, C.S. (2012). Modeling of tartrazine adsorption onto activated carbon fiber in a continuous fixed-bed reactor. Desalination and Water Treatment, 46: 234–243.

● Sadeghi-Kiakhani, M. and Arami, M. (2012). Elimination of C.I. basic violet 16 from colored textile effluent using chitosan-ethyl acrylate as a bio-adsorbent. Journal of Advanced Materials and Novel Coatings, 1: 15–26. [In Persian]

● Seifipour, F., Avazpour, M., Abdi, J., Navab, T. and Zamanian-Azodi, M. (2013). Detection of dyes in confectionery products using thin-layer chromatography. Iranian Journal of Nutrition Sciences & Food Technology, 8(3): 73–75. [In Persian]

● Soltan Dallal, M., Mohammadi, H.R., Dastbaz, A., Vahedi, S., Salsali, M., Arasteh, M. et al.  (2007). The analysis of status of added colors to dried sweets in south of Tehran using thin layer chromatography. Journal of Gorgan University of Medical Sciences, 9(1): 73–78. [In Persian]

● Ziapour, A.R., Hamzeh, Y. and Abyaz, A. (2014). Application of soybean waste as adsorbent of acid orange 7 from aqueous solution. Journal of Separation Science and Engineering, 4(2): 29–38. [In Persian]