عوامل مؤثر بر وقوع عارضه اختلال در غلاف‌بندی سویا (Glycine max L.) در گرگان

اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

مقاله 10، دوره 12، 2(46) تابستان، شهریور 1397، صفحه 337-354   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

امیر محتشم امیری¹؛ محمدرضا داداشی^{* 2}؛ ابوالفضل فرجی³

¹گروه زراعت، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران.

²گروه زراعت، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران

³دانشیار بخش زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران.

چکیده

عارضه اختلال در غلاف‌‌بندی سویا نوعی از رشد است که در آن گیاهان سویا همراه با ناهنجاری­های رویشی از جمله ریزش شدید گل‌ها و غلاف‌ها، تغییر ریخت‌شناسی برگ‏ها و غلاف‏ها می‏­باشند. در حالات حاد، گیاهان سبز باقی می­مانند و منجر به کاهش شدید عملکرد و تاخیر در برداشت محصول می‌گردند. به­منظور بررسی علل تظاهر عارضه اختلال در غلاف‌بندی سویا در رقم کتول در منطقه گرگان، آزمایشی به­صورت بررسی‌های پیمایشی مزرعه­ای انجام شد. در بررسی­های پیمایشی مزرعه­ای، 40 مزرعه از رقم کتول به­طور تصادفی انتخاب و کلیه صفات مرتبط با عملکرد و اجزای عملکرد، عوامل مدیریتی و اقلیمی در دو سال زراعی 1394 و 1395 یادداشت­برداری شدند. نتایج بررسی داده‏ها نشان داد که از نظر مدیریتی به غیر از تعداد آبیاری، رابطه معنی­داری بین این عارضه با سایر عوامل مدیریتی مشاهده نشد به گونه­ای که با کاهش تعداد آبیاری تظاهر این عارضه نیز به­طور معنی‌­داری افزایش یافت. همچنین، با تظاهر این عارضه در گیاهان، درصد ریزش گل‌ها به طور قابل توجهی افزایش یافت در حالی که تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه به­طور معنی­داری کاهش یافت. بررسی داده‌های هواشناسی و مدیریت مزرعه نشان داد که تنش­های غیرزیستی مانند تنش‌­های حرارتی و رطوبتی و نیز مدیریت نامطلوب آبیاری مزرعه نقش مهمی در بروز عارضه اختلال در غلاف‏بندی سویا داشتند. همچنین، تحلیل داده‌های مربوط به عناصر غذایی نشان داد که تغذیه خوب گیاه نیز ممکن است درصد خسارت عارضه اختلال در غلاف‌بندی را کاهش دهد.

کلیدواژه‌ها

تاریخ کاشت؛ رقم کتول؛ عملکرد و اجزای عملکرد؛ مدیریت مزرعه

مراجع

• Anonymous. 1997. SAS Institute. SAS/STAT. Usersguid. [Version 6.12]. Cary, NC, SAS Inst.
• · Board, J.E. 2002. A regression model to predict soybean cultivar yield performance at late planting dates. Agronomy Journal. 94(3): 483–492.
• · Erickson, D.R. 2015. Practical handbook of soybean processing and utilization. Elsevier.
• · Giesler, L.J., T.E. Hunt, and J.H. Hill. 2002. Production bean pod. online publication.
• · Korte, L.L., J.E. Specht, J.H. Williams, and R.C. Sorensen. 1983. Irrigation of soybean genotypes during reproductive ontogeny II. yield component responses. Crop Science. 23(3): 528–533.
• · Kumaga, F.K., and K. Ofori. 2004. Response of soybean (Glycine max (L.) Merrill) to bradyrhizobia inoculation and phosphorus application. International Journal of Agriculture and Biology. 6 (2): 324-327.
• · Leonard, B.R., D.J. Boquet, B. Padgett, S.R. Davis, J.L. Griffin, R.A. Valverde, R.J. Levy, R. Schneider, and J.J. Ronald. 2011. Soybean green plant malady contributing factors and mitigation. Louisiana Agriculture Magazine.. 54: 32–34.
• · Mallarino, A.P. 2011. Corn and soybean response to soil pH level and liming. Integrated Crop Management Conference - Iowa State University: 93–102.
• · Pandey, R.K., W.A.T. Herrera, A.N. Villegas, and J.W. Pendleton. 1984. Drought response of grain legumes under irrigation gradient: III. Plant growth. Agronomy Journal. 76(4): 557–560.
• · Payghamzadeh, K. 2017. Investigation of soybean pod distortion syndrome by proteomics and bioinformatics approaches. Ph.D. Thesis, Tabriz University, Iran, p157. (In Persian).
• · Payghamzadeh, K., M. Toorchi, and Z.S. Shobbar. 2017. Proteome alteration of soybean as a function of pod distortion syndrome. Legume Research. 40:  1–10.
• · Pedersen, P., and J.G. Lauer. 2004. Response of soybean yield components to management system and planting date. Agronomy Journal. 96(5): 1372–1381.
• · Raeisi, S., M. Shahbazi, E. Hezarjaribi, and M. Mehravar. 2013. Responses of soybean varieties for abnormality in podding in different planting dates. International Journal of Pure and Applied Sciences and Technology. 17(1): 93–99.
• · Scott, H.D., J.A. Ferguson, and L.S. Wood. 1987. Water use, yield, and dry matter accumulation by determinate soybean grown in a humid region. Agronomy Journal. 79(5): 870–875.
• · Smiciklas, K.D., R.E. Mullen, R.E. Carlson, and A.D. Knapp. 1992. Soybean seed quality response to drought stress and pod position. Agronomy Journal. 84(2): 166–170.
  • · Wiebold, B. 2010. SoyDoc: Changes in Soybeans. An online publication.