مدل‌یابی پیش‌بینی استعداد ریاضی بر اساس متغیرهای خلاقیت و تیپ شخصیتی در دانش‌آموزان تیزهوش دورة ابتدایی

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 1، دوره 19، شماره 3 - شماره پیاپی 73، آبان 1397، صفحه 1-13   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsrp.2018.544557

نویسندگان

منصوره بهرامی پور¹؛ احمد عابدی^{* 2}؛ سالار فرامرزی³؛ مختار ملک پور³؛ احمد یار محمدیان³

¹دانشجو دکتری روانشناسی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

²عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

³عضو هیئت‌علمی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

هدف پژوهش، مدل یابی پیش‌بینی استعداد ریاضی بر اساس متغیرهای خلاقیت و تیپ شخصیتی در دانش‌آموزان تیزهوش دوره ابتدایی بود. روش پژوهش همبستگی از نوع مدل‌سازی معادلات ساختاری بود. جامعة آماری شامل کلیه دانش‌آموزان تیزهوش پایة 6 ابتدایی شهر اصفهان بود که به روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای، 282 دانش‌آموز (دختر = 148، پسر = 134) که دارای بهره هوشی 130 به بالاتر بودند انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل آزمون هوش وکسلر کودکان ویرایش چهارم (2003)، آزمون خلاقیت (تورنس،1372)، آزمون شخصیت کودکان (مورفی - میسگیر، 2011) و مقیاس محقق ساخته سنجش استعداد ریاضی (فرم معلم) بود. نتایج مدل‌سازی معادله ساختاری نشان داد برازش داده‌ها به مدل برقرار است و متغیرهای خلاقیت و تیپ شخصیتی 38درصد از واریانس متغیر استعداد ریاضی را پیش‌بینی می‌کنند و اثر هر دو متغیر خلاقیت و تیپ شخصیتی بر متغیر استعداد ریاضی دارای تأثیر معنادار (P < 0/05). درنتیجه از طریق این دو متغیر به‌طور مستقیم و در حد متوسط به بالا می‌توان استعداد ریاضی را پیش‌بینی کرد.

کلیدواژه‌ها

دانش‌آموزان تیزهوش؛ دورة ابتدایی؛ استعداد ریاضی؛ تیپ شخصیتی؛ خلاقیت

مراجع

زارع،ح، آگاه هریس، م و بیات  ، م(1389) خلاقیت و رگه‌های شخصیت در دانشجویان. فصلنامة روانشناسی تحولی: روانشناسان ایران،2(26)، 165-155

 

زارع، ح و محمدی احمدآبادی، م، (1394)، تأثیر آموزش فراشناخت در حل مسائل ریاضی دانش‌آموزان، فصلنامة رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 2 (3)، 38-27

شیرعلی‌پور، آ، فرزاد، و، حاجی حسین‌نژاد، غ و اسدی، م (1394). مدل ساختاری نقش خلاقیت، ذهنیت فلسفی، خودکارآمدی و خودپنداره ریاضی بر پیشرفت ریاضی. فصلنامة ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 4 (16)،86-79

خسروانی، س و گیلانی، ب (1386). خلاقیت و پنج عامل شخصیت . دو فصلنامه پژوهش‌های روان شناختی، 5 (20)،42-30

عابدی، ج (1372). خلاقیت و شیوه‌ای نو در اندازه‌گیری آن. مجموعه مقالات پژوهش‌های روان‌شناختی، 1(2)، 76-66

عابدی، م، صادقی، آ، و ربیعی، م.(1383). دستورالعمل آزمون هوش وکسلر کودکان (WISC - IV). اصفهان: نشر نوشته

جوکار، ب و البرزی  ، م (1389) رابطه ویژگی‌های شخصیت با خلاقیت هیجانی و خلاقیت شناختی، فصلنامة مطالعات روان‌شناختی،6(21)،95-89

قاسمی، و. (1392). مدل‌سازی معادله ساختاری در پژوهش‌های اجتماعی، تهران: انتشارات جامعه شناسان

کرمی باغطیفونی، ز، و فرخی، ن (1393). مدل یابی روابط بین متغیرهای مکنون هوش سیال، هوش متبلور، باز بودن نسبت به تجربه‌ها و سرعت پردازش اطلاعات با خلاقیت دانشجویان. فصلنامة اندازه‌گیری تربیتی، 4 (16)، 125-93

مطهری‌نژاد، ح و اسماعیلی ماهانی، خ، (1394)، اعتباریابی ابزار سنجش استعداد کاری دانشجویان: تعیین پایایی و روایی سازه، فصلنامة مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی،3 (12)، 51-42

مظفری، م، اله بیگدلی، آ و حمزئیان ، ع (1393) ارتباط ویژگی‌های پنج‌گانه شخصیتی (نئو) و خلاقیت دانش‌آموزان، فصلنامة روانشناسی،18 ( 2 7)،408-422 

مهدیزاده، ع، خدابخش، م، کیانی، ف و حاجی‌زاده، ص (1394) بررسی تأثیر تکنیک‌های مختلف پرورش خلاقیت بر باور انگیزشی و شناختی در درس ریاضی دانش‌آموزان دختر. فصلنامة پژوهش در یادگیری آموزشگاهی و مجازی،2 (8)،34-24.

Aiken, L. R. (2003). Ability and creativity in mathematics. Review of Educational Research,3(4),405-432

Baer, J., & Kaufman, J. C. (2005). Bridging generality and specificity: The Amusement ParkTheoretical (APT) Model of Creativity. Roeper Review, 27, 158-163.

Beghetto, R.A., J.C. Kaufman & J. Baer.) 2014(. Teachingfor Creativity in the Common Core

Classroom. New York:Teachers College Press.

Benedek, M., Mühlmann, C., Jauk, E., & Neubauer, A. C. (2013). Assess-ment of divergent thinking by means of the subjective top-scoring method: Effects of the number of top-ideas and time-on-task on relia-bility and validity. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts, 7(4), 341.

Besjes-de Bock, K.M., &Ruyter, D.J. (2011). Five values of giftedness. Roeper Review, 33, 198-207. DOI: 10.1080/02783193.2011.580502

Bicknell, B. (2008). Who are the mathematically gifted? Student, parent, and teacher perspectives. In Proceedings of ICME11. TG6: Activities and Programs for Gifted Students Benedek, M., Mühlmann, C., Jauk, E., &Neubauer, A. C. (2013). Assess-ment of divergent thinking by means of the subjective top-scoring method: Effects of the number of top-ideas and time-on-task on relia-bility and validity. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts, 7(4), 341.

Callahan, C. M. (2006). Developing a plan for evaluating a program in gifted education. In J. H. Purcell & R. D. Eckert (Eds.), Designing services and programs for high ability learners: A guidebook for gifted education (pp. 195–206). Thousand Oaks, CA: Corwin.

Calero, M. D., &García-Martin, M. B. (2014). Estabilidad temporal del C.I. y potencial de aprendizajeenninossuperdotados: implicacionesdiag-nósticas [Temporal stability of C.I. and learning potential of gifted chil-dren: diagnostic implications].Anales de Psicologia, 39(2), 512-521.

Cropley, A. (2000). Defining and measuring creativity: Are creativity tests worth using? Roeper Review, 23, 72-79.

Elliot, Ch. Judy Furlong – Mallard, Kelly, Jo, & King, W. (2013) Teaching Students who are Gifted & Talented: A handbook for Teachers. Us: New Foundland and Labrador Department of Education.

Green, P. & Kaufman, J, C. (2015) Video Games & Creativity. US: Nikki Levy Press.

Guignard, J. -H., &Lubart, T.I. (2007). A comparative study of creative potential in intellectual giftedness. Gifted and Talented International, 22(1), 10–15.

Guignard, J.H., Kermarrec, S., &Tordjman, S. (2015). Relationships between intelligence and creativity in gifted and non-gifted children. Learning
and Individual Difference, 30 (4) 1-7.

Heller, K. A. (2013). Findings form Munich Longitudinal Study of Gifted-ness and their impact on identification, education and counseling. Talent Development & Excellence, 5(1), 51-64.

Hérnandez-Torrano, D., Férrandiz, C., Ferrando, M., Prieto, L., &Férnan-dez, M. C. (2014). The theory of multiple intelligences in the identifica-tion of high abilities students. Anales de Psicologia, 30(1), 192-200.

Heward, W. L. (2000). Exceptional children: an introduction to special education. New Jersey: prentice Hall.

 

Mann, E. L. (2005). Mathematical creativity and school mathematics: Indicators of mathematical creativity in middle school students. PhD dissertation, University of Connecticut. Accessed December 2006 from http://www.gifted.uconn.edu/siegle/Dissertations/Eric%20 Mann.pdf

 

Meissner, H. (2006). Creativity in mathematics education. Elementary Education Online, 5(1), 6Mumford, M. D., Hester, K. S., & Robledo, I. C. (2010). Scientific creativity: Idealism versuspragmatism. Gifted and Talented International, 25(1), 59–64.45, 227–238.

 

Montero-Linares, J., Navarro-Guzmán, J. I., & Aguilar-Villagrán, M. (2013). Procesos de automatizacióncognitivaenalumnado con altascapacida-des intelectuales [Cognitive processes automation in highly gifted stu-dents]. Anales de Psicologia, 29(2), 454-461.

 

Nakano1,T.,Primi,R., Ribeiro, W.. &, Almeida, L (2016) Multidimensional Assessment of Giftedness: Criterion Validity of Battery of Intelligence and Creativity Measures in Predicting Arts and Academic Talentsanales de psicología32(3), 628-637.

 

Nisbett, R.E., Aronson, J., Bliar, C. Dickens, W., Flynn, J., Halpen, D.F. &Turkheimer, E (2012) Intelligence: New Findings and Theoretical Developments. American Psychological Association 0003-066X/12/$12.00 Vol. 67, No. 2, 130–159 DOI: 10.1037/a0026699

 

Pfeiffer, S.I. (2008). Handbook of Giftedness in Children Psychoeducational Theory, Research, and Best Practices, Us: Springer Science+Business Media, LLC.

 

Pierson, E. E., Kilmer, L. M., Rothlisberg, B. A., & McIntosh, D. E. (2012). Use of brief intelligence tests in the identification of giftedness. Journal of PsychoeducationalAssessement, 30(1), 10-24.

 

Primi, R., Nakano, T.C., Morais, M.F., Almeida, L.S. & David, A.P.M. (2013). Factorial Structure analysis of the Torrance test in Portuguese students. Estudos de Psicologia (Campinas), 30(1), 19-28.

 

Piirto, J. (2011). Creativity for 21st Centry skills: How to embed creativity into the Curriculum. Us: Sense Publishers.

 

Piirto, J. (2008). Giftedness & Nonacademic Domains. In S. Pfeiffer (Ed). Handbook of giftedness in children: Psych-echicational theory research, and best practices (pp. 367-368). New York: Springer.

 

Piirto, J. (2014). Organic Creativity in the classroom. Us: Purfrock press Inc.

 

Piirto, J. (2007). Talented childrenand adults: Their development and education (3rd (Ed.). Waco, TX: Prufrock Press

 

Renzulli, J. S., & Gaesser, A. H. (2015). Unsistemamulticriterial para la i-dentificacióndelalumnado de alto rendimiento y de altacapacidadcrea-tivo-productiva. Revista de Educación, 368, 96-131.

 

Renzulli, J. S. (2005). The three-ring conception of giftedness. In R. J. Sternberg & J. E. Davidson (Eds.), Conceptions of giftedness (2nd ed., pp. 246–279). New York: Cambridge University Green,

 

Runco, M. A., Millar, G., Acar, S., &Crammond, B. (2011). Torrance tests of creative thinking as a predictor of personal and public achievement: a fifty-year follow-up. Creativity Research Journal, 22(4), 361-368.

 

Subotnik, R. F., Olszeski-Kubilius, P., & Worrell, F. C. (2011). Rethinking giftedness and gifted education: a proposed direction forward based on Psychological Science. Psychological Science in the Public Interest, 12(1), 3-54.

 

Sternberg, R. J. (2010). Assessment of gifted students for identification pur-poses: new techniques for a new millennium. Learning and Individual Dif-ferences, 20, 327-336. doi:10.1016/j.lindif.2009.08.003

 

Schneider, W. J., & Newman, D. (2015). Intelligence is multidimensional; Theatrical Review and implications of specific cognitive abilities, Human Resource Management Review, 25, 12 – 27.

 

Shayshon, B., Gal, H., Tesler, B., & Ko, Es. (2014) Teaching mathematically talented students: Across-cultural study about their teachers’ views. Educ: Stud Math 87:409-438. DOI 10.1007/s10649-014-9568-9.

 

Shavinina, L.V. (2009). International Handbook on Giftedness (Eds). Springer, DOI 10.1007/978-1-4020-6162-2

 

Silvia, P. (2015) Intelligence and Creativity Are Pretty Similar After All. EducPsychol Rev.DOI10.1007/s10648-015-9299-1

 

Silvia, P. J., &Nusbaum, E.c. (2011). Are intelligence and creativity really so different? Fluid intelligence, executive processes, and strategy use in divergent thinking. Journal of Intelligence, 39, 36-45.

 

Singer,FM. (2016) Research On and Activities For Mathematically Gifted Students,

 

ICME-13 Topical Surveys, DOI 10.1007/978-3-319-39450-3_1

 

Strenberg, R., Jarvin, L., &Grigorenko, E. (2011) Exploration in Giftedness. Us: Cambridge University press.

 

Sak, U., & Maker, C. J. (2006). Developmental variations in children’s creative mathematical thinking as a function of schooling, age, and knowledge.Creativity Research Journal, 18(3), 279–291

 

Tabach, M., & Friedlander, A. (2013). School mathematics and creativity at the elementary and middle-grade levels: how are they related.ZDMMathematicseducation,

 

Treffinger, D. J., Young, G. C., Selby, E.C., &Shepardson, C. (2002). Assessing creativity: A guide for educators. Storrs, CT: The National Research Center on the Gifted and Talented, University of Connecticut.

 

Taylor,P.,&Leikin,R. (2015) Activities and Programs for Gifted Students,DOI10.1007/978-3-319-12688-3_28

 

Van Tassel-Baska, J., Feng, A. X., & Evans, B. L. (2007). Patterns of identi-fication and performance among gifted students identified through per-formance tasks. Gifted Child Quarterly, 51(3), 218-231. Doi: 10.1177/0016986207302717

 

Zeng, L., Proctor, R. W., &Salvendy, G. (2011). Can traditional divergent thinking tests be trusted in measuring and predicting real-world creativi-ty? Creativity Research Journal, 23(1, (11- 27