بررسی روایی سازه حافظه فعال هیجانی از طریق آموزش بسته شناختی- هیجانی-اجتماعی حافظه فعال دانش‌آموزان دختر پایه پنجم دبستان‌های تهران

دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی

مقاله 2، دوره 19، شماره 3 - شماره پیاپی 73، آبان 1397، صفحه 14-33   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsrp.2018.544558

نویسندگان

مژگان حسنی¹؛ محمد علی نادی^{* 2}؛ ایلناز سجادیان³

¹دانشجو دکتری روانشناسی تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.

²دانشیار گروه روان شناسی ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

³استادیار گروه روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف بررسی روایی سازه حافظه فعال هیجانی از طریق آموزش بسته شناختی- هیجانی- اجتماعی حافظه فعال دانش‌آموزان دختر پایه پنجم دبستان‌های تهران اجرا شد. پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعة آماری شامل تمامی دانش‌آموزان دختر پایه پنجم شهر تهران در سال تحصیلی 1394-1395 بودند که با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای چندمرحله‌ای دانش‌آموزان دارای عملکرد ضعیف حافظه فعال با استفاده از آزمون نرم‌افزاری حافظه فعال وکسلر (خدادادی، مشهدی و امانی،1388) شناسایی شدند و سپس از میان آن‌ها 40 دانش‌آموز به‌صورت تصادفی انتخاب شده و به‌صورت کاملاً تصادفی در دو گروه 20 نفری جایگزین شدند (20 نفر آزمایش، 20 نفر کنترل). آموزش بسته شناختی- هیجانی- اجتماعی حافظه فعال طی 20 جلسه روی گروه آزمایش اجرا گردید. شرکت‌کنندگان پیش از مداخله و پس از مداخله و دو ماه بعد (پیگیری) به آزمون حافظه فعال هیجانی (لادوسر، سیلک، دال و استاپنکو، کرون هوس و فیلیپس، 2009) پاسخ دادند. داده‌های پژوهش با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. طبق نتایج پژوهش آموزش بسته شناختی- هیجانی- اجتماعی حافظه فعال در سطح معناداری عملکرد توجه و حافظه فعال هیجانی را بهبود بخشید (01/0>P)؛ بنابراین حافظه فعال هیجانی از روایی سازه برخوردار است.

کلیدواژه‌ها

بسته شناختی- هیجانی- اجتماعی حافظه فعال؛ حافظه فعال هیجانی؛ دانش‌آموزان دختر پایه پنجم دبستان

مراجع

اکبری، آ؛ حسنی، ج و مرادی، ع. (1394). بررسی تأثیر القای تجارب هیجانی بر کارکردهای اجرایی توجه و حافظه فعال با نگاه به طیف افسردگی. فصلنامة علمی تخصصی عصب روان‌شناختی، سال اول، شماره 1، 7-25.

خدادادی، م؛ مشهدی، ع و امانی، ح. (1388). نرم‌افزار آموزش حافظه کاری. تهران: موسسه تحقیقات علوم رفتاری سینا.

رامش، س؛ صمیمی، ز؛ میر دورقی، ف؛ حیرتی، ف و پارویی، م. (1395). اثربخشی آموزش حافظه کاری هیجانی بر بهبود نشانگان اختلال نارسایی توجه/فزون کنشی. مطالعات روان‌شناختی، دوره 12، شماره 3، 32-46.

صمیمی، ز؛ حسنی، ج؛ کرد تمینی، م و افزون، ج. (1391). اثربخشی آموزش حافظه کاری هیجانی بر توانایی مهارگری شناختی و عاطفی نوجوانان مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه. فصلنامة سلامت روانی کودک، دوره دوم، شماره 3، 21-37.

صمیمی، ز؛ حسنی، ج؛ کرد تمینی، م و پارویی، م. (1395). تأثیر آموزش حافظه کاری هیجانی بر کنش‌های اجرایی نوجوانان مبتلا به اختلال تنیدگی پس ضربه‌ای. روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی، سال سیزدهم، شماره 49، 97-111.

کجباف، م؛ لاهیجانیان، ز و عابدی، آ. (1389). مقایسه نیمرخ حافظه کودکان عادی با کودکان دچار ناتوانی‌های یادگیری در املا ریاضی و روخوانی. تازه‌های علوم شناختی، سال 12، شماره 1، 17-25.

کرد تمینی، م؛ صمیمی، ز و رامش؛ س. (1394). اثربخشی آموزش حافظه کاری هیجانی در بازداری رفتاری مبتلایان به اختلال وسواس فکری-عملی. فصلنامة علمی تخصصی عصب روانشناسی، سال اول، شماره 3-4، 7-20.

کرد تمینی، م؛ مشهدی، ع؛ صالحی فدردی، ج و حسنی، ج. (1395). تأثیر تقویت حافظه فعال هیجانی بر کنترل شناختی افراد با اضطراب صفت بالا. فصلنامة روانشناسی شناختی، دوره 3، شماره 3-4، 30-40.

Anderson, L., & Shimamura, A.P. (2005). Influence of emotion on context memory while viewing film clips. American Journal of Psychology, 118 (30): 323 – 337.

Baddeley, A., Hitch, G.J. (1974). Working Memory. The Psychology of Learning and Motivation: Advances in research and theory (Vol. v III, PP. 47 - 90). New York: Academic Press.

Baddeley, A. D. (2003). Working memory: looking back and looking forward. Nature Reviews. Neuroscience, 4, 829-839.

Baddely, A.D. (2007). Working memory, thought and action. Oxford: Oxford university press.

Banich M T, Mackiewicz K L, Depue B. E, Whitmer A J, Miller G A, & Heller W. (2009). Cognitive control mechanisms, emotion and memory: a neural perspective with implications for psychopathology. Neurosci Biobehav Rev. 33(5), 613- 30.

Beck, J. G., Grant, D. M., Clapp, J. D. and Palyo, S. A. (2010). Understanding the interpersonal impact of trauma: contributions of PTSD and depression. J Anxiety Disord. 23, 443–450.

Banich, M. T.; Mackiewicz, K. L.; Depue, B. E.; Whitmer, A. J.; Miller, G. A. & Heller, W. (2009). Cognitive control mechanisms, emotion and memory: a neural perspective with implications for psychopathology. 32(3), 296-314.‌

Barkley, R. A. (1997).Behavioral inhibition, sustained attention, and executive function: Constructing a unifying theory of ADHD. Psychological Bulletin. 121, 65-94.

Bogdan Tudor Tulbure, Irina Siberescu. (2013). Cognitive Training Enhances Working Memory Capacity in Healthy Adults. A Pilot Study Original Research Article, Procedia - Social and Behavioral Sciences, Volume 78, 175-179.

Bogdan Tudor Tulbure, Irina Siberescu. (2013).Cognitive Training Enhances Working Memory Capacity in Healthy Adults. A Pilot Study Original Research Article,Procedia - Social and Behavioral Sciences, Volume 78, 175-179.

Bonn-Miller, M. O; Vujanovic, A. A; Boden, M. T. & Gross, J. J. (2011). Posttraumatic stress, difficulties in emotion regulation, and copingoriented marijuana use. Cognitive Behaviour Therapy, 40(1), 34-44.

Brass, M., Ullsperger, M; Knoesche, T. R., Von Cramon, D. Y. & Phillips, N. A. (2005). Who comes first? The role of the prefrontal and parietal cortex in cognitive control. Journal of cognitive neuroscience, 17(9), 1367-1375.

Carolyn Berryman, Tasha R. Stanton, K. Jane Bowering, Abby Tabor, Alexander McFarlane G. Lorimer Moseley. (2013). Evidence for working memory deficits in chronic pain: A systematic review and meta-analysis. PAIN, 154, 1181–1196.

Cowan, N. (2011). The focus of attention as observed in visualworking memory tasks: Making sense of competing claims. Neuropsychologia, 49: 1401-1406.

Dongen Boomsma, M., Vollebregt, M. A., Buitelaar, J. K., & Slaats Willemse, D. (2014). Working memory training in young children with ADHD: a randomized placebo controlled trial. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 55(8), 886- 896.

Edelstein, R.S., Ghetti, S., Quas, J.A., Goodman, G.S., Alexander, K.W., Redlich, A.D., Cordon, I.M. (2005). Individual differences in emotional memory: Adult attachment and long – term memory of child sexual abuse. Pers Soc Psychol Bull. 31 (11): 1537- 46.

Garnefski N. Kraaij V. (2008). The Cognitive Emotion Regulation Questionnaire “Psychometric Features and Prospective Relationships with Depression and Anxiety in Adults”. Eur J Psych Asse, 23(3), 141- 149.

Gathercole, S. E. & Alloway, T. P. (2008). Working memory and learning: A practical guide for teachers. NewYork: Sage.

Groth- Marnat. G. (2006). Handbook of psychological assessment (4 Th Ed). New York: Wiley.

Goldstein, S. and Naglieri, J. A. (2014). Handbook of Executive Functioning. Springer, New York: Heidelberg Dordrecht London.

 

Gray, S. A.; Chaban, P.; Martinussen, R.; Goldberg, R.; Gotlieb, H.; Kronitz, R.; Hockenberry, M.; and Tannock, R. (2012). “Effects of a computerized working memory training program on working memory, attention, and academics in adolescents with severe LD and comorbid ADHD: a randomized controlled trial”. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 53(12): 1277-1284.

Gross, J. J. (2013). Emotion regulation: taking stock and moving forward. Emotion, 13(3), 359–365.

Kensinger E, Anderson A, Growdon J, Corkin S. (2004). Effects of Alzheimer disease on memory for verbal emotion information. Neuropsychologia.42 (6), 791-800.

Kensinger, E.A., & Corkin, S. (2003). Memory enhancement for emotional words: Are emotional words more vividly remembered than neutral words? Memory and Cognition, 31, 1169 – 1180.

Kesler, S. R., Lacayo, N. J. & Jo, B. (2011). A pilot study of an online cognitive rehabilitation program for executive function skills in children with cancer-related brain injury, Department of Psychiatry and Behavioral Sciences Stanford University, 25(1), 101-12.

Kirk, H. E.; Gray, K.; Riby, D. M. and Cornish K. M. (2015). Cognitive training as a resolution for early executive function difficulties in children with intellectual disabilities. Research in Developmental Disabilities. 38: 145-160.

Klingberg, T., Forssberg, H., & Westerberg, H. (2002). Training of working memory in children with ADHD. Journal of clinical and Tntervention neuropsychology, 24(6), 781-791.

Ladouceur, Cecile D., Silk, Jennifer S., Dahl. Ronald E., Ostapenko, Laura. Kronhaus, Dina M., Phillips. Mary L. (2009). Fearful Faces Influence Attentional Control Processes in Anxious Youth and Adults, AmericanPsychological Association, Vol. 9, No. 6, 855–864.

Levens, S. m., & Gotlib, I.H. (2011). Sticky thoughts depression and rumination are associated with difficulties manipulating emotional in working memory. Psychological science, 22(8), 979-983.

Levine, L.J., Pizarro, D.A. (2004). Emotion and memory: A grumpy overview. SocialCognition, 22 (5), 530 -554.

Long, C.R, Seburn, M, Averill, J.R & More, T.A. (2005). Solitude: Experiences, settings, varieties, and individual differences, personality & social psychology bulletin, 29, 578-583.

Mammarella, N. (2014). Is Emotional Working Memory Training a New Avenue of AD Treatment? Areview. Aging and disease, 5(1), 35-40.

Martinussen, R., Hayden, J., Hogg-Johnson, S., Tannock, R.A. (2005). Met analysis of workingmemory impairment.in children attention-deficit/hyperactivity disorder. Journal of American Academy of child pschdogy. 44, 377-84.

Mathe, M. (2009). When emotion intensifies memory interference. Psychology of Learning and Motivation, 51, chapter 3, 101 – 118.

Melby-Lervag, M. & Hulme, C. (2013). Is working memory training effective? A meta-analytic review. Developmental psychology. 49(2), 270.

Meltzer, L. (2007). Executive function in education from theory to practice. New York.

Mezzacappa, E., & Buckner, J. C. (2010). Working memory training for children with attention problems or hyperactivity: A school-based pilot study. School Mental Health, 2(4), 202-208.

McNab, F.; Leroux, G.; Strand, F.; Thorell, L.; Bergman, S. & Klingberg, T. (2009). Common and unique components of inhibition and working memory: an fMRI, within-subjects investigation. Neuropsychologia. 46(11), 2668-2682.

Miller, E. K. (2000). The prefontral cortex and cognitive control. Nature reviews neuroscience, 1(1), 59-65.

Milton, H. (2010). Effects of a computerized working memory training program on attention, working memory, and Academics, in adolescents with Server ADHD/LD. Psychology Journal, 1, 14, 120-132.

Morrison, A. B., and chein, J .M. (2011). Does working memory training work? The promise and challenges of enhancing cognition by training working memory. J sychonomic bulletin and review, 18(11), 46-60.

Nicola, M. (2013). Is Emotional working Memory Training a new Avenue of AD Treatment? Areview. Journal of aging and disease. 5 (11): 35 – 40.

Olesen, P. J., Westerberg, H., & Klingberg, T. (2004). Increased prefrontal and parietal activity after training of working memory. Nature neuroscience, 7(1), 75-79.

Owen, A. M; McMillan, K. M; Laird, A. R. & Bullmore, E. (2005). N‐back working memory paradigm: A meta‐analysis of normative functional neuroimaging studies. Human brain mapping, 25(1), 46-59.

Pelosi, L., Slade, T., Blumhardt, L. D., & Sharma, V. K. (2000). Working memory dysfunction in major depression: an event-related potential study. Clinical Neurophysiology, 111(9), 1531-1543.

Price, J. L. & Drevets. W. C. (2012). Neural circuits underlying the pathophysiology of mood disorders. Trends in cognitive sciences, 16(1), 61-71.

Prins, P., Brink, E.T., Dovis, S., Ponsioen, A., Geurts, H.M., Vries, M., & Oord, S. (2013). Braingame Brian: Toward an Executive Function Training Program with Game Elements for Children with ADHD and Cognitive Control Problems. Games for Health Journal, 2(1): 44-49.

Redick, T. S., Shipstead, Z., Harrison, T. L., Hicks, K. L., Fried, D. E., Hambrick, D. Z., Michael J. K., & Engle, R. W. (2013). No evidence of intelligence improvement after working memory training: A randomized, placebo-controlled study. Journal of Experimental Psychology: General, 142(2), 359-379.

Richter, K. M., Mödden, C., Eling, P., & Hildebrandt, H. (2015). Working memory training and semantic structuring improves remembering future events, not past events. Neurorehabilitation and neural repair, 29(1), 33-40.

Roughan, L., & Hadwin, J.A. (2011). The impact of working memory training in young people with social, emotional and behavioural difficulties. Learn Individ Differe. 21(6), 759-69.

Roughan, L.A., hadwin, J. (2011). Learning and individual difference, British Journal of Developmental Psychology, 21(6), 759-769.

Schmeichel, B. J Volokhov, R. N. & Demaree, H. A. (2008). Working memory capacity and the self-regulation of emotional expression and experience. Journal of personality and social psychology, 95(6), 15-26.

Schwarb, H., Nail, J., & Schumacher, E. H. (2015). Working memory training improves visual short-term memory capacity. Psychological research, 1-21.

Schweizer, S., Grahn, J., Hampshire, A., Mobbs, D., & Dalgleish, T. (2013). Training the emotional brain: improving affective control through emotional working memory training. The Journal of Neuroscience, 33(12), 5301-5311.

Shamosh, N.A., Deyoung, C.G., Green, A. E., Reis, Johnson, M.R., Conway, A.R., et al. (2008). Individual differences in delay discounting: Relation to intelligence, working memory. And anterior prefrontal cortex.  Psychology Sciences, 19(9), 904-911.

Susanne Schweizer, Jessica Grahn, Adam Hampshire, Dean Mobbs, and Tim Dalgleish. (2013). Training the Emotional Brain: Improving Affective Control through Emotional Working Memory Training. Behavioral/Cognitive, 33(12), 5301–5311.

Takeuch, H., Sekiguchi, A Taki, Y., Yokoyama, S., Yomogida, Y., Komuro, N., Suzuki, S. & Kawashima, R. (2010).Training of working memory impacts structural connectivity. Journal of Neuroscience, 30(9), 3297-3303.

Tempesta. Daniel. Gennaro, Luigde. Presaghi. Fabio & Ferrara, Michele. (2014). Emotional working memory during sustained wakefulness.Emotional working memory and sleep, 23, 646–656.

Vogt, A., Kappos, L., Calabrese, P., Stöcklin, M., Gschwind, L., Opwis, K., & Penner, I. K. (2009). Working memory training in patients with multiple sclerosis–comparison of two differenttraining schedules. Restorative Neurology and Neuroscience, 27(3), 225-235.

Wason pc, Johnson- Laird, PN. (2002). Psychology of reasoning: structure and content. London: Batsford Pubi Cation, 23, 417-426.

Wason pc, Johnson- Laird, PN. (2002). Psychology of reasoning: structure and content. London: Batsford Pubi Cation.