اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی (MBCT) بر بهزیستی روانشناختی و مولفه های آن در بیماران همودیالیزی

فصلنامه علمی پژوهش های یاددهی و یادگیری دانشگاه آزاد واحد بجنورد

مقاله 8، دوره 13، شماره 55، شهریور 1397، صفحه 149-162   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

معصومه یاسائی سکه^{* 1}؛ عبدالله شفیع آبادی²؛ ولی اله فرزاد³

¹دانشجوی دکتری مشاوره، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²استاد گروه مشاوره، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

³دانشیار گروه روانشناسی عمومی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

چکیده
هدف کلی این تحقیق بررسی اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی (MBCT) بر بهزیستی روانشناختی بیماران همودیالیزی بود. به این منظور از بین بیماران مراجعه کننده به بخش همودیالیز بیمارستان امام خمینی (ره) شیروان و بیمارستان امام علی (ع) بجنورد تعداد 28 بیمار همودیالیزی به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب و بصورت تصادفی در دو گروه شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی و گروه کنترل قرار گرفتند (هر گروه 14 نفر). گروه آزمایش، درمان شناختی مبتنی بر ذهن‌آگاهی را به مدت 8 جلسه‌ی 90 دقیقه‌ای (هفته‌ای یک جلسه) دریافت کردند و گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکرد. در این تحقیق جهت جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه بهزیستی روانشناختی ریف استفاده شد. داده‌ها با استفاده از تحلیل کواریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته‌های حاصل نشان داد که شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر میزان بهزیستی روانشناختی بیماران همودیالیزی تاثیر مثبت داشته، همچنین اثربخشی این روش درمانی بر مؤلفه‌های ارتباط مثبت با دیگران، هدف مندی در زندگی، رشد شخصی و استقلال بیماران همودیالیزی معنادار بوده در حالی که بر مولفه‌ها‌ی تسلط بر خویشتن و پذیرش خود موثر نبوده است. لذا نتایج این پژوهش، حمایتی تجربی برای این درمان فراهم کرده و با توجه به شیوع مشکلات روانشناختی در بیماران همودیالیزی و مـﺆثر بودن مداخلات روان درمانی، ضرورت حضور روانشناسان و مشاوران را در بخش‌های همودیالیز یادآوری می‌نماید.

کلیدواژه‌ها

شناخت درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی (MBCT)؛ بهزیستی روانشناختی؛ همودیالیز

مراجع