مدل‌سازی استخراج روغن از دانه‌ کتان با پیش تیمار میدان الکتریکی پالسی با استفاده از شبکه عصبی مصنوعی

نوآوری در علوم و فناوری غذایی

مقاله 10، دوره 11، شماره 4 - شماره پیاپی 42، دی 1398، صفحه 125-138   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jfst.2019.545911

نویسندگان

شکوفه غراوی¹؛ مسعود بذرافشان^{* 2}؛ معصومه مقیمی¹

¹گروه صنایع غذایی، واحد گنبد کاووس، دانشگاه آزاد اسلامی، گنبد کاووس، ایران

²دانشگاه آزاد اسلامی، واحد گنبدکاووس، گروه علوم و صنایع غذایی

چکیده

دانه کتان یکی از منابع تأمین کننده روغن می باشد که به دلیل میزان بالای اسید چرب ضروری امگا3 مورد توجه قرار گرفته است. در تکنولوژی استخراج روغن، تیماردهی مناسب دانه قبل از استخراج یکی از مهمترین مراحل برای تولید محصولی با کیفیت و راندمان بالا می باشد. در تحقیق حاضر به منظور مد‌‌ل‌سازی فرآیند استخراج روغن دانه‌های کتان به کمک پیش تیمار میدان الکتریکی پالسی، از شدت های 0/5، 3/5 و 6/5 کیلوولت بر سانتی‌متر و سرعت های 11، 22 و 33 دور در دقیقه پرس مارپیچی استفاده شد و میزان راندمان استخراج، اسیدیته، دانسیته، رنگ، ضریب شکست، پراکسید و اندیس اسیدی روغن استخراج شده مورد بررسی قرار گرفت. جهت پیش‌بینی روند تغییرات از ابزار شبکه‌های عصبی مصنوعی در نرم‌افزار Matlab R2013a استفاده شد. نتایج نشان داد که با افزایش شدت میدان الکتریکی پالسی و افزایش سرعت دورانی پرس، راندمان استخراج روغن، شاخص رنگ، دانسیته، اسیدیته و اندیس اسیدی افزایش یافت. همچنین افزایش شدت میدان الکتریکی پالسی تاثیر معنی داری بر ضریب شکست و میزان پراکسید نداشت در حالی که با افزایش سرعت پرس میزان پراکسید افزایش یافت. با بررسی شبکه های مختلف، شبکه پیش‌خور با توپولوژی 7-10-2 با ضریب همبستگی بیش از 0/9843 و میانگین مربعات خطا برابر با 0/0001 و با به کارگیری تابع فعال‌سازی لگاریتم سیگموئیدی، الگوی یادگیری لونبرگ _مارکوات و چرخه یادگیری 1000 به عنوان بهترین مدل عصبی مشخص گردید. در نهایت با توجه به نتایج مشخص شد که اعمال پیش تیمار میدان الکتریکی پالسی با شدت 6/5 کیلوولت بر سانتی‌متر و سرعت پرس 22 دور در دقیقه منجر به تولید محصول با راندمان مناسب و خصوصیات فیزیکوشیمیایی مطلوب‏تر گردید.

کلیدواژه‌ها

دانه کتان؛ استخراج روغن؛ میدان الکتریکی پالسی؛ شبکه عصبی مصنوعی