مطالعه اثر دمای خشک کردن بر برخی از خصوصیات فیتوشیمیایی برگ (Cynara scolymus L.) کنگرفرنگی

اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی

مقاله 2، دوره 1، شماره 3، مهر 1392، صفحه 10-21   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

چکیده

به‌منظور بررسی تأثیر دمای خشک کردن بر برخی خصوصیات کیفی برگ گیاه دارویی کنگر فرنگی (Cynara scolymus L.) آزمایشی به‌صورت طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار و پنج تیمار دمایی 40، 50، 60، 70 و 80 درجه سانتی‌گراد در سال 1391 در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع‌طبیعی گرگان انجام شد. از نمونه‏های خشک شده در سایه به‌عنوان شاهد استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان فنل در دمای 60 درجه سانتی‌گراد مشاهده شد. در مقابل در نمونه‌های خشک شده در دمای 70 و 80 درجه سانتی‌گراد غلظت فنل به شدت کاهش یافت. بیشترین میزان فلاونوئید (15/5 میلی‌گرم بر گرم)، فعالیت آنتی‏اکسیدانی (67/144درصد) و همچنین اسیدکافئیک برگ (91/4 میلی‌گرم بر کیلوگرم) در نمونه‏های خشک شده در سایه مشاهده شد. بر خلاف فنل کل سایر ترکیبات فنل‏دار از جمله فلاونوئید، اسیدکافئیک و اسیدکلرژنیک در بین تیمارهای دماهایی، دمای 40 درجه سانتی‌گراد بیشترین میزان تجمع را داشتند. بیشترین فعالیت آنتی‏اکسیدانی در نمونه‌های خشک شده در سایه مشاهده شد. در بین تیمارهای دمایی با دستگاه خشک کن، با افزایش دمای خشک کردن، میزان عملکرد آنتی‏اکسیدان افزوده شد که نشان‌دهنده تغییر ترکیبات فنلی ساده به ترکیبات آنتی‌اکسیدانی است. با این وجود، در بین تیمارهای دمایی با دستگاه خشک کن کیفی‏ترین حالت از نقطه نظر غلظت اغلب ترکیبات موثر در دمای 40 درجه سانتی‌گراد مشاهده شد. لذا پیشنهاد می‏شود در صورت ایجاد ضرورت برای خشک کردن مصنوعی نمونه‏های برگی، به ویژه در مناطق مرطوب، از دمای40 درجه سانتی‌گراد استفاده شود.
 

کلیدواژه‌ها

اسید کافئیک؛ اسید کلروژنیک؛ دمای خشک کردن؛ فنل؛ کنگر فرنگی