اثر آللوپاتیک عصاره تلخه (Acroptilon repens) بر سبز شدن بعضی گیاهان زراعی و هرز

تحقیقات بذر

مقاله 2، دوره 6، شماره 20، آذر 1395، صفحه 13-21   

نویسندگان

محمد تقی آل ابراهیم^{* 1}؛ رسول فخاری²؛ کلثوم شریفی³

¹دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

²دانشجوی دکتری علف‌های هرز، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

³دانشجوی کارشناسی‌ارشد علف‌های هرز، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

چکیده

اثرات آللوپاتیک علف‌های هرز غالباً از جوانه‌زنی و مراحل اولیه رشدی گیاهان ممانعت می‌نماید. به منظور بررسی امکان استفاده از اثرات آللوپاتیک عصاره آبی تلخه بر شاخص‌های رشدی گیاهان زراعی گندم، عدس و علف‌های هرز سیلن و بی‌تی‌راخ، آزمایشی گلخانه‌ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 4 تکرار در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی گردید. فاکتور اول غلظت‌های مختلف عصاره آبی تلخه (0 (آب مقطر)، 5، 5/7، 10، 15 و 20 درصد) و فاکتور دوم گیاهان مختلف (گندم، عدس، سیلن و بی‌تی‌راخ) بودند. نتایج نشان داد که صفات طول ساقه‌چه‌، طول ریشه‌چه و وزن کل گیاهچه تحت تأثیر عصاره تلخه قرار گرفته و با افزایش غلظت عصاره صفات مورد مطالعه برای هر چهار گیاه کاهش بیشتری یافت. در غلظت 20% عصاره تلخه، بیشترین و کمترین کاهش در وزن کل گیاهچه نسبت به تیمار شاهد به ترتیب مربوط به سیلن (89% کاهش نسبت به شاهد) و گندم (37 درصد کاهش نسبت به شاهد) بود. به‌‌طور کلی از بین عدس و گندم به عنوان دو گیاه زراعی، مقاومت گندم به عصاره آبی تلخه بیشتر بود. مقاومت بیشتر گندم به عصاره آبی تلخه نسبت به سه گیاه دیگر احتمالاً به دلیل قدرت بیشتر غلات در متابولیسم سموم است. غلظت عصاره آبی تلخه جهت کاهش 50% وزن گیاهچه سیلن و بی‌تی‌راخ به ترتیب برابر 5/9 و 7/9 درصد بود و لذا علف‌‌هرز سیلن حساسیت بیشتری نسبت به افزایش غلظت عصاره آبی تلخه از خود نشان داد.

کلیدواژه‌ها

آللوپاتی؛ بی‌تی‌راخ؛ سیلن؛ عدس؛ گندم