ارزیابی اثر سالیسیلیک اسید و اکسین بر شاخص‌های جوانه‌زنی گیاه مرزه (Satureja hortensis L.) تحت تنش خشکی و شوری

تحقیقات بذر

مقاله 8، دوره 6، شماره 20، آذر 1395، صفحه 81-92   

نویسندگان

طیبه سنجری مزاج^{* 1}؛ خدیجه احمدی¹؛ حشمت امیدی²

¹دانشجوی کارشناسی‌ارشد، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه شاهد. تهران، ایران

²دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده علوم کشاورزی. دانشگاه شاهد، تهران، ایران

چکیده

این پژوهش به‌منظور بررسی اثر پیش تیمار بذر با سالیسیلیک اسید و اکسین در شرایط تنش خشکی و شوری بر جوانه‌زنی و خصوصیات رشد گیاه مرزه، در سال 1394 در آزمایشگاه تکنولوژی بذر دانشگاه شاهد به صورت دو آزمایش مجزا با پیش تیمارهای سالیسیلیک اسید تحت تنش شوری و اکسین تحت تنش خشکی انجام شد. هر دو آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. تیمارهای آزمایش اول شامل سه سطح اسید سالیسیلیک (0، 3/0 و 6/0 میلی‌مولار) و شوری در چهار سطح (0، 3، 6 و 9 دسی زیمنس بر متر) و تیمارهای آزمایش دوم نیز شامل اکسین (ایندول استیک اسید) در سه سطح (0، 2/0 و 5/0 میلی‌گرم بر لیتر) و چهار سطح خشکی شامل (0، 3-، 6- و 9- بار) بود. نتایج آزمایش اول نشان داد که اثرمتقابل سالیسیلیک اسید و شوری بر صفات درصد جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه، ساقه‌چه و نسبت آن‌ها، طول و وزن خشک گیاهچه معنی‌دار بود. با توجه به نتایج آزمایش دوم اثرمتقابل فاکتورها بر صفات مورد مطالعه به جز ضریب سرعت جوانه‌زنی تأثیر معنی‌داری داشت. بیش‌ترین درصد جوانه‌زنی مربوط به پیش تیمار سالیسیلیک اسید با غلطت 6/0 میلی‌مولار و اکسین با غلظت 5/0 میلی‌گرم بر لیتر بود. تنش خشکی و شوری باعث کاهش ویژگی‌های جوانه‌زنی و پارامترهای رشد گیاه مرزه شد. نتایج نشان داد که پیش تیمار بذر با هورمون‌های اکسین و سالیسیلک اسید در شرایط تنش خشکی و شوری باعث افزایش جوانه‌زنی بذرهای گیاه دارویی مرزه شد.

کلیدواژه‌ها

: اکسین؛ درصد جوانه‌زنی؛ سالیسیلیک اسید؛ شاخص بنیه گیاهچه؛ مرزه