جداسازی و غربال‌گری باکتری‌‌های تولید کننده باکتریوسین از فراورده‌های لبنی بومی کرمان و بررسی فعالیت ضدباکتریایی باکتریوسین تولیدی

میکروب شناسی مواد غذائی- Journal of Food Microbiology

مقاله 7، دوره 4، شماره 3، آذر 1396، صفحه 69-79   

نوع مقاله: اصیل پژوهشی

نویسندگان

محمد خدایی¹؛ شهلا سلطانی نژاد²

¹دانش آموخته کارشناسی ارشد میکروبیولوژی، دانشکده علوم، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران

²گروه میکروبیولوژی، واحد کرمان، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمان، ایران.

چکیده

در سال‌های اخیر باکتریوسین‌ها به‌عنوان نگه‌دارنده‌های طبیعی در صنایع غذایی و دارویی و امروزه به‌عنوان جایگزینی برای آنتی‌بیوتیک‌های شیمیایی در درمان عفونت‌ها اهمیت پیدا کرده‌اند. باکتری‌های پروبیوتیک موجود در لبنیات که تحت عنوان باکتری‌های اسید لاکتیک شناخته می‌شوند، گروه مهمی از باکتری‌های تولید کننده باکتریوسین هستند. در این پژوهش ۱۵ جدایه از لبنیات بومی روستای قناتغستان از توابع شهرستان کرمان جداسازی گردید. باکتریوسین‌‌های تولیدی با استفاده از سولفات آمونیوم خالص گردیدند. اثر باکتریوسین‌‌های تولیدی بر سویه‌های اندیکاتور گرم منفی و گرم مثبت مختلف بررسی شد. اثر تریپسین، تغییرات pH و حرارت بر باکتریوسین‌ تولیدی مطالعه گردید. جدایه‌ای که باکتریوسین آن بیشترین فعالیت ضدباکتریایی را داشت، به‌عنوان سویه انتروکوکوس فاسیوم Y1 شناسایی گردید. بیشترین تأثیر ضدباکتریایی علیه لیستریا مونوسیتوژنز و سودوموناس ائروژینوزا مشاهده شد. باکتریوسین تولیدی در حضور تریپسین فعالیت خود را از دست داده و در برابر تغییرات pH، از ۲ تا ۱۲ و در برابر تغییرات حرارت تا دمای اتوکلاو، فعالیت خود را حفظ نمود. با توجه به اینکه  باکتریوسین تولیدی دارای طیف مهاری وسیع علیه باکتری‌های گرم مثبت و گرم منفی، به‌ویژه باکتری‌های بیماری‌زا بوده، همچنین در برابر تغییرات حرارت و pH مقاوم می‌باشد، استفاده از آن به‌عنوان نگه‌دارنده‌ زیستی در صنایع غذایی، دارویی و خوراک دام و همچنین به عنوان جایگزینی برای آنتی‌بیوتیک‌های شیمیایی توصیه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

فراورده‌های لبنی بومی؛ باکتریوسین؛ انتروکوکوس فاسیوم‌؛ فعالیت ضدباکتریایی

مراجع