اثر تاریخ کاشت بر عملکرد و برخی ویژگی های زراعی و فیزیولوژیکی سه رقم سورگوم دانه‌ای

مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

مقاله 11، دوره 11، شماره 36، خرداد 1398، صفحه 115-127   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سید علی طباطبایی¹؛ احسان شاکری²؛ یحیی امام^{* 3}

¹بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یزد، ایران

²دانشجوی دکتری زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

³استاد زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

چکیده

به منظور بررسی اثرات تاریخ‌های مختلف کاشت بر عملکرد دانه و برخی ویژگی‌های زراعی و فیزیولوژیکی سه رقم سورگوم دانه‌ای آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد واقع در شهرستان مروست و در دو سال‌ زراعی 1391 و 1392 اجرا گردید. تاریخ‌های مختلف کاشت به عنوان عامل اصلی در پنج سطح شامل30 فروردین، 15 اردیبهشت ،30 اردیبهشت، 15خرداد و 30 خرداد و کرت‌های فرعی شامل ارقام سورگوم دانه‌ای به نام‌های پیام، سپیده و کیمیا بودند. به طور کلی رقم سپیده در تاریخ کاشت اول (30 فروردین) و دوم (15 اردیبهشت) در تمامی صفات مورد بررسی بیشترین مقدار ویژگی‌ها را به خود اختصاص داد. بیشترین مقدار عملکرد دانه به میزان 8424 کیلو‌گرم در هکتار نیز از همین رقم در تاریخ کاشت اول به دست آمد. بر طبق یافته‌های پژوهش حاضر به نظر می‌رسد در شرایط آب وهوایی مشابه منطقه مورد پژوهش کاشت زودتر سورگوم در بهار نتایج بهتری بدنبال داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

تأخیر در کاشت؛ سورگوم؛ عملکرد

مراجع

دهقان، ا. 1386. اثر تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد سه رقم سورگوم دانه­ای در خوزستان. مجله علوم کشاورزی. جلد 30.شماره 4. صفحات 132-123.

رهجو، و. 1394. معرفی بخش تحقیقات ذرت و گیاهان علوفه­ای. وزرات جهاد کشاورزی. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی. موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال وبذر. 33 صفحه.

صفری، م.، م. آقاعلیخانی. س.ع.م. مدرس ثانوی. 1389. اثر تاریخ کاشت بر ویژگی­های مورفولوژیک و فنولوژیک سه رقم سورگوم دانه­ای (.Sorghum bicolor L). مجله علوم زراعی ایران.جلد 12.شماره 4. صفحات 466-452.

طباطبایی، س.ع. 1392. اثر تاریخ کاشت و تراکم بذر بر صفات زراعی، عملکرد دانه و شاخص برداشت ارقام جو در منطقه یزد. به زراعی نهال وبذر. جلد 2-29. صفحات 538-523.

فومن، ع. و ع. خزایی. 1393.  ارزیابی عملکرد علوفه لاین­های سورگوم علوفه­ای در شرایط آب و هوایی کرج. مجله علوم زراعی ایران. جلد 16. شماره 3. 190-181.

Adamu Ibrahim, A., F. Ojonigu Ati and A.A. Adebayo. 2011. Effect of Climate on the Growth and Yield of Sorghum (Sorghum bicolor) in Wailo, Ganjuwa Local Government Area, Bauchi State. J. Environ.Earth. Sci. 3(5): 469-472.

Banayan, M., E. Eyshi Rezaei and G. Hoogenboom. 2013. Determining optimum planting dates for rainfed wheat using the precipitation uncertainty model and adjusted crop evapotranspiration. Agric. Water. Manage. 126:56-63.

Eastin, J., L. Brooking and A.O. Taylor. 1993. Differential age response of turkeys to protein and sorghum tannin levels. Poultry Sci. 72:1944-1951.

Farias, J. R. B., M.A. Sans and J.R. Zullo. 2007. Agro meteorology and sorghum production, Chapter 13G.1-17. Available on the URL: www.agrometeorology.org/fileadmin/insam/repository/gamp-chapt 13G.pdf.

Folliard, A., P.C.S. Traore, M. Vaksmann and M. Kouressy. 2004. Modeling of sorghum response to photoperiod: a threshold-hyperbolic approach. Field Crops Res. 89: 59-70.

Gul, I., V. Saruhan and M. Basbag. 2005. Determination of yield and yield components and relationship among the components of grain sorghum cultivars grown as main crop. Asian J. Plant Sci. 4(6):613-618.

Houx, J. H. and F.B. Fritschi. 2015. Influence of late planting on light interception, radiation use efficiency and biomass production of four sweet sorghum cultivars. Ind. Crops. Prod. 76: 62-68.

Klanvi Tovignan, T., D. Fonceka, I. Ndoye, N. Cisse and D. Luquet. 2016. The sowing date and post-flowering water status affect the sugar andgrain production of photoperiodic, sweet sorghum through theregulation of sink size and leaf area dynamics. Fields Crops Res. 192:67-77.

Plett, S., L.A. Nelson and M.D. Clegy. 1991. Selecting for earliness and yield in sorghum at different sites. Can. J. Plant. Sci.7: 1915-1940.

Pooryousef Myandoab, M., S. SharifiTopragh Ghaleh and N. Hosseini Mansoub. 2012. Investigating eco-physiological characteristics of sorghum grain in combined cultivation of 2 paradigms related to single cross 704 corn. J. Basic. Appl. Sci. Res. 2(2):1461-1463.

Srirama, R., B.A. Krishnareddy, W.A. Stewart, A. Payne and C. A. Robinson. 2009. Grain Sorghum Tiller Production in Clump and Uniform Planting Geometries. J. Crop Imp. 24:1-11.

Tambussi, E. A., J. Bort, J.J. Guiamet, S. Nogues and J.L. Araus. 2007. The photosynthetic role of ears in C4 cereals: metabolism, water use efficiency and contribution to grain yield. Crit. Rev. Plant Sci. 26:1–16.

Teetor, V. H., D.V. Duclos, E.T. Wittenberg, K.M. Young, J. Chawhuaymak, M.R. Riley and D.T. Ray. 2011. Effects of planting date on sugar and ethanol yield of weet sorghum grown in Arizona. Ind. Crops. Prod. 34: 1293-1300.

Tsimba, R., G. O. Edmaedes, J. P. Millner and P. D. Kemp. 2013. The effect of planting date on maize grain yield and yield components. Field Crops Res. 150: 135-144.

Vara Prasad, P. V., K. J. Boote and J. L. Hartwell Allen. 2006. Adverse high temperature effects on pollen viability, seed-set, seed yield and harvest index of grain sorghum (sorghum bicolor L. Moench) are more severe at elevated carbon dioxide due to higher tissue temperatures. Agr. Forest. Meteorol. 139: 237-251.