تحلیل و نقد دلالت‌های تعلیم و تربیت چندفرهنگی با تأکید بر آرای میشل فوکو

پژوهش در برنامه ریزی درسی

مقاله 10، دوره 16، شماره 61، تیر 1398، صفحه 127-145   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30486/jsre.2019.665150

نویسندگان

نجمه احمدآبادی آرانی¹؛ حمید احمدی هدایت^{* 2}؛ محسن فرمهینی فراهانی³

¹دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه پیام نور تهران، تهران، ایران.

²دانش آموخته دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه شاهد تهران، تهران، ایران.

³دانشیار فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه شاهد تهران، تهران، ایران.

چکیده

هدف پژوهش حاضر، تحلیل و نقد دلالت‌های تعلیم و تربیت چندفرهنگی با تأکید بر آرای میشل فوکو است. برای دستیابی به این هدف از روش‌های تحلیل مفهومی و انتقادی بهره گرفته شده است. فوکو به‌عنوان یک نظریه‌پرداز پست‌مدرن با طرح نظریة انتقادی درصدد ارائة نوعی از تعلیم و تربیت است که در آن مسئلة فرهنگ و عدالت از اهمیت خاصی برخوردار است. او ضمن انتقاد از روابط قدرت در نظام‌های آموزشی دلالت‌های قابل توجهی در تعلیم و تربیت چندفرهنگی ارائه کرده است. از نظر او اساس تربیت باید مبتنی بر شیوه‌های دموکراتیک و غیر اقتدارگرایانه باشد و علایق اعضا و اجزای متعدد سازندة جامعه اعم از دیگر فرهنگ‌ها، باید مورد توجه قرار گیرد. فوکو متون درسی را به‌عنوان عملکردهای ساخته تاریخ، جامعه و صاحبان قدرت نقد می‌کند و معتقد است که همواره از متون به‌عنوان ابزار قدرت بهره گرفته شده است. با بررسی آرای تربیتی فوکو می‌توان اذعان نمود رهنمودهای ضمنی وی به ایجاد عدالت آموزشی و فرهنگی می‌انجامد. با این وجود نقدهایی نیز ازجمله؛ بحرانی شدن بازنمایی واقعیت، تأکید بر نسبی‌گرایی معرفت‌شناختی، واگرایی سیاست‌های تعلیم و تربیت، عدم پیش‌فرض‌های لازم در بحث گفتمان و عدم ارائة راه‌حل برای معضلات تربیتی، به آرای او می‌توان وارد کرد.

کلیدواژه‌ها

پست‌مدرنیسم؛ تعلیم و تربیت چندفرهنگی؛ میشل فوکو؛ برنامه درسی

مراجع

Bagheri, Kh. (2006) Education in the Postmodern Perspective, Journal of Psychology and Educational Sciences, Tehran University, No. 4-1

Bagheri, Kh; Sajjadiyeh, N; Tavassoli, T. (2010) Approaches and Methods of Research in the Philosophy of Education, Tehran: Publishing of the Research Institute for Social and Cultural Studies

Banks, J. A. & Banks, C. A. M., (2005). Multicultural education Issues and Perspectives (5th ed.), New York: John Wiley.

Banks, J. A. (2001). Multicultural education: Characteristics and goals. New York: John Wiley.

Bashirieh, H. (1997), Translator Introduction: Hubert Dreyfus and Paul Robino, Michel Foucault: Beyond Structuralism and Hermeneutics, Tehran: Publishing Ney.

Coombs, Gerald R.; Denils, Luo Bin (2009) Philosophical Research: Conceptual Analysis, translated by Khosrow Bagheri, Methodology of Curriculum Studies, Translating Mehr Mohammadi et al., Tehran: Publications

Delavar, A (2008) Theoretical and practical foundations of research in the humanities and social sciences, Tehran: Roshd

Dezhgahi,S; Zamirran, M. (2006) Examining Educational Objectives from the Viewpoint

 

of Michel Foucault, Journal of New Ideas in Education, No. 1 & 2

Eini, A; Yazdani, H; Sadeghi, A (2018) a content analysis of social Science Textbooks of 4th, 5th, 6th grades within the items of multicultural education, Research in Curriculum Planning, Vol 15. No 31 (continus 58), fall 2018, p136-151

Fairclough, N. (2000) Critical Discourse Analysis, Translated by Fateme Piran et al., Tehran: Center for Media Studies and Research

Farmahini Farahani, M. (2004) A Study of Educational Perspectives of Postmodernism with Emphasis on Foucault and Derrida's Thoughts, Daneshvar Behavior, Volume 10, Issue 3, P. 68-51

Farmahini Farahani, M. (2005) Postmodernism and Education, Tehran: Ayeizh Publishing

Foucault, M (1984) space, knowledge and power. In the Foucault reader, edoby oaul rabinow

Foucault, M (2000). confronting governments: human rights. In.j. D. Faubion(Ed) power: Essential Works of Foucault,1954-1984.Volum 111(pp:474-4750 NEWYORK, NEW PRESS

Foucault, Michel (1996) What is Enlightenment? Translated by Naser Etemadi, book point, No. 1, first year

Foucault, Michel (1999) The Order of Speech, translated by: Bagher Parham, Tehran, Publishing House, First Edition

Foucault, Michel (2008) Will to Know: History (Gender), Volume I, Tehran: Knowledge Publishing

Foucault, Michel (1979) The Birth of the clinic:An Archaeolo of medical perception.new ork:vintage book

Foucault, Michel (2005) Speech order: Opening lesson in Kelsey de Fransas (translation by Bagher Parham) Tehran: Agah Publication.

Gale,Trevor (2000) Negotiating temporary settlements: An archeology of policy production in Australian higher education, paper presented at the Australian Association for research in education (Aare) Annual Conferrence, Sydney, Retrieved from www.aare.edu. Au

Gale, Trevor (2001) critical policy sociology: Historiography, archaeology and genealogy as methods of policy analysis. journal of education policy,16(5),379-393

Garrison, Jim (1998) Foucault, Dewey and self –creation, Educational philosophy and Theory,3(2),111-134

Gharibi, J; Golestani, S, H; Jafari, S, H. (2014) A Study of the Philosophical Foundations of the Document of the Fundamental Transformation in the Islamic Education System of Iran Based on the Components of Multicultural Education, National Conference on Multicultural Education

Gharibi, J; Golestani, S, H; Jafari, S, H. (2016) The Foundations of Epistemology of Multicultural Education, Journal of Research in Curriculum Planning, 12th Year, Vol 12, No. 20, p. 15-1

Haghighi, Sh. (1999) Transition from Modernity, Tehran: Agah Publication

Hakimzadeh, R; Kayamanesh, A; Attaran, M. (2007). Analyze the content of the textbooks of the course with regard to the issues and issues of the World Day in the field of curriculum. Quarterly Journal Studies, Vol. 1, No. 5

Harris, j (1992) A paradox of multicultural socictics, Journal philosophy of education. 2-2

Iraqiyah, A; Fathi Vajargah, k; Foroughi, AA; Fazeli, N. (2009). Integration, an appropriate strategy for the development of multicultural curriculum. Quarterly Journal of Interdisciplinary Studies in Humanities, Volume 2, Issue 1, Pages 149-165

Javadi, M. J. (2000) Multicultural Education as an Approach to Education, Journal of Education, Vol. 16, No. 3

Macrouni, K; Bolandhematan, K. (2014) Multicultural Education in Elementary Textbooks, Journal of Educational Sciences, Shahid Chamran University, Ahvaz, 6th year, year 21

Mellucci, A and L. Avritzer (2000). Complexity, Cultural Pluralism and Democracy. Social Science Information, Vol39, No4.

Mohammadi, A; Mohammadi, S; Hasanpour, R. (2013) Post-Structural Implications in Multicultural Curriculum with Emphasis on Michel Foucault's Perspective, National Conference on Multicultural Education

Sajjadi S, M; Dashti, Z. (2008) Explaining and Analyzing Education from Post-Structural Perspective, Journal of New Ideas in Education, Vol. 4, No. 1

Sajjadi, S, M. (2005). Cultural Pluralism, Identity and Education (Explanation and Evaluation), Quarterly Journal of New Ideas in Education, Volume 1, Issue 1.

Sajjadi, S, M. (2005). Globalization, Education, Consequences and Challenges. Proceedings of the First Conference on Globalization and Education

Sajjadieh, N. (2016) Genealogy and Education, Tehran: Tehran University Press

Sajjadiyeh, N; Bagheri, Kh; Iravani, Sh; Zamirran, M. (2010) Genealogical research and its inspiration for research domains in curriculum studies, Journal of Curriculum Studies, No. 16

Salehizadeh A. (2011) Income on Discourse Analysis of Michel Foucault's Quality Research Method, Social-Cultural Journal, Vol. 2, No. 7

Sinaei V; EbrahimAbadi, Gh. (2005). Cultural Pluralism in the Age of Globalization and the Transformation of the Political Culture of the Elite in Iran. Journal of Social Sciences, No. 25, p. 110-140

Tabassi, M. (2004) Michel Foucault: Cognitive and Imagination Power, Art and Culture, Arts 60, p. 27-39

Usher, Robin. And Edward, Richard (1994). Postmodernism and Education. London and New York. By Rutledge.

Winch. c (1999) Autonomy as an cducational aim. in. R. marplcs. The Aims of Education. London. Uk: Routlcadge

Zimirran, M. (2002) Michel Foucault: Knowledge and Power, Tehran: Termes Publishing