پدیدارشناسی و رابطه هویت و مکان در مقیاس‌های جغرافیایی

فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی

مقاله 1، دوره 5، شماره 2 - شماره پیاپی 18، اردیبهشت 1392، صفحه 1-19   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی استخراج ازرساله و پایان نامه

نویسندگان

مرجان بدیعی ازنداهی^{* 1}؛ محمدهادی پوینده²

¹استادیار جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران

²دانشجوی دکتری جغرافیای سیاسی، دانشگاه تهران

چکیده

چکیده
    پدیدارشناسی به عنوان یک رویکرد فلسفی درک خاصی از مکان و فضا را بیان می‌دارد. این رویکرد به وسیله جغرافی‌دانان نیز در مباحث گوناگون مانند «مکان» و «هویت» مورد استفاده قرار می‌گیرد. «مکان» مجموعه متنوعی از پیوندها و شبکه‌های ارتباطی و یا فرایندهای اجتماعی است که در مقیاس‌ها و فواصل گوناگون در جریان هستند و «هویت» پاسخی به نیاز طبیعی انسان برای شناساندن خود با یک سلسله عناصر و پدیده‌های فرهنگی، تاریخی و جغرافیایی است که تحت تاثیر همین فرایندها در مقیاس‌های گوناگون جغرافیایی شکل می‌گیرد. امروزه با شکل‌گیری «فضای مجازی» در عصر اطلاعات و ارتباطات این پرسش مطرح می‌شود که چگونه مکان می‌تواند بازهم نقش تعیین کننده‌ای در هویت افراد در مقیاس‌های جغرافیایی متفاوت داشته باشد؟ این نوشتار با استفاده از رویکرد پدیدارشناسی و با بهره‌گیری از روش تحقیق تحلیلی در پی بیان رابطه هویت و مکان در مقیاس‌های جغرافیایی گوناگون می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

واژگان کلیدی: پدیدارشناسی؛ هویت؛ مکان؛ مقیاس‌های جغرافیایی

مراجع

منابع

استیگلیس، جوزف(1382). جهانی سازی و مسائل آن، ترجمه گلریز، تهران، نشر نی،

بدیعی و همکاران(1387). «نقش حس مکانی در هویت بومی، مطالعه موردی: دانشجویان یاسوجی دانشگاه تهران»، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال چهارم، شماره دوم، ص175-157،

بمانیان، محمدرضا، محمودی نژاد، هادی(1387). پدیدارشناسی مکان، تهران، سازمان شهرداری‌ها و دهیاریها،

پرتوی، پروین(1387). پدیدارشناسی مکان، تهران،نشر فرهنگستان هنر ج.ا.ا،

پوراحمد، احمد(1385). قلمرو و فلسفه جغرافیا، تهران، نشر دانشگاه تهران،

پورجعفر، محمدرضا و پورمند، حسن(1390). پدیدارشناسی هویت و مکان در بافت‌های تاریخی، فصلنامه شهرهای ایرانی و اسلامی، شماره سوم، ص30-20،

پورموسوی، سید موسی و قورچی، مرتضی و رستمی، قهرمان(1390). «تبیین ژئوپلیتیکی کلانشهرهای جهانی تاملی بر تفاوت یابی مفهومی شهر جهانی و جهان شهر»، فصلنامه ژئوپلیتیک، 7(1 (پیاپی 21)):ص69-41،

پیربابایی و سجادزاده(1390). «تعلق جمعی به مکان»، فصلنامه باغ نظر، سال هشتم، شمار 16، ص28-17،

تبریزی، جلال(1382). تاثیر نوسازی بر ایجاد حس لامکانی، رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس،

دارتیک، آندره(1376). پدیدارشناسی چیست؟ ترجمه محمود نوالی، تهران، سمت،

دولفوس، اولیویه(1374). فضای جغرافیایی، ترجمه سهامی، مشهد، نشر نیکا،

ذکی، یاشار(1388). تحلیل تأثیراتمتقابل مقیاس‌های جهانی، ملی و محلی در جغرافیای سیاسی : مطالعه موردی منطقه آزادتجاری ـ صنعتی ارس، رساله دکتری، دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران،

رلف، ادوارد(1389). مکان و بی مکانی، ترجمه رضا نقصان و کاظم ماندگاری،تهران، نشر آرمانشهر،

حبی، اکرم، فتحی آذر، اسکندر، محمدبخش، بهمن(1389). «جهانی شدن و هویت‌های محلی . جهانی دانشجویان(مطالعه موردی: دانشگاه تبریز)»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره سوم، شماره 2، تابستان، ص122-101،

جونز، مارتین و وودز، مایکل(1386). مقدمه ای بر جغرافیای سیاسی، ترجمه زهرا پیشگاهی فرد، تهران، نشر دانشگاه تهران،

شورت، جان رنه، یونگ هیون کیم(1385). جهانی شدن و شهر، احمد پوراحمد ،شایان رستمی ، تهران، نشر پردازش،

شکویی، حسین(1382). اندیشه‌های نو در فلسفه جغرافیا، تهران، نشر گیتاشناسی،

ـــــــــــــ(1386). فلسفه‌های محیطی و مکتب‌های جغرافیایی، تهران، نشر گیتاشناسی،

ـــــــــــــ (1390). جغرافیای اجتماعی شهرها، اکولوژی اجتماعی شهر، تهران، نشر جهاد دانشگاهی،

عبدالهی، صرافی و توکلی نیا(1389). «بررسی نظری مفهوم محله و بازتعریف آن»، فصلنامه پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 72،ص 102-83،

کاستلز، مانوئل(1385). عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ (جلد 1 و 2)، ترجمه‌ی احد علیقلیان، افشین خاکباز، حسن چاوشیان؛ ویراسته‌ی علی پایا. تهران: طرح نو، چاپ پنجم،

کرنگ، مایک(1383). جغرافیای فرهنگی، ترجمه مهدی قرخلو، تهران، نشر سمت،

گالاهر، کارولین و همکاران(1390). مفاهیم کلیدی در جغرافیای سیاسی، تهران، نشر زیتون سبز،

گل محمدی، احمد(1381). جهانی شدن، فرهنگ و هویت، تهران، نشر نی،

فکوهی، ناصر(1381). «شکل گیری هویتی و الگوهای محلی، ملی و جهانی(مطالعه موردی: لرستان)»، فصلنامه جامعه شناسی و علوم اجتماعی، شماره 16،ص 161-127،

لطف آبادی، حسین(1385). «آموزش شهروندی ملی و جهانی همراه با تحکیم هویت و نظام ارزشی دانش آموزان»، فصلنامه نوآوری‌های آموزشی، شماره 17، ص 46-11،

مجتهدزاده، پیروز(1387). دموکراسی و هویت ایرانی، تهران، نشر کویر،

مورای، واریک(1388). جغرافیای جهانی شدن، ترجمه جعفر جوان و عبدالهی،تهران، نشر چاپار،

مویر، ریچارد(1379). درآمدی نو بر جغرافیای سیاسی، ترجمه دره میرحیدر، تهران، نشر سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح،میرمقتدایی، مهتا(1383). معیارهای شناخت و ارزیابی هویت کالبدی شهرها، نشریه هنرهای زیبا، شماره 10، ص38-29،

میرحیدر، دره(1386). مفاهیم بنیادی در جغرافیای سیاسی، تهران: سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح،

ـــــــــــــ (1386). مبانی جغرافیای سیاسی،تهران، نشر سمت،

ـــــــــــــ ، حمیدی نیا، حسین(1385). «مقایسه جغرافیای سیاسی و روابط بین الملل از نظر روش شناسی و مفاهیم»، فصلنامه ژئوپلیتیک، 2(1 (پیاپی 3)):ص1-41،

ـــــــــــــ و ذکی، یاشار(1389). «مفهوم مقیاس جغرافیایی و اهمیت آن در جغرافیای پست مدرن»، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال ششم، شماره اول، بص36-5،

Britannica atlas, A. Cleveland, William (ed.)(1970). Chicago, Encyclopedia Britannica,

Carnoy, M. & Rhoten, D. (2002). What do globalization mean for educational change? A comparative approach. Comparative Education Review, 46, 1.

Cochrane A. (2000). A Globalizing Society? A Globalizing World?, London, Routledge,

Cloke and Goodwin(1999). Introducting Human Geography,London, Arnold, (1999)

Dikshit. R.D.(1995). Political geography. 2nd ed. New Dehli: Tata. Mc Grow- Hill pub. Co.

Flint, Colin(2007). Introduction to Geopolitics, Routledge,

Hall, P. (2005). "The World’s Urban Systems: A European Perspective", Global Urban Development, Vol .1.

Herb, G.H. and Kaplan, D.H. (1999). Nested Identities, Lanham, MD: Rowman & Littlefield.

Lynch, K.(1960). "The Image of the city", MIT Press,

Inglehart, Ronald(2000). Globalization and postmodern values. The Center for Strategic and International Studies of the Massachusetts Institute of Technology.

Talor and Flint(2000). political geography: world economy, nation state and locality, newyork: prentice,

Tobiasen, M.(2000). Global Citizenship: Paper Presented at European Political. Research Association Copenhagen.

Smith, Anthony D.(2001). Nationalism, Cambridge,polity,

Small John, Micheal Withrick(1990). A Modern Dictionary Of Geography, Edward Arnold Press,

http://en.wikipedia.org/wiki/World_citizen.