اثربخشی گروه‌درمانی تعاملی و روان ‎نمایشگری بر جهت‌گیری هویت دختران نوجوان با پریشانی روان‎ شناختی

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 4، دوره 15، شماره 60، تیر 1398، صفحه 379-390   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

نیکتا برومندیان¹؛ نوراله محمّدی^{* 2}؛ چنگیز رحیمی طاقانکی³

¹کاندیدای دکتری روان‎شناسی بالینی دانشگاه شیراز

²استاد گروه روان‎شناسی دانشگاه شیراز

³استاد گروه روان‎شناسی بالینی دانشگاه شیراز

چکیده

هدف این پژوهش تعیین اثربخشی گروه‌درمانی مبتنی بر دو شیوه تعاملی و روان‎نمایشگری بر جهت‌گیری هویت در دختران نوجوانباپریشانی روان‎شناختی بود. طرح پژوهش ‎تجربی همراه با پیش‌آزمون، پس‌آزمون و گروه گواه بود. 33 دختردانش‌آموز (16-14 ساله) با پریشانی روان‎شناختی در سال تحصیلی 96-1395 با شیوه نمونه‌برداری هدفمند انتخاب و به‌طور تصادفی در سه گروه برابر جایگزین شدند. مداخله‎ها در 10 جلسه دوساعته درمان گروهی مبتنی بر دو شیوه‌ تعاملی و روان‎نمایشگری انجام شد. سپس مقیاس پریشانی روان‎شناختی (کسلر و دیگران، 2002) و پرسشنامه جهت‌گیری هویت (چیک و بریگر، 2003) اجرا شدند.نتایج آزمون تحلیل کوواریانس تک‎متغیری و چندمتغیری نشان داد که گروه‌درمانی مبتنی بر شیوه‌های تعاملی و روان‎نمایشگری در کاهش پریشانی روان‎شناختی اثربخش است. همچنین روان‎نمایشگری در جهت‌گیری هویت شخصی و گروه‌درمانی تعاملی در جهت‌گیری هویت اجتماعی اثربخش نشان داد. در نهایت نتایج این پژوهش لزوم توجه به جهت‌گیری هویت و اقدامات پیشگیرانه و درمانی برای بهبود سلامت روان‎شناختی نوجوانان را پیش‌بینی کرد.

کلیدواژه‌ها

پریشانی روان‎شناختی؛ جهت‌گیری هویت؛ روان‎نمایشگری؛ گروه‌درمانی تعاملی

مراجع

اسمخانی، ه.، اکبری‌نژاد، ر.، اعتمادی، ا.، عطاری، ج. ل. و نصیرنژاد، ف. (1392). مقایسه اثربخشی روان‌درمانی بین فردی کوتاه‌مدت و شناخت درمانی بر افسردگی نوجوانان. ششمین کنگره بین‌المللی روان‌پزشکی کودکان و نوجوانان: دانشگاه علوم پزشکی تبریز. 

پیروی‌اسلام، ا. (1395). بررسی تاثیر فنون آینه و خودبازنمایی روان‌نمایش بر خودپنداره جوانان خطرپذیر پسر دوره دوّم متوسطه شهرستان مهاباد در سال تحصیلی94-93.نهمین کنگرهبین‌المللی روان‌درمانی اجلاس آسیایی بر بستر ارزش‌های فرهنگی:تهران. 

جمشیدی‌نظر،ف.، زارع‌بهرام‌آبادی،م. و دلاور،ع. (1392). اثربخشی فنون روان‌نمایشگری بر کاهش نشانگان درونی‌سازی دانش‌آموزان دختر دارای رفتار قربانی قلدری مقطع راهنمایی شهر کرمانشاه.پایان‌نامه کارشناسی ارشد دانشگاه علامه طباطبایی.

حسینی، ز. س. و فریبرزی، ا. (1394). رابطه بین ابعاد هویت با افکار خودکشی در سربازان ارتش.نشریه ابن سینا، 17(4)، 24-19.

دادستان، پ.، اناری، آ. و صالح‌صدق‌پور، ب،. (1386). اختلال اضطراب اجتماعی و نمایش درمانگری. فصلنامه روان‎شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی،14 (2)،123 -115.

سپهرمنش،ز.، احمدوند، ا.، یاوری،پ. وساعی،ر. (1387). سلامت روان نوجوانان دبیرستانی شهر کاشان در سال 1383. مجله تخصصی اپیدمیولوژی ایران،4(2)،49 -43. 

شیخ‌الاسلام‌زاده، س.و کاکوئی، م. (1390). رابطه بین ابعاد هویت و سبک دلبستگی با گرایش به سوءمصرف مواد مخدر. فصلنامه روان‎شناسی تربیتی، 7(3)،53 -39.

طاولی، آ.، اللهیاری، ع.، آزادفلاح، پ.، آشتیانی، ع. ف. و ملیانی، م. (1395). مقایسه اثربخشی گروه‌درمانی بین‌فردی با گروه‌درمانی شناختی‌ـ‌رفتاری در کاهش علائم افسردگی همراه افراد مبتلابه اختلال اضطراب اجتماعی. دوفصلنامهروان‎شناسی بالینی و شخصیت، 15، 124 -115.

فریزی، ج. ن.، مشهدی، ع.، یزدی، ا. ا. و نوفرستی، ف. (1394). اثربخشی روان‌درمانیانفرادی و گروهی کوتاه‌مدت بر نشانه‌های افسردگی، ابرازگری هیجانی،مهارت‌های اجتماعی و کیفیت زندگی دانشجویان افسرده.مجله اصول بهداشت روانی، 17 (6)، 324 -318. 

قربانی، م.، کاظمی، ح.، مساح، ه. و دیباجی، م. (1392).سنجش رابطه هوش هیجانی با ابعاد هویت. فصلنامه مطالعات ملی، 14(1)، 176 -161.

مجدآبادی‌فراهانی، ز. (1391). هویتی نو برای پژوهش‌های هویت:رهنمودهایی برای بسط و تمرکز مجدد بر ادبیات پژوهشی هویت. فصلنامه روان‎شناسی تحولی: روان‎شناسان ایرانی، 31(8)، 316 -314.

یعقوبی، ح. (1394). ویژگی‌های روان‌سنجی نسخه 10 سؤالی پرسشنامه پریشانی روان‎شناختی کسلر.فصلنامه پژوهش‌های کاربردی روان‎شناختی، 6 (4)، 57 -45.

 

Akinsola, E. F., & Udoka, P. A. (2013). Parental influence on social anxiety in children and adolescents: its assessment and management using psychodrama.Psychology, 4(03), 246. 

Beaumont, S. L. (2012). Art Therapy Approaches for Identity Problems during Adolescence. Canadian Art Therapy Association Journal, 25(1), 7-14. 

Belil, E. F., Rahgoien, A., & Rahgozar, M. (2012). The effects of psychodrama on depression among women with chronic mental disorder.Bipolar Disorders, 14, 71. 

Bilek, E. L., & Ehrenreich-May, J. (2012). An open trial investigation of a transdiagnostic group treatment for children with anxiety and depressive symptoms.Behavior Therapy, 43(4), 887-897. 

Chae, S. E., & Kim, S. J. (2017). Group Psychodrama for Korean College Students. Journal of College Student Psychotherapy, 31(1),59-70. 

Cheek,J., & Briggs, S. (2013). Aspects of Identity Questionnaire (AIQ-IV). Measurement Instrument Database for the Social Science. Retrieved from http://www.midss.org/ 9,2017. 

Cheek, J., & Hogan, R. (1981). The structure of identity: Personal and social aspects. Paper presented at the annual meeting of the American Psychological Association, Los Angeles, CA. 

Cheek, J. M., Smith, S., & Tropp, L. R. (2002). Relational identity orientation: A fourth scale for AIQ.Paper presented at the meeting of the society for Personality and Social Psychology. Savannoh, GA.

Dogan, T. (2010). The effects of psychodrama on young adults’ attachment styles. The Arts in Psychotherapy, 37(2), 112-119.

Erikson, E. (1968). Identity, youth, and crisis. New York: Morton Inc.

Glasser, W. (1975). The Identity Society.New York: HarperCollins Publishers.

Hamamci, Z. (2006). Integrating psychodrama and cognitive behavioral therapy to treat moderate depression. The Arts in Psychotherapy, 33(3), 199-207. 

Hoag, J. M., & Burlingame, M. G. (1997). Evaluating the Effectiveness of Child and Adolescent Group Treatment:A Meta-Analytic Review.Clinical Child Psychology, 26(3), 234-246.

Holmes, P. (2015). The inner world outside: Object relations theory and psychodrama.London & New York: Routledge.

Jae K.J., & Son, C. N. (2013). Effects of psychodrama on dysfunctional beliefs, fear of negative evaluation, emotion regulation, and depression in the soolai. Korean Journal of Clinical Psychology,32(1), 141-159. 

Kessler, R. C., Andrews, G., Colpe, L. J., Hiripi, E., Mroczek, D. K., Normand, S. L., & Zaslavsky, A. M. (2002). Short screening scales to monitor population prevalences and trends in non-specific psychological distress. Psychological Medicine, 32(69), 959-976. 

Kessler, R. C., Barker, P. R., Colpe, L. J., Epstein, J. F., Gfroerer, J. C., Hiripi, E., & Walters, E. (2003). Screening for serious mental illness in the general population.Archives of General Psychiatry, 60(2), 184-189. 

Lokkerbol, J., Adema, D., de Graaf, R., Ten Have, M., Cuijpers, P., Beekman, A., & Smit, F. (2013). Non-fatal burden of disease due to mental disorders in the Netherlands.Social Psychiatry and PsychiatricEpidemiology, 48(10), 1591-1599. 

Marcussen, K. (2006). Identities, self-esteem, and psychological distress: An application of identity-discrepancy theory.Sociological Perspectives, 49(1), 1-24. 

Markus, H. R., & Kitayama, S. (1991). Culture and the self: Implications for cognition, emotion, and motivation. Psychological Review, 98(2), 224. 

Miller, S. E. (1980). The effects of two group approaches, psychodrama and encounter, on levels of self-actualization: A comparative studyDoctoral dissertation, University of Toledo.

Moreno, J. L. (1966). The International Handbook of Group Psychotherapy: Ed. by JL Moreno Et Al, New York: Philosophical Library.

Moreno, Z. T., Blomkvist, L. D., & Rützel, T. (2000). Psychodrama, surplus reality and the art of healing. London & New York: Psychology Press.

Morgan, E. M., & Korobov, N. (2012). Interpersonal identity formation in conversations with close friends about dating relationships. Journal of Adolescence, 35(6), 1471-1483. 

Neihart, M. (1999). The impact of giftedness on psychological wellbeing: What does the empirical literature say. Roeper Review, 22(1), 10-17.

O’Shea, G., Spence, S. H., & Donovan, C. L. (2015). Group versus individual interpersonal psychotherapy for depressed adolescents. Behavioural and Cognitive Psychotherapy, 43(10), 1-19. 

Rani, G. S., & Devi, M. S. (2014). A Study on pattern of identity development among adolescents. InternationalJournal of Science and Research (IJSR), 5(2), 778-781.

Razmjoo, A. (2012). Language and identity in the Iranian context: The impact of identity aspects on EFL learners' achievement.Journal of Teaching Language Skills, 29(2), 99-121.

Ryrie, I., & Norman, I. (2004). The origins and expression of psychological distress. The Art and Science of Mental Health Nursing: A Textbook of Principles and Practice.Open University, Maidenhead. 

Slade, T., Grove, R., & Burgess, P. (2011). Kessler Psychological Distress Scale: Normative data from the 2007 Australian National survey of mental health and wellbeing. Australian and New Zealand Journal of Psychiatry, 45(4), 308-316. 

Tajfel, H., & Turner, J. C. (1979). An integrative theory of intergroup conflict. The Social Psychology of Intergroup Relations, 33(47), 74. 

Thoits, P. A. (1991). On merging identity theory and stress research. Social Psychology Quarterly,54 (2), 101-112. 

Triandis, H. C., (1989). The self and social behavior in differing caltural contex. Psychology Review, 96, 509-520.

Weisz, J. R. (2004). Psychotherapy for children and adolescents: Evidence-based treatments and case examples.Cambridge: Cambridge University Press.

Wittchen, H. U., Jacobi, F., Rehm, J., Gustavsson, A., Svensson, M., Jönsson, B., & Faravelli, C. (2011). The size and burden of mental disorders and other disorders of the brain in Europe 2010. EuropeanNeuropsychopharmacology, 21(9), 655-679. 

Yalom, I. D. (1995). The theory and practice ofgroup psychotherapy: Basic Books.