آزمون مدل رابطه کمال‌گرایی مثبت و رویدادهای منفی زندگی با سبک‌های مقابله و بهزیستی روان‌شناختی: نقش واسطه‌ای سرمایه روان‌شناختی

روانشناسی تحولی: روانشناسان ایرانی

مقاله 7، دوره 15، شماره 60، تیر 1398، صفحه 419-434   

نوع مقاله: علمی پژوهشی

نویسندگان

اعظم منوچهری¹؛ ناصر بهروزی^{* 2}؛ منیجه شهنی ییلاق³؛ غلامحسین مکتبی²

¹دانشجوی دکتری روان‎شناسی تربیتی دانشگاه شهید چمران اهواز

²دانشیار گروه روان‎شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز

³استاد گروه روان‎شناسی دانشگاه شهید چمران اهواز

چکیده

هدف این پژوهش تعیین رابطه بین کمال‌گرایی مثبت و رویدادهای منفی زندگی با سبک‌های مقابله و بهزیستی روان‌شناختی با توجه به نقش واسطه‌ای سرمایه روان‌شناختی در میان دانشجویان دانشگاه شهید چمران بود. 254 دانشجوی دختر و 253 دانشجوی پسر با روش تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب شدند. سپس پرسشنامه سرمایه روان‌شناختی (لورنز، بیر، پوتز و هینیتز، 2016)، پرسشنامه کمال‌گرایی (تری‌ـ‌شورت، اونز، اسلاد و دیوی، 1995)، مقیاس رویدادهای استرس‌زای زندگی (هولمز و راهه، 1967)، نسخه کوتاه سیاهه مقابله با موقعیت‌های تنیدگی‌زا(اندلر و پارکر، 1990) و نسخه کوتاه مقیاس بهزیستی روان‌شناختی (ریف، 2002) اجرا شدند. یافته‌ها نشان داد که کمال‌گرایی مثبت و رویدادهای منفی زندگی، سرمایه روان‌شناختی را پیش‌بینی می‌کنند و سرمایه روان‌شناختی نیز به‌نوبه خود بهزیستی روان‌شناختی، سبک مقابله مسئله‌مدار و سبک مقابله هیجان‌مدار را پیش‌بینی می‌کند. این نتایجاهمیت سرمایه روان‌شناختی، کمال‌گرایی مثبت و رویدادهای منفی زندگیدر تبیینبهزیستی روان‌شناختی و سبک‌های مقابله دانشجویانرا برجسته ساختوهمچنین نشان داد کهکاربردهایمهمیدرزمینهاقداماتلازمبهمنظور ارتقاء بهزیستی روان‌شناختی و سبک مقابله مسئله‌مدار دردانشجویاندارد.

کلیدواژه‌ها

بهزیستی روان‌شناختی؛ سبک‌های مقابله؛ سرمایه روان‌شناختی؛ کمال‌گرایی مثبت؛ رویدادهای منفی زندگی

مراجع

فرحبخش،ک. (1390). تهیه آزمون سازش‌یافتگی دانشجویان (اسد) و تعیین اعتبار، روایی و تعیین هنجار آن. اندازه‌گیری تربیتی، 2(6)، 28 -1.

بشارت، م. ع. (1384). بررسی رابطه کمال‌گرایی و موفقیت ورزشی. حرکت، 23، 65 -51.

بشارت، م. ع.، نادعلی، ح.، زبردست، ع. و صالحی، م. (1387). کمال‌گرایی و سبک‌های مقابله با تنیدگی. روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 5(17)، 17 -7.

بشلیده، م. (1393). روش‌های پژوهش و تحلیل آماری مثال‌های پژوهشی با SPSSو AMOS. اهواز: انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز.

بیرامی، م. و موحدی، ی. (1394). اثربخشی آموزش مهارت‌های اجتماعی بر سرمایه روان‌شناختی دانشجویان تبریز. فصلنامه مددکاری اجتماعی، 4(1)، 37 -30. 

پهلوان، ک.، کاکاوند، ع. و کیامنش، ع. (1391). اثربخش آموزش تفکر مثبت بر کمال‌گرایی ناسازگارانه دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج. پژوهش‌های مشاوره، 12(45)، 74 -53

حسینی‌دولت‌آبادی، ف.، صادقی، ع.، سعادت، س. و خدایاری، ه. (1393). رابطه بین خودکارآمدی و خودشکوفایی با راهبردهای مقابله‌ای در دانشجویان. پژوهش در آموزش علوم پزشکی،۶(۱)، 18 -10

خانجانی، م.، شهیدی، ش.، فتح آبادی، ج.، مظاهری، م. ع. و شکری، ا. (1393). ساختار عاملی و ویژگی‌های روان‌سنجی فرم کوتاه (18 سوالی) مقیاس بهزیستی روان‌شناختی ریف در دانشجویان دختر و پسر. اندیشه و رفتار، 8(32)، 36 -27.

ربانی‌باوجدان، م.، ریانی‌باوجدان، م.، نیک‌آذین، ا.، کاویانی، ن. و خضری‌مقدم، ا. (1391). رابطه باورهای خودکارآمدی و فراشناخت با راهبردهای مقابله در مردان سوءمصرف کننده مواد. فصلنامه روان‌شناسی کاربردی، 6(3)، 102 -85.

سلیمانی‌فر، ا. و شعبانی،  ف. (1392). رابطه بین خودکارآمدی و انگیزه پیشرفت با سازش‌یافتگی تحصیلی دانشجویان کارشناسی سال اول دانشگاه شهید چمران اهواز. مجله مطالعات روان‌شناسی تربیتی، 10 (17)، 104 -83

شاکرمی، م.، داورنیا، ر. و زهراجوکار، ک. (1393). عوامل پیش‌بین بهزیستی روان‌شناختی در دانشجویان. مجله دانشگاه علوم پزشکی سبزوار، 21(3)، 481 -468

کاکابرایی، ک.، مرادی، ع.، افروز، غ.، هومن، ح. ع. و شکری، ا. (1390). روایی عاملی و تغییرناپذیری اندازه‌گیریِ نسخه کوتاه فهرست مقابله با موقعیت‌های تنیدگی‌زا در والدین کودکان عادی و استثنایی. روان‌شناسی کاربردی، 5(4)، 90 -74.

کاویانی، ح.، حاتمی، ن. و شفیع‌آبادی، ع. (1387). اثر شناخت‌درمانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی بر کیفیت زندگی افراد افسرده. مجله تازه‌های علوم شناختی، 10(4)، 48 -39.

نیسی، ع.،ارشدی، ن. و رحیمی، ا. (1390). رابطه علّیسرمایه روان‌شناختی با هیجان‌های مثبت، بهزیستی روان‌شناختی، عملکرد شغلی و درگیری شغلی. مجله دستاوردهای روان‌شناختی، 4(1)، 46 -19.

 

Benyon, K., Hill, S., Zadurian, N., & Mallen, C. (2010). Coping strategies andself-efficacy as predictors of outcome in osteoarthritis: A systematic review. Journal of Musculoskeletal Care, 8(4), 224-236

Byrne, B. M. (2001). Structural equation modeling with AMOS, EQS, and LISREL: Comparative approaches to testing for the factorial validity of a measuring instrument. International Journal of Testing, 1(1), 55-86.‏

Cody, J. A. (2013). The roles of stress appraisal and self-efficacy in fostering resilience to improve psychosocial outcomes following negative life events among college students: a multiple mediation analysis. Doctoraldissertation, The University of Tennessee, Knoxville.

Dahl, K. C. (2015). The Relatonship between Sport Perffectionism, Self-Efficacy and Perceived Performance.Master of Science dissertation, Florida State University.

Ding, Y., Yang, Y., Yang, X., Zhang, T., Qiu, X., He, X., & Sui, H. (2015). The mediating role of coping style in the relationship between psychological capital and burnout among Chinese Nurses. Plos one, 10(4), 1-14. 

Endler, N. S., & Parker, J. D. (1990). Multidimensional assessment of coping: a critical evaluation. Journal of Personality and Social Psychology, 58(5), 844-854.

Fox, C., Webster, B. D., & Casper, W. (2018). Spirituality, psychological capital and employee performance: An empirical examination. Journal of Managerial Issues, 30(2), 194.

Hand, M. P. (2004). Psychological resilience: The influence of positive and negative life events upon optimism, hope, and perceived locus of control.‏Doctoral dissertation, Walden University.

Hansen, A., Buitendach, J. H., & Kanengoni, H. (2015). Psychological capital, subjective well-being, burnout and job satisfaction amongst educators in the Umlazi region in South Africa. SA Journal of Human Resource Management, 13(1), 1-9.‏

Hewitt, P. L., & Flett, G. L. (2002). Perfectionism andstress processes. In G.L. Flett, & P.L. Hewitt (Eds.),perfectionism: theory, research, and treatment (pp 255-284). Washington, DC: American PsychologicalAssociation

Hicks, R. E., & Wu, F. M. Y. (2015). Psychological capital as mediator between adaptive perfectionism and academic procrastination. Journal of Psychology, 2(1), 34-40‏

Hirsch, J. K., Wolford, K., LaLonde, S. M., Brunk, L., & Parker-Morris, A. (2009). Optimistic explanatory style as a moderator of the association between negative life events and suicide ideation.Crisis: The Journal of Crisis Intervention and Suicide Prevention, 30(1), 48.

Hobfoll, S. E. (1989). Conservation of resources: A new attempt at conceptualizing stress. Am Psychol, 44(3), 513-518.

Holmes, T. H., & Rahe, R. H. (1967). The social readjustment rating scale. Journal of Psychosomatic Research, 11(2), 213-218.

Jafari, H. (2013). A Study of the Relationship ofPsychological Capital and Students' Performance.Business Perspectives & Research, 1(2), 9.

Jafri, M. H. (2017). Understanding perceived parenting styles on student’s psychological capital. International Education and Research Journal, 3(5), 238-240.

Karmakar, R. (2016). Positive psychological capital: Does this promote the use of functional and dysfunctional coping strategy? International Journal of Applied Research, 2(4), 22-27.

Koller, S. L., & Hicks, R. E. (2016). Psychological capital qualities and psychological well-being in australian mental health professionals. International Journal of Psychological Studies, 8(2), 41.

Li, W., Zhang, L., Liu, B., & Cao, H. (2013). The impact of negative interpersonal life events on social adaptation of Chinese college students: Mediator effect of self-esteem. Social Behavior and Personality: An International Journal, 41(5), 705-714.‏

Liran, B. H., & Miller, P. (2017). The role of psychological capital in academic adjustment among university students. Journal of Happiness Studies, 20(1)1-15.

‏‏Liu, C., Zhao, Y., Tian, X., Zou, G., & Li, P. (2015). Negative life events and school adjustment among Chinese nursing students: The mediating role of psychological capital. Nurse Education Today,35(6), 754-759.

Lorenz, T., Beer, C., Pütz, J., & Heinitz, K. (2016). Measuring Psychological Capital: Construction and Validation of the Compound PsyCap Scale (CPC-12). PloS One, 11(4), e0152892.

Luthans, F., Avolio, B. J., Avey, J. B., & Norman, S. M. (2007). Positive psychological capital: Measurement and relationship with performance and satisfaction. Personnel Psychology, 60(3), 541-572.

Mann, M. J., Kristjansson, A. L., Sigfusdottir, I. D., & Smith, M. L. (2014). The impact of negative life events on young adolescents: comparing the relative vulnerability of middle level, high school, and college-age students. RMLE Online, 38(2), 1-13.

Nafees, N., & Jahan, M. (2017). Psychological capital (PsyCap) and mental well-being among medical students. International Journal of Indian Psychology, 4,60-8.

Nielsen, I., Newman, A., Smyth, R., Hirst, G., & Heilemann, B. (2017). The influence of instructor support, family support and psychological capital on the well-being of postgraduate students: A moderated mediation model. Studies in Higher Education, 42(11), 2099-2115.

Nolzen, N. (2018). The concept of psychological capital: A comprehensive review. Management Review Quarterly, 68(3),237-277.

Pan, Q., & Zhou, Z. (2009). Psychological capital, coping style and psychological health: An empirical study from college students. In 2009 First International Conference on Information Science and Engineering(pp. 3391-3394). IEEE.

Pang Zhihui, Y. Z., & Zongkui F. (2010). Li Xiaojun Relationship between social support and learning burnout of college students: Mediating role of coping. Chinese Journal of Clinical Psychology,18(5), 653-654.

Peng, L., Zhang, J., Li, M., Li, P., Zhang, Y., Zuo, X., & Xu, Y. (2012). Negative life events and mental health of Chinese medical students: The effect of resilience, personality and social support. Psychiatry Research, 196(1), 138-141.

Rabenu, E., Yaniv, E., & Elizur, D. (2017). The relationship between psychological capital, coping with stress, well-being, and performance. Current Psychology, 36(4), 875-887.‏

Rahat, E., & İlhan, T. (2016). Coping styles, social support, relational self-construal, and resilience in predicting students’ adjustment to University Life. Educational Sciences: Theory & Practice, 16(1), 187-208.

Rani, K. E. (2015). The Role of Psychological Capital (PsyCap) in Psychological Well Being of Unemployed Indian Youth. Journal of Psychosocial Research, 10(1), 149.

Reyes-Rodríguez, M. L., Rivera-Medina, C. L., Cámara-Fuentes, L., Suárez-Torres, A., & Bernal, G. (2013). Depression symptoms and stressful life events among college students in Puerto Rico. Journal of Affective Disorders, 145(3), 324-330.

Roche, M., Haar, J. M., & Luthans, F. (2014). The role of mindfulness and psychological capital on the well-being of leaders. Journal of Occupational Health Psychology, 19(4), 476.

Ryff, C. D. (1989). Happiness is everything, or is it? Explorations on the meaning of psychological well-being. Journal of Personality and Social Psychology, 57(6), 1069.‏

Selvaraj, P. R. (2015).Using positive psychological capital to predict mental health in college students: Implications for counseling and higher education. Doctoral dissertation, Ohio University.

‏Shirazi, N. (2016). Perfectionism and generalized anxiety disorder: Investigating the mediating effect of emotion dysregulationDoctoral dissertation, University of Toronto.

Smith, M. M., (2014). The perfectionism-psychological outcome link: The mediating effect of personal resiliency. Master of Science dissertation, The University of Western Ontario.

Stoeber, J., Harris, R. A., & Moon, P. S. (2007). Perfectionism and the experience of pride, shame, and guilt: Comparing healthy perfectionists, unhealthy perfectionists, and non-perfectionists. Personality and Individual Differences, 43(1), 131-141.

Terry-short, L. A., Owens, R. G., Slade, P. D., & Dewey, M.E. (1995). Positive and negative perfectionism. Personalityand Individual Differences, 18, 663-668.

Vanno, V., Kaemkate, W., & Wongwanich, S. (2014). Relationships between academic performance, perceived group psychological capital, and positive psychological capital of Thai undergraduate students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 116, 3226-3230.

Visser, P. L., Loess, P., Jeglic, E. L., & Hirsch, J. K. (2013). Hope as a moderator of negative life events and depressive symptoms in a diverse sample. Stress and Health, 29(1), 82-88.

Wang, Y., Chang, Y., Fu, J., & Wang, L. (2012). Work-family conflict and burnout among Chinese female nurses: The mediating effect of psychological capital. BMC Public Health, 12(1), 915.‏

Youssef-Morgan, C. M., & Luthans, F. (2015). Psychological capital and well-being. Stress Health, 31(3), 180-188.

Zhao, F. F., Lei, X. L., He, W., Gu, Y. H., & Li, D. W. (2015). The study of perceived stress, coping strategy and self‐efficacy of Chinese undergraduate nursing students in clinical practice. International Journal of Nursing Practice,21(4), 401-409.