شناسایی مؤلفه های نوآوری باز و ارائه مدل برای پیاده سازی نوآوری باز در دانشگاه

ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی

مقاله 8، دوره 9، شماره 2 - شماره پیاپی 34، مهر 1398، صفحه 199-226   

نوع مقاله: مروری

نویسندگان

مهدی مهاجرانی¹؛ فریبا کریمی^{* 2}؛ محمد علی نادی²

¹دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان) ، اصفهان، ایران.

²دانشیار دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران.

چکیده

هدف: هدف اصلی این پژوهش، شناسایی مؤلفه های نوآوری باز و ارائه مدل برای پیاده سازی نوآوری باز در دانشگاه بود.
روش: پژوهش حاضر از نوع کیفی است که با استفاده از تحلیل مضمون و به شیوه استقرایی، مؤلفه های نوآوری باز، شناسایی و استخراج شدند. حوزه پژوهش، مقالات و کتب مربوط به نوآوری باز در بازه زمانی سال‌های 2007 تا 2018 بود. تحلیل مضمون، روشی برای شناخت، تحلیل و گزارش الگوهای موجود در داده های کیفی است. تحلیل مضمون از روشهای مختلفی انجام می شود. در این پژوهش از «شبکه مضامین» استفاده شد. روایی پژوهش، با روش ممیزی کردن از سوی داور، مورد تأیید قرار گرفت. برای محاسبه پایایی، کدگذاری با مطالعه سطر به سطر منابع منتخب و به صورت دستی توسط دو نفر به صورت جداگانه انجام گرفت و بعد از اتمام کدگذاری، نتایج این دو کدگذاری با یکدیگر مقایسه و از روش هولستی استفاده شد.
یافته ها: پس از مطالعه و انتخاب و کدگذاری متون مقالات مرتبط با نوآوری باز، تعداد 54 مضمون پایه ای از بخش های مختلف متون مقالات استخراج گردید. از این مضامین پایه ای تعداد 10 مضمون سازمان دهنده و در نهایت سه مضمون اصلی و فراگیر «عوامل سازمان نگر» ، «عوامل مشتری نگر» و «عوامل رابطه نگر» استخراج شدند.
نتیجه گیری: بر اساس نتایج حاصل از تحلیل مضمون و شناسایی مؤلفه های نوآوری باز استخراج شده، مدلی برای پیاده سازی نوآوری باز در دانشگاه ارائه شد که این مدل مؤلفه های تأثیرگذار بر پیاده سازی نوآوری باز در دانشگاه را در سه گروه عوامل مرتبط با سازمان و ساختار سازمانی دانشگاه، عوامل مرتبط با مشتریان دانشگاه و عوامل مرتبط با ارتباطات داخلی و بیرونی دانشگاه دسته بندی کرد.

کلیدواژه‌ها

نوآوری باز؛ دانشگاه؛ تحلیل مضمون؛ شبکه مضامین

مراجع

حقیقت، عطیه (1396)، ارائه مدل اولویت­بندی عوامل مؤثر بر نوآوری باز با استفاده از روش دیمتل. مجله رشد فناوری، 13(51)، 8 -15.

دربندی، سمانه و خورشید، صدیقه (1388). رویکرد نوآوری باز و نقش آن در توسعه نوآوری. دومین کنفرانس ملیخلاقیت‎شناسیو TRIZ و مهندسی مدیریت نوآوری ایران، پژوهشکده علوم خلاقیت شناسی و نوآوری، تهران.

رحمانزاده، سیدعلی (1395). عوامل سازمانی مؤثر بر ارتقای خلاقیت و نوآوری در سازمان صدا و سیما. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 6(3)، 1-34.

زنجیرچی، سیدمحمود ؛ جلیلیان، نگار و معین زاده، محمدمهدی (1397). ارائه مدل جامع از عوامل مؤثر برموفقیت نوآوری باز با رویکرد مدل­سازی ساختاری-تفسیری (مورد مطالعه: دانشگاه یزد). نامه آموزش عالی، 11(41)، 137-166.

شعوری، مریم و نجفی، امیر (1396). بررسی تأثیر توسعه نظام مالکیت معنوی و دانش ثبت شده در ایجاد انگیزه برای نوآوری صنعت. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 7(3)، 217-250.

شیخ زاده، محمد؛ عابدی جعفری، حسن؛ تسلیمی، محمدسعید و فقیهی، ابوالحسن (1390). تحلیل مضمون و شبکه مضامین: روشی ساده و کارآمد برای تبیین الگوهای موجود در داده­های کیفی. اندیشه مدیریت راهبردی (اندیشه مدیریت)، 5(2)، 151-198.

موسوی خطیر، سید جلال؛ نادری، ابوالقاسم و ابیلی، خدایار (1395). نقش مکانیزم های مدیریت دانش جهت بهبود نوآوری در دانشگاه های دولتی شهر تهران. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 6(3)، 179-212.

مدهوشی، مهرداد و کیاکجوری، کریم (1396). شناسایی موانع نوآوری باز در دانشگاه­ها. آموزش علوم دریایی، 11 ، 1-15.

Attride-Stirling, J. (2001). Thematic networks: an analytic tool for qualitative research. Sage Journal Qualitative Research, 1(3), 385-405.

Bogers, M. & Zobel, A.N. & Afuah, A. & Almirall, S. (2017). The open innovation research landscape: established perspectives and emerging themes across different levels of analysis. Industry and Innovation, 24(1), 8-40.

Boyatzis, R. E. (1998). Transforming Qualitative Information: Thematic Analysis and Code Development. London: SAGE Publications.

Braun, V. & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77-101.

Becker, B. A. & Eube, C. (2018). Open innovation concept: integrating universities and business in digital age. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 4(1), 12-28.

Chesbrough, H. (2003c). The logic of open innovation: Managing intellectual property. California Management Review, 45(3), 33-58.

Chesbrough, H. W. (2003a). The era of open innovation. MIT Sloan Management Review, 44(3), 35-41.

Chesbrough, H. W. (2003b). Open Innovation: the new imperative for creating and profiting from technology. Boston, MA: Harvard Business School Press.

Chesbrough, H. (2006).Open Innovation: The New Imperative for Creating and Profiting from Technology. Boston, MA: Harvard Business School Press.

Chesbrough, H. & Crowther, A. K. (2006). Beyond high tech: early adopters of open innovation in other industries. R&D Management, 36(3), 229-236.

Chesbrough, H. & Bogers, M. (2015). Explicating open innovation: Clarifying an emerging paradigm for understanding innovation. In New Frontiers in Open Innovation, ed. Henry Chesbrough, Wim Vanhaverbeke, and Joel West, pp. 3–28. Oxford, UK: Oxford University Press.

Chesbrough, H. & Bogers, M. (2015). Firms, Users, and Innovation: An Interactive Model of Coupled Open Innovation. In New Frontiers in Open Innovation, ed. Henry Frank Piller, Joel West, pp. 29–49. Oxford, UK: Oxford University Press.

Herzog, P. (2011). Open and Closed Innovation - Different Cultures for Different Strategies. Springer, 9-57.

Mousavi Davoudi, S.M.  & Fartash, K. & Zakirova, V.G. & Belyalova, A.M. (2018). Testing the Mediating Role of Open Innovation on the Relationship between Intellectual Property Rights and Organizational Performance: A Case of Science and Technology Park. EURASIA Journal of Mathematics, Science and Technology Education, 14(4), 1359-1369.

Striukova, L. & Rayna, T. (2015). University-industry knowledge exchange: An exploratory study of Open Innovation in UK universities. European Journal of Innovation Management, 18(4), 471-492.

Tidd, J. (2014). Open innovation research, management and practice. London: Imperial College Press.

Veugelers, R. & Del Rey, E. (2014). The contribution of universities to innovation, (regional) growth and employment. EENEE Analytical Report No. 18.