تغییرات زمانی تنوع گونه ای شته های مزارع گندم شهر سامان، استان چهارمحال و بختیاری، ایران

تحقیقات نوین در گیاه پزشکی

مقاله 3، دوره 9، شماره 3 - شماره پیاپی 24، آذر 1397، صفحه 209-220   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

فاطمه مومنی شهرکی¹؛ کامبیز مینایی^{* 2}؛ عباس محمدی خرم آبادی^{* 3}

¹بخش گیاه‌پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

²دانشکده کشاورزی شیراز

³بخش تولیدات گیاهی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی داراب، دانشگاه شیراز

چکیده

این پژوهش به بررسی تغییرات زمانی تنوع گونه­ای جامعه شته­ها در مزرعه گندم شهر سامان، استان چهارمحال و بختیاری طی سال زراعی 1396 پرداخته است. نمونه­برداری از یک مزرعه 3 هکتاری گندم در شهر سامان، در هر ماه دو مرتبه و در هر مرتبه، 100 بوته گندم به طور تصادفی از مزرعه صورت گرفت. شاخص­های تنوع گونه­ای آلفا شامل شاخص­های تنوع گونه­ای شانون-وینر، سیمپسون، مک اینتاش و شاخص­های یکنواختی پیلو، سیمپسون و مک­اینتاش در هر دوره نمونه­برداری محاسبه گردیدند. رتبه ­بندی تنوع گونه­ای شته­ها در طول فصل زراعی با استفاده از شاخص رنی، انجام شد. تخمین حداکثر غنای گونه­ای با استفاده از شاخص­های ناپارامتریک انجام شد. تجزیه و تحلیل­ها و محاسبات با استفاده از نرم افزار SDR4 انجام شد. در مجموع 8258 فرد از شته­ها در کل دوره نمونه­برداری جمع­آوری شد که متعلق به هشت گونه به شرح زیر بودند: Diuraphis noxia (Mordvilko, 1913) ،Forda hirsuta (Mordvilko,1928) ، Rhopalosiphum padi (Linnaeus, 1758)، Rhopalosiphum sp.،Metopolophium dirhodum (Walker, 1849) ، (Del Guercio, 1905)Sipha elegans، Sipha sp. و (Fabricius, 1775)Sitobion avenae. گونه­های شته روسی گندم D. noxia و شته رز-غلات M. dirhodum با بیش­ترین فراوانی به ترتیب با 05/53 و 47/43 جمعیت به عنوان گونه­های فرا­غالب طبقه­بندی شدند. تخمین حداکثر غنای گونه­ای با استفاده از روش­های ناپارامتریک نشان داد که حداکثر دوازده گونه شته در مزارع گندم شهر سامان در این مطالعه وجود داشته است. غنا و ترکیب ساختار گونه­ای شته­های منطقه سامان در طول زمان و با سایر مناطق مطالعه شده کشور مورد بحث قرار گرفت. 

کلیدواژه‌ها

ساختار جامعه؛ فراوانی گونه ها؛ تنوع گونه ای آلفا؛ شته

مراجع