ارزیابی قدرت رقابتی در نظام بانکداری ایران (رهیافت پانزار و راس)

مدیریت کسب و کار

مقاله 8، دوره 12، شماره 45 - شماره پیاپی 1، فروردین 1399، صفحه 165-185   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

حسین شریفی نیا¹؛ هوشنگ مومنی وصالیان^{* 2}؛ علیرضا دقیقی اصلی³؛ مرجان دامن کشیده⁴؛ مجید فشاری⁵

¹گروه علوم اقتصادی، دانشکده اقتصاد و حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران

²گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران

³گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

⁴گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد و حسابداری، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

⁵گروه اقتصاد امور عمومی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران

چکیده

قدرت بازار به­عنوان توانایی تنظیم قیمتی بالاتر از هزینه نهایی به­صورت سودآور، تعریف شده و از نظر تجربی بخش عمده­ای از مطالعات را در قالب الگوهای ساختاری و غیرساختاری طی سال­های اخیر به خود اختصاص داده است. از اینرو هدف اصلی این مطالعه ارزیابی قدرت رقابتی در 18 بانک خصوصی و دولتی ایران با بهره­گیری از سه نوع متفاوت معادلات درآمدی و قیمتی مربوط به مدل پانزار- راس (حالت­های مقیاس­بندی­شده یا مقیاس­بندی­نشده) طی سال­های 1396-1387و سپس مشخص نمودن نوع بازار برای بانک­های مورد مطالعه می­باشد. نتایج حاصل از برآورد نشان داد که قدرت بازاری محاسبه شده برابر با 59/0 بوده که دلالت بر رقابت انحصاری بانک­ها داشته و لحاظ اثر مقیاس (اندازه بانک­ها)، سبب رقابتی­تر نشان­دادن این صنعت می­شود. همچنین متغیرهای توضیحی قدرت بازاری و نسبت حقوق صاحبان سهام به دارایی­های کل دارای اثرگذاری مثبت و معنی­دار بر درآمد کل بانک­ها در دوره مورد بررسی می­باشند.

کلیدواژه‌ها

رقابت؛ قدرت بازاری؛ بانک‌های دولتی و خصوصی؛ الگوی پانزار- راس

مراجع