مقایسه پریشانی هیجانی، خودکارآمدی خوردن، بامداد گرایی و سبک های مقابله ای افراد مبتلا و غیر مبتلا به اختلال پرخوری با کنترل شاخص توده بدنی

فصلنامه علمی پژوهش های یاددهی و یادگیری دانشگاه آزاد واحد بجنورد

مقاله 3، دوره 16، شماره 67، شهریور 1400، صفحه 67-86   

نوع مقاله: پژوهشی

نویسندگان

الهام فارسی مدان^{* 1}؛ سودابه شیرانی بروجنی²؛ طیبه شریفی³

¹دانشگاه آزاد شهر کرد

²دانشجوی دکتری روانشناسی تربیتی، دانشگاه آزاد شهر کرد،

³عضو هیات علمی و استاد یار دانشگاه آزاد شهر کرد.

چکیده

هدف پژوهش حاضر مقایسه افراد مبتلا به اختلال پرخوری و افراد غیر مبتلا از لحاظ، سبک‌های مقابله‌ای، بامدادگرایی، خودکارآمدی در زمینه خوردن، استرس، اضطراب و افسردگی با کنترل شاخص توده بدنی بود. روش این پژوهش، توصیفی از نوع علی- مقایسه‌ای است. جامعه آماری را کلیه دانش آموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهرستان اردبیل تشکیل می‌دادند که 53 نفر از افراد مبتلا به اختلال پرخوری با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه تشخیصی، مطابق با پنجمین راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی به عنوان گروه بیمار و 61 نفر نیز به عنوان گروه غیر بیمار انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه‌های شاخص افسردگی اضطراب و استرس لویندا (1995) ، مقیاس بامدادگرایی اسمیت، ریلی و میدکیف (1989)، پرسشنامه پرخوری گورمالی و همکاران (1982)، مقیاس خودکارآمدی در کنترل وزن کلرک و همکاران (1991) و سبک‌های مقابله‌ای بیلینگنز و موس (1981) بود و داده‌ها با استفاده از روش تحلیل کواریانس چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که بعد از کنترل شاخص توده بدنی، افراد مبتلا به اختلال پرخوری اضطراب و افسردگی بیشتر و خودکارآمدی کمتری در کنترل خوردن داشتند. آنها از سبک مقابله‌ای هیجان-مدارتری استفاده می‌کردند و تمایلات عصرگرایانه آنها نسبت به افراد غیر بیمار بالاتر بود. بنابراین توجه به پریشانی هیجانی، خود کارآمدی در مدیریت تغذیه، نوع شخصیت بامدادگرایی و سبک‌های مقابله‌ای می‌تواند نقش مهمی در مدیریت پرخوری این بیماران داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

اختلال پرخوری؛ خودکارآمدی؛ شاخص توده بدنی؛ بامدادگرایی؛ روانشناسی سلامت

مراجع