بررسی و تبیین تأثیر عوامل محیطی و رفتاری بر برنامة توسعه فعّالیت کارآفرینانه در بین کارکنان دانشگاه علمی-کاربردی

فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی

دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 52، شهریور 1399، صفحه 43-61   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فرزان شعاع اردبیلی¹؛ جعفر رحمانی^{* 2}؛ غلامرضا ویسی³

¹دانش آموخته دکترای تخصصی مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحدقم، قم، ایران

²عضو هیئت علمی، دانشیار(مدعو)، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قم، قم، ایران

³استادیار(مدعو)، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قم، قم، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، بررسی تأثیر محیطی و رفتاری بر برنامة توسعه فعالیت کارآفرینانه در بین کارکنان دانشگاه علمی-کاربردی بود. جامعه آمار‌ی پژوهش را کلیه کارکنان دانشگاه علمی- کاربردی استان اردبیل (370 نفر) تشکیل می‌دادند و تعداد 310 نفر به‌عنوان نمونه بر اساس رویکرد حداقل مربعات جزئی انتخاب شدند که گزینش آن‌ها با‌ استفاده از روش طبقه‌ای متناسب و تصادفی برای 21 مرکز لحاظ و با ابزار پرسشنامه مورد تحلیل قرار گرفت. دو پرسشنامه مورد استفاده از روایی صوری و محتوایی برخوردار بودند و پایایی آنها برای هرکدام از پرسشنامه‎ها به ترتیب با ضریب 94/.،93/.α= محاسبه شد. تحلیل داده‌های گردآوری‌شده، با استفاده از نرم‌افزار  Spss و  Smart pls صورت گرفت. نتایج پژوهش برای بررسیِ برازش مدل با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی و رابطة فرضیات با استفاده مدل معادلات ساختاری، حاکی از رابطه مثبت و معنی‌دار برای ویژگی‌های محیطی شامل مؤلفه‌های اجتماعی- فرهنگی، قانونی- مقرراتی، سیاسی – اداری، اقتصادی – مالی، شبکه‌های نوآوری و موقعیت مکانی و عوامل رفتاری شامل فرهنگ‌سازمانی، ویژگی‌های شخصیتی مدیران، کارکنان، سبک رهبری، تضاد سازمانی با کارآفرینی دانشگاه توسط اعضاء دانشگاه بود.

کلیدواژه‌ها

عوامل محیطی؛ عوامل رفتاری؛ کارآفرینی؛ فعالیت کارآفرینانه

مراجع

احمدپورداریانی، محمود. (1393). کارآفرینی، تهران: انتشارات ساکو.

استراوس، کربین. (1394). مبانی پژوهش کیفی، ترجمة ابراهیم افشار، تهران: انتشارات نی.

تقی پورظهیر، علی و حسن مرادی، نرگس. (1385). الگوی مناسب ایجاد دانشگاه کارآفرین، اقتصاد و مدیریت، 9 (3): 31-40.

بهزادی، نازنین. فیض بخش، محمدرضا و رضوی، سید مرتضی. (1391). دانشگاه کارآفرین؛ مروری بر ادبیات و مدل‌ها، تهران: آریانا‌ قلم.

تقی زاده، هوشنگ و محمدپورشاطری، مهرداد.(1387). شناسایی وظایف و مأموریت‌های دانشگاه کارآفرین، نشریه علوم تربیتی، 2 (3): 68-41.

حسنی، زهره. ابوالقاسمی، محمود و مشبکی اصفهانی، اصغر. (1397). ارائه الگوی کارآفرینی دانشگاهی برای دانشگاه فنی و حرفه‌ای، نشریه پژوهش در نظام‌های آموزشی، ویژه‌نامه.

خاکی، غلامرضا. (1391). روش تحقیق (با رویکرد پایان نویسی)، تهران: فوژان.

داوری، علی و رضازاده، آرش. (1395). مدل‌سازی معادلات ساختاری با نرم‌افزار پی آل اس (چاپ سوم). تهران: نشر جهاد دانشگاهی.

شریف‌زاده، فتاح. رضوی، سیدمصطفی. زاهدی، شمس السادات و نجاری، رضا. (1388). طراحی و تبیین الگوی عوامل مؤثر بر کارآفرینی دانشگاهی، مجله توسعه کارآفرینی، 2 (4): 11-38.

شعاع اردبیلی، فرزان. ویسی، غلامرضا و رحمانی، جعفر. (1397). طراحی و پیشنهاد چارچوب مفهومی و مدل دانشگاه کارآفرین بر اساس نظریه داده بنیاد سیستماتیک، نشریه پژوهش در نظام‌های آموزشی، 13(47)، 132 – 115.

صمدی میارکلائی، حسن. آقاجانی، حسنعلی و صمدی میارکلائی، حمزه. (1393). ارزیابی شاخص‌های دانشگاه کارآفرین در دانشگاه مازندران. توسعه کارآفرینی، 6 (1): 369-388.

کردنائیج، اسدالله. احمدی، پرویز. قربانی، زهرا و نیاکان لاهیجی، نازیلا. (1391). بررسی ویژگی‌های دانشگاه کارآفرین در دانشگاه تربیت مدرس، توسعه کارآفرینی، 4(3):47-64.

واعظی، فاطمه و علی پور، لطف اله. (1395). کارآفرینی، پروژه و طرح کسب‌ و کار، تهران: انتشارات آذرین مهر.

یدالهی فارسی، جهانگیر. زالی، محمدرضا و باقری فرد، سیدمرتضی.(1390). شناسایی عواملِ ساختاری مؤثر بر توسعۀ کارآفرینی دانشگاهی؛ مطالعه موردی دانشگاه علمی – کاربردی، فصلنامه سیاست علم و فناوری، 4 (1)، 17-32.

Behzadi, N., Razavi, M. & Hoseini, R. (2013). Designing A Conceptual Model for an Entrepreneurial University; Using Corporate Entrepreneurship Approach. Journal of Entrepreneurship Development, 7(4),697-713.

Clark, B. (1998), Creating Entrepreneurial University: organizational Pathways of transition, Oxford Pergamon Press.

Gibb, A.A. (2005). Towards the Entrepreneurial University. Entrepreneurship Education as a lever for change, A Policy Paper for the National Council for Graduate Entrepreneurship (NCGE) UK.

Etzkowitz, H. (2003). Research groups as ‘quasi-firms’: the invention of the entrepreneurial university, Research policy, 32(1), 109-121.‏

Hasani, Z., Abolghasemi, M. & Moshabbaki, A. (2018). Provide a university entrepreneurship model for the technical and vocational college, Journal of Research in Educational Systems, 12 : 1213-1234.

Hjdin, B. Anuarr, A. Usman, M. (2015). The effectiveness of entrepreneurship education program in upgrading entrepreneurial skills among public university students, Journal of Elsevier, 224: 117-123.

O’Shea, R. P.; Allen, T. J.; Morse, K. P., (2005), Creating the entrepreneurial university: Thecase of MIT, Presented at the Academy of Management Conference, Hawaii.

Philpott, K., Dooley, L., O’Reilly, C, & Lupton, G. (2011). The entrepreneurial university: Examining the underlying academic tensions, Technovation, 31: 161-170.

Ropke, J. (1998). The Entrepreneurial University:Innovation, Academic Knowledge Creation and Rregional Development in a Globalized Economy, Philipps- universitat Marburg.

Salamzadeh, A., Yadollahi Farsi, J., Motavaseli, M., Markovic, M, R., & Kesim, H, K. (2015). Institutional factors affecting the transformation of entrepreneurial universities, International Journal of Business and Globalisation, 14(3): 271-291.

Siegel, D. S.; Waldman, D. A.; Atwater, L. E.; Link, A. N. (2003). Commercial knowledge transfers from universities to firms: improving the effectiveness of university-industry collaboration, Journal of High Technology Management Research, 14(1): 111–133.

Tijssen, R.J. (2006). Universities and industrially relevant science: Towards measurement models and indicators of entrepreneurial orientation, Research Policy, 35 (10): 1569- 1585.

Yurtkoru, S. Acar, P. Teraman, B. (2014). Willingness to take risk and entrepreneurial intention of university students: An empirical study comparing private and universities, Journal of Elsevier, 150: 834-840.

Zhou, C. & Peng, X. (2008). The entrepreneurial university in China: nonlinear paths, Science and Public Policy, 35(9): 637–646.

Ziyae, B. Tajpour, M. (2016). Designing acomprehensive model of entrepreneurial university in the science and technology parks, Journal of Emerlad, 3: 267-280.