نقش واسطه ای خودکارآمدی و اشتیاق کاری در رابطه بین ادراک از سازمان های یادگیرنده با عملکرد شغلی

فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی

دوره 14، شماره 2 - شماره پیاپی 52، شهریور 1399، صفحه 149-171   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

فرناز استانه¹؛ مرضیه حیدری^{* 2}

¹کارشناسی ارشد، گروه علوم تربیتی، واحد اباده، دانشگاه ازاد، اباده، ایران

²گروه علوم تربیتی، واحد آباده، دانشگاه ازاد اسلامی، اباده، ایران

چکیده

این پژوهش با هدف تبیین نقش واسطه ای خودکارآمدی و اشتیاق کاری در رابطه بین ادراک از سازمان های یادگیرنده با عملکرد شغلی معلمان شهرستان آباده انجام شده است. روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بوده است. جامعه­ی آماری این پژوهش را معلمان مدارس شهرستان آباده تشکیل می­دهند که تعداد آن­ها برابر با 1274نفر می­باشد. جهت انتخاب حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان نمونه 295 نفری به شیوه تصادفی طبقه ای انتخاب گردید. جهت اندازه­گیری ادراک از سازمان یادگیرنده از پرسشنامه سنگه (1990)، خودکارآمدی از تچانن موران و گاریس (2004)، اشتیاق کاری از پرسشنامه شوفلی(2006)، عملکرد شغلی از پاترسون (1995) استفاده گردید. روایی سازه پرسش نامه ها با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی تاییدی و روایی محتوایی توسط تعدادی از صاحب نظران علوم تربیتی و پایایی آنها به وسیله ضریب­ آلفای کرونباخ و پایایی مرکب مورد بررسی و تایید قرار گرفت. با استفاده از تکنیک مدل­سازی معادلات ساختاری فرضیات تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق بیانگر آن بود که رابطه ادراک از سازمان های یادگیرنده بر عملکرد شغلی، خودکارآمدی و اشتیاق کاری مثبت و معنادار بود. همچنین مشخص گردید خودکارآمدی و اشتیاق کاری نقش میانجی بین ادراک از سازمان های یادگیرنده با عملکرد شغلی ایفا می کنند. بنابراین می توان تأثیر ادراک کلی فرهنگ سازمان یادگیری بر عملکرد شغلی را از طریق خودکارآمدی و اشتیاق کاری مدنظر قرار داد.

کلیدواژه‌ها

سازمان های یادگیرنده؛ عملکرد شغلی؛ خودکارآمدی؛ اشتیاق کاری

مراجع

اسماعیلی، محمدرضا. کتابیان، شهره و خداداد، شعله. (1391). رابطه خودکارآمدی با سبک مدیریت لاکس معلمان تربیت بدنی آموزش و پرورش تهران، مجله مدیریت و رفتار سازمانی در ورزش، 1(1):21-28.

اصلانی، خالد. امان الهی، عباس. سعیدی، زهره. سرداری نسب، کبری. (1393). رابطه اشتیاق کاری، خودکارآمدی در مدیریت تعارض کار- خانواده، حمایت خانواده و حمایت همکاران با فرسودگی شغلی در کارکنان ادارات دولتی شهر اهواز، مشاوره کاربردی، 3(2): 79-92.

الوانی، سید مهدی. (1374)، مدیریت عمومی، تهران: نشر نی.

ابوالقاسمی، عباس. مرادی سروش، محمد. نریمانی، محمد. زاهد، عادل. (1390). رابطه ابتکار شخصی، جهت گیری مذهبی و سرمایه اجتماعی سازمانی با عملکرد شغلی کارکنان مراکز تولیدی، نشریهدانشوپژوهشدرروانشناسیکاربردی، 12(43): 94-86.

بیاناتی، محمد. (1390). مدلروابطسبکهایانگیزشی، خودکارآمدیوخودتنظیمیتحصیلیدانشآموزانمقطعمتوسطه کرج، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی.

حسینی، فاطمه. هادیزاده، سمیه. محمدی، الهه. (۱۳۹۷). تاثیر اشتیاق کاری بر عملکرد: نقش واسطه ای دلبستگی شغلی (مطالعه موردی: شرکت هواپیمایی ایران ایرتور)، دومین همایش بین المللی مدیریت، حسابداری، اقتصاد و علوم اجتماعی، همدان.

خاچیان، آلیس. منوچهری، هومان. پازارگادی، مهرنوش. اکبرزاده باغبان، علیرضا. (1391). چالش های مدیریت تغییر، تجارب مدیران در دانشکدههای پرستاری و مامایی: مطالعه ای کیفی، فصلنامهحیات، 18(1): 79-88.

خاکپور، عباس. یمنی، محمد. پرداختچی، محمدحسن. (1387). رابطه بین ویژگیهای الگوی پنج عاملی شخصیت با دو بعد عملکرد شغلی زمینهای و وظیفهای مدیران مدارس راهنمایی، فصلنامهروانشناسیکاربردی، 2(2و3) :564-579.

دانش فرد، کرم الله و بهرامزاده، حسینعلی. (1385). ضرورت پیدایی سازمان یادگیرنده، مجله مدیریت، 109: 28-24.

دهقانی، مرضیه. جوادی پور، محمد. اسلام دوست، سعید. (1393). بررسی رابطه بین باورهای فراشناختی و خودکارآمدی معلمان با صلاحیتهای حرفه ای آنان، فصلنامهپژوهش هایکاربردیروانشناختی،4(5): 68-51.

سواری، کریم. فلاحی، مریم. زایرچی، نوریه. (1395). رابطه خودکارآمدی، اشتیاق شغلی و انگیزش درونی با عملکرد شغلی آموزگاران، پژوهش های رهبری و مدیریت آموزشی، 3 (2): 121-140.

ساکی، رضا. نعمتی، حمیده. رضایی، مریم. (1394). بررسی رابطه بین توانمندی و خودکارآمدی با عملکرد شغلی دبیران در مدارس متوسطه دخترانه دولتی شهر تهران، پژوهش در آموزش، 5(5): 32-51.

سبحانی نژاد، مهدی. (1385). سازمانیادگیرنده(مبانینظریالگویتحقیقو سنجش)، تهران: انتشارات یسطرون.

سنگه، پیتر.(1384). پنجمینفرمان(خلقسازمانیادگیرنده)، ترجمه حافظ کمال هدایت و محمد روشن، تهران: انتشارات سازمان مدیریت صنعتی.

شریعتمداری، مهدی و محمدی، فاطمه. (1394). بررسی رابطه بین مؤلفه های سازمان یادگیرنده و عملکرد شغلی کارکنان اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران، دومین همایش علمی پژوهشی علوم تربیتی و روانشناسی آسیب های اجتماعی و فرهنگی ایران، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی سروش حکمت مرتضوی.

شمس، غلامرضا. پرداختچی، محمد حسن. ملکی، حاتم. (1393). بررسی تأثیر سازمان یادگیرنده بر عملکرد سازمانی با واسطه یادگیری سازمانی: مطالعه موردی، اندیشه های نوین تربیتی، 10(3): 9-28.

شعبانی، حسن. (1385). مهارتهایآموزشیوپرورشی، تهران: سمت.

شکرکن، حسین. نیسی، عبدالکاظم. نعامی، عبدالزهرا. مهرابی زاده هنرمند، مهناز. (1380). بررسی رابطه خشنودی شغلی با رفتار مدنی سازمانی و عملکرد شغلی در کارکنان برخی از کارخانههای اهواز، مجلهعلومتربیتیوروانشناسیدانشگاهشهیدچمران اهواز، 8 ( 3 و 4): 1-22

میرزادارانی، حمیده. (1392). اشتیاق شغلی دریچه ای پیش بسوی نشاط اجتماعی،کتاب ماه علوم اجتماعی،62 :70-62.

وفا، شیما. ابراهیمی قوام، صغری و اسدزاده، حسن. (1393). رابطه بین باورهای خودکارآمدی معلم و ادراک دانش آموز از جو کلاس با راهبردهای خودتنظیمی یادگیری دانش آموزان و مقایسه آن در دانش آموزان دختر پایه اول متوسطه مدارس تیزهوشان و عادی شهر تهران، فصلنامه استثنایی، 3(14):104-126.

Alessandri, G., Consiglio, C., Luthans, F., & Borgogni, L. (2018). Testing a dynamic model of the impact of psychological capital on work engagement and job performance, Career Development International, 23(1),: 33-47.

Bakker, A. B and Leiter, M. P (Eds.) (2010). Work engagement, a handbook of essential theory and research, New York: Psychology Press.

Bandura, A. (2001), Social cognitive theory: an agnatic perspective, Annual review of psychology, 52: 1-26.

Caprara, G. V., Barbaranelli, C., Steca, P. & Malone, P. S. (2006). Teachers’ self-efficacy beliefs as determinants of job satisfaction and students’ academic achievement: A study at the school level, Journal f School Psychology, 44: 473-490

Chalofsky, N., & Krishna, V. (2009). Meaningfulness, commitment, and engagement: The intersection of a deeper level of intrinsic motivation, Advances in Developing Human Resources, 11: 189–203.

Evans, E. D. & Tribble, M. (1986). Perceived teaching problems, self-efficacy, and commitment to teaching among preservice teachers, Journal of Educational Research, 80(2): 81-85.

Eisenberger, R., Huntington, R., Hutchinson, S. and Sowa, D. (1986). Perceived organizational support, Journal of Applied Psychology, 71: 500–507

Gieter, S., Hofmans, J., & Pepermans, R. (2011). Revisiting the impact of job satisfaction and organizational commitment on nurse turnover intention: An individual differences analysis, International Journal of Nursing Studies, 48(12): 1562-1569.

Hussein, N., Mohamad, A., Noordin, F., & Ishak, N. A. (2014). Learning organization and its effect on organizational performance and organizational innovativeness: A proposed framework for Malaysian Public Institutions of Higher Education, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 130: 299-304.

Hoon Song, J., Hun Lim, D., Gu Kang, I., & Kim, W. (2014). Team performance in learning organizations: mediating effect of employee engagement, the learning organization, 21(5): 290-309.

Kim, J. H., Kim, C. S., & Kim, J. M. (2011). Analysis of the effect of leadership and organizational culture on the organizational effectiveness of radiological technologist’s working environments, Radiography, 17(3): 201-206.

Kim, K., Watkins, K. E., & Lu, Z. (2017). The impact of a learning organization on performance: Focusing on knowledge performance and financial performance, European Journal of Training and Development, 41(2): 177-193.‏

Kearney, S. (2015). Re conceptualizing beginning teacher induction as organizational socialization: A situated learning model, Cogent Education, 2(1): 1-11.

Klassen, R. M., Yerdelen, S., & Durksen, T. L. (2013). Measuring teacher engagement: development of the engaged teachers scale (ETS), Frontline Learning Research, 1(2): 33-52.

 Mohyeldin, A., & Suliman, T. (2007). Links between Justice, Satisfaction and Performance in the Workplace: A Survey in the UAE and Arabic Context, Journal of Management Development, 26: 294-311.

Park, Y. K., Song, J. H., Yoon, S. W., & Kim, J. (2014). Learning organization and innovative behavior: The mediating effect of work engagement, European Journal of Training and Development, 38(1/2): 75-94.

Rhee, S. Y., Hur, W. M., & Kim, M. (2017). The relationship of coworker incivility to job performance and the moderating role of self-efficacy and compassion at work: The job demands-resources (JD-R) approach, Journal of Business and Psychology, 32(6): 711- 726.

Ross, J. A. & Bruce, C. (2007). Professional development effects on teacher efficacy; Results of randomized field trial, The Journal of Educational Research, 101(1): 50-66.

Shaalvik, E. M. & Shaalvik, S. (2007). Dimensions of teacher self-efficacy and relations with strain factors, perceived collective efficacy, and teacher burnout, Journal of Educational Psychology, 99(3): 611-625.

Song, J. H., Chai, D. S., Kim, J., & Bae, S. H. (2018). Job Performance in the Learning Organization: The Mediating Impacts of Self‐Efficacy and Work Engagement, Performance Improvement Quarterly, 30(4): 249-271.

Veisi, S., Azizifar, A., Gowhary, H. & Jamalinesari, A. (2015). The Relationship between Iranian EFL Teachers’ Empowerment and Teachers’ Self-Efficacy, Social and Behavioral Sciences, 185: 437- 445.

Wertheim, C. & Leyser, Y. (2002). Efficacy beliefs, background variables, and differentiated instruction of Israeli prospective teacher, The Journal of Educational Research, 96(1): 54-63.

Ware, H. & Kitsantas, A. (2007). Teacher and collective efficacy beliefs as predictors of professional commitment, Journal of Educational Research, 100(5): 303-310

Wilson, F., Kickul, J. Y. & Marlino, D. (2009). Gender, Entrepreneurial self-efficacy, and Entrepreneur career education. Implications for Entrepreneurship education, Entrepreneurship theory and practice, 31(3): 387-401.

Yalçın, I. & Erdoğan, T. (2016). The relationship among Teachers’ classroom practices for teaching thinkings skills, teachers’ self-efficacy towards teaching thinking skills and teachers 'teaching styles, Thinking Skills and Creativity, 6(2): 53-78.

Yang, B., Watkins, K. E., & Marsick, V. J. (2004). The construct of the learning organization: Dimensions, measurement, and validation, Human Resource Development Quarterly, 15(1): 31-55.