پیش‌بینی اعتیاد به شبکه‌های مجازی بر اساس احساس تنهایی، مهارت‌های ارتباطی، هوش اجتماعی و هوش هیجانی دانش آموزان

فصلنامه مهارت های روانشناسی تربیتی

مقاله 6، دوره 10، شماره 4 - شماره پیاپی 40، اسفند 1398، صفحه 64-78   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

مهدخت روستازاده¹؛ فاطمه رضائی^{* 2}

¹کارشناسی ارشد، گروه روانشناسی، واحد خمینی شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، خمینی شهر، ایران

²استادیار گروه روانشناسی، واحد خمینی شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، خمینی شهر، ایران

چکیده

    پژوهش با هدف ‌پیشبینی اعتیاد به شبکه‌های مجازی  بر اساس احساس تنهایی، مهارت‌های ارتباطی، هوش اجتماعی و هوش هیجانی انجام شد. روش پژوهش توصیفی- همبستگی بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش آموزان دوره دوم متوسطه شهر اصفهان در سال تحصیلی 98- 1397 بودند. تعداد کل حدود 36000 نفر برآورد شد. با استفاده از جدول مورگان و کرجسی به روش نمونه‌گیری خوشه ای چندمرحله ای، 380 نفر (161پسر و 194دختر) بعنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور گردآوری اطلاعات از پرسشنامه های اعتیاد به شبکه‌های مجازی مبتی بر موبایل خواجه و همکاران (1395)، احساس تنهایی دی توماسو و همکاران (2004)، مهارتهای ارتباطی بارتون (1990)، هوش اجتماعی سیلوا و همکاران (2001) و هوش هیجانی سیبریا شرینگ (1996) استفاده شد. جهت تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل رگرسیون چندمتغیره به روش گام به گام استفاده شد. یافته ها نشان داد بین هوش هیجانی با اعتیاد به شبکه‌های مجازی رابطه مثبت و بین مهارت‌های ارتباطی و احساس تنهایی با اعتیاد به شبکه‌های مجازی رابطه منفی معنی داری وجود دارد. هوش هیجانی بیشترین قدرت در پیش‌بینی اعتیاد به شبکه‌های مجازی را دارد. بین تنهایی اجتماعی با اعتیاد به شبکه‌های مجازی رابطه مثبت وجود دارد، درحالی‌که بین تنهایی خانوادگی و مهارت بازخورد با اعتیاد به شبکه‌های مجازی رابطه منفی و بین خودآگاهی، خودتنظیمی و همدلی با اعتیاد به شبکه‌های مجازی رابطه مثبت و معنی‌دار به دست آمد. در مجموع، احساس تنهایی، ضعف در مهارت‌های ارتباطی، هوش اجتماعی و هوش هیجانی پایین می توانند باعث افزایش اعتیاد به شبکه‌های مجازی در دانش آموزان شوند.

کلیدواژه‌ها

اعتیاد به شبکه‌های مجازی؛ احساس تنهایی؛ مهارت‌های ارتباطی؛ هوش اجتماعی؛ هوش هیجانی

مراجع