ارزیابی کمیت و کیفیت اسیدهای چرب در گیاه داروییLinum usitatissimum L.تحت تأثیر محلول‌پاشی بوریک‌اسید، سالسیلیک‌اسید و اوره در طول روز

اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی

دوره 9، شماره 3 - شماره پیاپی 35، آذر 1400، صفحه 53-68   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/ejmp.2021.687120

نویسندگان

مهتاب پویان فر¹؛ ناصر محب علی پور²؛ حسن نورافکن^{* 3}؛ علی فرامرزی⁴

¹دانشجوی دکتری، گروه علوم باغبانی، مرکز تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات ارگانیک، واحد میانه، دانشگاه آزاد اسلامی، میانه، ایران

²استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، واحد میانه، دانشگاه آزاد اسلامی، میانه ، ایران.

³استادیار، گروه علوم باغبانی، مرکز تحقیقات گیاهان دارویی و محصولات ارگانیک، واحد میانه، دانشگاه آزاد اسلامی، میانه، ایران.

⁴استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، واحد میانه، دانشگاه آزاد اسلامی، میانه، ایران.

چکیده

بذر کتان Linum usitatissimum L. یکی از مهمترین محصولات دانه روغنی جهان است و روغن آن منبع ارزشمندی از اسیدهای چرب ضروری امگا-3 از نوع آلفالینولنیک‌اسید می‌باشد. این گیاه نسبت به کودی که در نزدیکی ساقه ریخته می‌شود حساس است، بنابراین تغذیه برگی عناصر غذایی به عنوان یک روش‌ کارآمد با تأثیرگذاری عمده بر رشد، کمیت و کیفیت مواد مؤثره این محصول به‌کار می‌رود. پژوهش حاضر در مزرعه گیاهان دارویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه طی سال 1398 جهت ارزیابی اثر محلول‌پاشی غلظت­های مختلف بوریک‌اسید، سالسیلیک‌اسید و اوره در ساعات مختلف روز به منظور افزایش کمیت و کیفیت اسیدهای چرب ضروری به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارها به فواصل ده روز در سه دوره پس از شروع گلدهی اعمال و برداشت نهایی جهت استخراج روغن توسط حلال نرمال هگزان پس از رسیدن کپسول‌ها انجام گرفت. درصد پروفایل اسیدهای چرب روغن کتان با استفاده از دستگاه کروماتوگراف گازی و کروماتوگراف گازی متصل به طیف سنج جرمی تعیین شد. بر اساس نتایج بدست آمده محلول‌پاشی 50 میلی‌گرم در لیتر سالیسیلیک‌اسید بعد از غروب بر درصد آلفالینولنیک‌اسید و 3 ‌گرم در لیتر بوریک‌اسید بعد از غروب بر لینولئیک‌اسید، 100 میلی‌گرم در لیتر سالیسیلیک‌اسید قبل از طلوع بر ایکوزادی‌انوئیک‌اسید و 5 گرم در لیتر اوره بعد از غروب بر پالمیتولئیک‌اسید مؤثر واقع شد. همچنین می‌توان گفت ترکیبی از اثرات محیط بر گیاه قبل و حین محلول‌پاشی و فیزیولوژی گیاه در هنگام جذب و پس از جذب، بر میزان تأثیر ماده محلول‌پاشی شده تأثیرگذار است.

کلیدواژه‌ها

آلفالینولنیک‌اسید؛ تغذیه برگی؛ عناصر غذایی؛ کتان؛ نرمال هگزان

مراجع

1. Andronie, L., Pop, I.D., Sobolu, R., Diaconeasa, Z., Truţă, A., Cristina, H. and Ancuta R. 2021. Characterization of flax and hemp using spectrometric methods. Applied Sciences, 11(18):8341.
2. Bakry, B.A., El-Hariri D.M., Sadak, M. and El-Bassiouny, H.M.S. 2012. Drought stress mitigation by foliar application of salicylic acid in two linseed varieties grown under newly reclaimed sandy soil. Journal of Applied Sciences Research, 8(7): 3503-3514.
3. Baux, A., Colbach, N., Allirand, J.M., Jullien, A., Ney, B. and Pellet, D. 2013. Insights into temperature effects on the fatty acid composition of oilseed rape varieties. European Journal of Agronomy, 49: 12–19.
4. Borowski, E. and Michałek, S. 2008. The effect of nitrogen form and air temperature during foliar fertilization on gas exchange, the yield and nutritive value of spinach (Spinacia oleracea). Folia Horticulturae Journal, 20(2): 17-27.
5. Brdar-Jokanovic, M. 2020. Boron toxicity and deficiency in agricultural plants. International Journal of Molecular Sciences, 21(4): 1424.
6. Bunga, A.P. and Patlolla, P.R. 2020. Linseed (Linnum usitatissimum) an oilseed crop with potential to be used in many ways: review article. Acta Scientific Agriculture, 4(10): 42-46.
7. Ezati, N., Maleki, A. and Fathi, A. 2020. Effect of drought stress and spraying of gibberellic acid and salicylic acid on the quantitative and qualitative yield of Canola (Brassica napus). Journal of Plant Environmental Physiology, 14(56): 96-109. (in Persian).
8. Fernández, V., Sotiropoulos, T. and Brown, P. 2012. Foliar fertilization scientific principles and field practices. International Fertilizer Industry Association (IFA) Paris, France, p: 53-70.
9. Ganjineh, E., Babaii, F., Mozafari, A., Heydari, M. and Naseri, R. 2019. Effect of urea, compost, manure and bio-fertilizers on yield, percentage and composition of fatty acids of sesame seed oil (Sesamum indicum). Journal of Cellular and Molecular Biology (Noisy-le-Grand, France), 65(5): 64-72.
10. García-Inza, G.P., Hall, A.J. and Rousseaux, M.C. 2018. Proportion of oleic acid in olive oil as influenced by the dimensions of the daily temperature oscillation. Scientia Horticulturae, 227: 305–312.
11. Ghobadi, R., Rostami Ahmadvandi, H., Zeinodini, A. and Akbarabadi, A. 2021. Nutritional properties and benefits of camelina oil and meal. Agrotechniques in Industrial Crops, 1(2): 71-76.
12. Green, A. 2000. Variation for oil quantity and quality in linseed. Australian Journal of Agricultural Research, 32(4): 599-607.
13. Harper, C.R., Edwards, M.J., DeFilipis, A.P. and Jacobson, T. 2006. Flaxseed oil increases the plasma concentrations of cardioprotective (n–3) fatty acids in humans. The Journal of Nutrition, 136(1): 83-87.
14. Hamidi Moghadam, A., Fakhr Tabatabai, S.M. Kashi, A. and Omidbegi, R. 2010. The effect of boric acid foliar application on the amount of boron accumulated in the seeds and some active compounds of pumpkin (Cucurbita pepo Pepo var. Styriaca). National Conference on Medicinal Plants, Sari, Academic Jihad, Mazandaran Branch. (in Persian).
15. Izadi, Z. and Tadayoun, M.R. 2015. Effect of salicylic acid and spermine on yield and yield components of castor seed (Ricinus communis) under drought stress conditions. Journal of Environmental Stresses in Crop Science, 8(2): 167-159. (in Persian).
16. Jakovljevic, D., Momcilovic, J., Bojovic, B., and Stankovic, M. 2021. The Short term metabolic modulation of basil (Ocimum basilicum cv. ‘Genovese’) after exposure to cold or heat. Plants, 10: 590.
17. Khajehpour, M. 2010. Industrial plants. University Jihad, Isfahan Branch. Chapter 9, p: 300-280. (in Persian).
18. Khani Basiri, H., Sedghi, M. and Seyed Sharifi, R. 2017. Effect of salicylic acid on the quality of edible oil and fatty acids composition in different regions of sunflower (Helianthus annuus) heads. Iranian Journal of Plant Physiology, 8(1): 2285-2292.
19. Motesharezade, B., Rezaezadeh, S. and Fekri, M. 2016. The effect of nitrogen application on Boron toxicity reduction in pistachio (Pistacia vera Badami-Zarand Saplings). Journal of Water and Soil (Agricultural Science and Technology), 30(2): 472-483. (In Persian).
20. Mahmoodi Sourestani, M. 2016. The study on diurnal changes in leaf gas exchange of lemon balm, Catnip, Holy basil and Sweet basil in Ahvaz. Journal of Horticultural Science, 30(3): 395-405.
21. Mishra, D.K. and Awasthi, H. 2021. Quality evaluation of flaxseed obtained from different locations. Biology and Life Sciences Forum, 4(1):70.
22. Noreen, S. and Ashraf, M. 2010. Modulation of salt (NaCl)-induced effects on oil composition and fatty acid profile of sunflower (Helianthus annuus) by exogenous application of salicylic acid. Journal of the Science of Food and Agriculture, 90(15): 2608-2616.
23. Orbovic, V., Achor, D., Petracek, P. and Syvertsen, J.P. 2001. Air temperature, humidity, and leaf age affect penetration of Urea through grapefruit leaf cuticles. Journal of the American Society for Horticultural Science, 126(1): 44–50.
24. Patil, B. and Chetan, H.T. 2018. Foliar fertilization of nutrients. Marumegh, 3(1): 49-53.
25. Parwaiz Alam, Md., Menka, K., Sulochna, Md., Naiyar, A. and Lakra, R.K. 2020. Effect of zinc and boron on uptake, yield and quality of linseed (Linum usitatissimum). International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences, 9(12): 3512-3519.
26. Pettigrew, W.T. 2008. Potassium influences on yield and quality production for maize, wheat, soybean and cotton. Physiology Plant, 133: 670-681.
27. Piva, G.S., Weschenfelder, T.A., Franceschi, E., Cansian, R.L., Paroul, N. and Steffens, C. 2018. Linseed (Linum usitatissimum) oil extraction 
using different solvents. Food Technology and Biotechnology, 56(3): 366–372.
28. Rahimi, M. and Nourmohammadi, G. 2010. Effects of planting date and different nitrogen level on linseed (Linum usitatissimum). Crop Production in Environmental Stress, 2(1-2(serial 4)): 11-22. (In Persian).
29. Rasouli, D., Solouki, M., Fakheri, B.A. and Esmaeilzadeh Bahabadi., S. 2014. The effect of manganese and salicylic acid on gene expression of Menthone reductase and menthol content in Mentha piperita. Genetic Engineering and Biosafety Journal, 3(1): 1-8. (in Persian).
30. Reed, D.W. and Tukey, H.B.J.R. 1982. Light intensity and temperature effects on epicuticular wax morphology and internal cuticle ultrastructure of carnation and Brussels sprouts leaf cuticles. Journal of the American Society for Horticultural Science, 107: 417-420.
31. Rojo, J., Orlandi, F., Ben Dhiab, A., Lara, B., Picornell, A., Oteros, J., Msallem, M., Fornaciari, M. and Pérez-Badia, R. 2020. Estimation of chilling and heat accumulation periods based on the timing of olive pollination. Forests, 11: 835.
32. Stover, E.W. and Greene, D.W. 2005. Environmental effects on the performance of foliar applied plant growth regulators: a review focusing on tree fruits. Hort Technology, 15(2): 214-221.
33. Sabokroofoomani, K., Safarzadeh, M., Ranjbarchoobeh, M., Daneshian, J. and Sabokroofoomani, K. 2020. Effect of time and values of methanol foliation on growth and yield of Coker 347 type tobacco. New Findings in Agriculture, 4(3(15)): 217-229. (in Persian).
34. Saeidi, G. 2002. Effect of seeding date on seed yield and yield components in edible oil genotypes of flax in Isfahan. Water and Soil Science (Journal of Science and Technology of Agriculture and Natural Resources), 6(3): 175-187. (in Persian).
35. Tadesse, T., Singh, H. and Weyessa, B. 2009. Correlation and pathccoefficient analysis among seed yield traitsand oil content in ethiopian linseed germplasm. International Journal of Sustainable Crop Production, 4: 8-16.