بررسی و مقایسه فیتوشیمیایی ترکیبات طبیعی موجود در اسانس و عصارۀ گیاه دارویی Epilobium hirsutum L. به روش‌های مختلف کروماتوگرافی و طیف سنجی

اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی

مقاله 2، دوره 9، شماره 4 - شماره پیاپی 36، اسفند 1400، صفحه 18-32   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/ejmp.2022.1929766.1632

نویسندگان

فاطمه السادات تفریشی¹؛ محبوبه طاهرخانی^{* 2}

¹دانشجوی کارشناسی‌ارشد، گروه آموزشی فیتوشیمی و شیمی فناوری اسانس، دانشکده شیمی دارویی، واحد علوم دارویی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

²استادیار، گروه شیمی، دانشکده علوم پایه، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی، تاکستان، ایران

چکیده

جنسEpilobium  در طب سنتی دارای خواص دارویی ضد التهابی، ضد اکسیدانی، ضد میکروبی، ضد توموری، ضد درد و ضد آندروژنیک می‌باشد. در این تحقیق اندام‌های هوایی گونه بید علفی کرکی Epilobium hirsutum L. در مرحلۀ گلدهی از ارتفاعات البرز مرکزی استان مازندران، بین سیاه بیشه و پل زنگوله در تاریخ 28 تیرماه 1396 جمع آوری و از نظر ترکیبات موثرۀ فرار در اسانس و ترکیبات طبیعی موجود در عصاره مورد بررسی فیتوشیمیایی قرار گرفت. اسانس این گیاه به روش تقطیر با آب با ستفاده از دستگاه کلونجر استخراج و توسط دستگاه کروماتوگرافی گازی کوپل شده با طیف سنج جرمی (GC-MS) مورد ارزیابی کیفی و کمی قرار گرفت. نتایج نشان داد در اسانس این گیاه عمده‌ترین ترکیبات مربوط به آلفا- پینن با مقدار 65/21 درصد، دلتا-کادینن (29/15 درصد) و 1و8- سینئول (24/12 درصد) بوده است. ترپن‌های هیدروکربنی بیشترین غلظت را در روغن اسانسی این گیاه به خود اختصاص داده بودند. ترکیب طبیعی موجود در عصارۀ گیاه E. hirsutum توسط تکنیک‌های کروماتوگرافی ستونی، صفحه‌ای و لایۀ نازک (TLC) خالص‌سازی و در نتیجه یک ترکیب طبیعی به نام اِپی گالو کاتچین گالات از عصارۀ این گیاه استخراج و توسط تکنیک‌های طیف‌ سنجی C-NMR¹³، H-NMR¹ و DEPT شناسایی و تعیین ساختار مولکولی شد. عصارة گیاه، به روش خیساندن در حلال استخراج و از لحاظ وجود ترکیبات فلاونوئیدی (روش شینودا)، تاننی (معرف فریک کلراید)، آلکالوئیدی (تست مایر)، گلیکوزیدی (روش کلر کیلیانی) و ساپونینی (روش فورث) مورد بررسی فیتوشیمیایی قرار گرفت. درنتیجه وجود ترکیبات طبیعیِ فلاونوئیدی (ایجاد رنگ قرمز)، آلکالوئیدی (تشکیل رسوب زرد)، کاتکول تانن‌ها (رنگ سبز تیره)، ساپونین (لایه کفی پایدار) و گلیکوزیدی (ایجاد لایه سبز-آبی) در عصارۀ این گیاه اثبات شد.

کلیدواژه‌ها

اِپی گالو کاتچین گالات؛ اسانس؛ بررسی فیتوشیمیایی؛ بید علفی کرکی؛ عصاره؛ فلاونوئید

مراجع

Auwal, M.S., Saka, S., Mairiga, I.A., Sanda, K.A., Shuaibu, A. and Ibrahim, A. 2014. Preliminary phytochemical and elemental analysis of aqueous and fractionated pod extracts of Acacia nilotica (Thorn mimosa), Veterinary Research Forum, 5(2): 95-100.

2.Azizian, D. 2005. Flora of Iran. Research Institute of forests and rangelands. Tehran. Iran.

3.Bartfay, W.J., Bartfay, E. and Johnson, J.G. 2012. Gram-negative and gram-positive antibacterial properties of the whole plant extract of Willow herb (Epilobium angustifolium). Biological Research for Nursing, 14(1): 85-89.

4.Battinelli, L., Tita, B., Evandri, M.G. and Mazzanti, G. 2001. Antimicrobial activity of Epilobium spp. extracts. Il Farmaco, 56(5-7): 345-348.

5.Borchardt, J.R., Wyse, D.L., Sheaffer, C.C., Kauppi, K.L., Fulcher, R.G., Ehlke, N.J., Biesboer, D.D. and Bey, R.F. 2008. Antimicrobial activity of native and naturalized plants of Minnesota and Wisconsin. Journal of Medicinal Plants Research, 2(5): 98-110.

6.Cando, D., Morcuende, D., Utrera, M. and Estévez, M. 2014. Phenolic-rich extracts from Willowherb (Epilobium hirsutum L.) inhibit lipid oxidation but accelerate protein carbonylation and discoloration of beef patties. European Food Research and Technology, 238(5): 741-751.

7.Dzhafar, S.S., Dalar, A., Mukemre, M., Ekin, S., Yıldız, D. and Yunusoglu, O. 2020.  Phytochemical profile and in vitro and in vivo anticonvulsant and antioxidant activities of Epilobium hirsutum, International Journal of Secondary Metabolite, 7(2): 63-76.

8.Eghmazi, E., Akhgar, M.R. and Kariminik, A. 2015. Chemical constituents and antibacterial activity of the essential oil from Epilobium hirsutum, Journal of Biodiversity and Environmental Sciences, 7(1): 338-344.

9.Granica, S., Piwowarski, J.P., Czerwińska, M.E. and Kiss, A.K. 2014. Phytochemistry, pharmacology and traditional uses of different Epilobium species (Onagraceae): a review, Journal of Ethnopharmacology, 156: 316-346.

10.Hafez Ghoran, S., Mighani, H. and Ebrahimi, P. 2014. InVitro anti-bacterial activity of chloroform, ethyl acetate and hydroalcoholic extracts of Scilla persica Hausskn. Journal of Gorgan University of Medical Sciences, 16(1): 106-113.

11.Hevesi, B.T., Houghton, P.J., Habtemariam, S. and Kéry, Á. 2009. Antioxidant and anti-inflammatory effect of Epilobium parviflorum Schreb. Phytotherapy Research, 23(5): 719-724.

12.Jürgenson, S., Matto, V. and Raal, A. 2012. Vegetational variation of phenolic compounds in  Epilobium angustifolium. Natural  Product Research, 26(20): 1951-1953.

13.Kiss, A.K., Bazylko, A., Filipek, A., Granica, S., Jaszewska, E., Kiarszys, U., Kośmider, A. and Piwowarski, J. 2011. Oenothein Bʼs contribution to the anti-inflammatory and antioxidant activity of Epilobium sp. Phytomedicine, 18(7): 557-560.

14.Kosalec, I., Zovko, M., Sankovic, K., Kremer, D. and Pepeljnjak, S. 2008. Antioxidant and antimicrobial activity of willow herb (Epilobium angustifolium L.), Planta Medica, 74 - PA43.

16.Krishnaiah, D., Sarbatly, R. and Bono, A. 2007. Phytochemical antioxidants for health and medicine– A move towards nature. Biotechnology and Molecular Biology Reviews, 1(4): 97-104.

15.Kunduhoglu, B., Pilatin, S. and Caliskan, F. 2011. Antimicrobial screening of some medicinal plants collected from Eskisehir, Turkey. Fresenius Environmental Bulletin, 20(4): 945-952.

17.Mohammadi Bazargani, M. 24-26 Feb 2015, Investigation of antibacterial, antioxidant activity and production potential of extracts obtained from different solvents in Epilobium hirsutum, International conference on sustainable development, strategies and challenges With a focus on Agriculture, Natural Resources, Environment and Tourism, Tabriz, Iran, Article COI: ICSDA01_0504.

18.Mohammadi Bazargani, M., Falahati-Anbaran, M. and Rohloff, J. 2021. Comparative analyses of phytochemical variation within and between congeneric species of willow herb, Epilobium hirsutum and E. parviflorum: Contribution of Environmental Factors. Frontiers in Plant Science, 11: 595190.

19.Nawwar, MAM., Marzouk, M.S., Nigge W. and Linscheid, M. 1998. High‐performance liquid chromatographic / electrospray ionization mass spectrometric screening for polyphenolic compounds of Epilobium hirsutum- the structure of the unique ellagitannin epilobamide‐a . Journal of mass spectrometry, 32(6): 645-654.

20.Nurdiani, R., Firdaus, M. and Prihanto, A.A. 2012. Phytochemical screening and antibacterial activity of methanol extract of mangrove plant (Rhyzophora mucronata) from Porong River Estuary. Journal Basic Science and Technology, 1(2): 27-29.

21.Pakravan, S., Hajimoradloo, A. and Ghorbani, R. 2012. Effect of dietary willow herb, Epilobium hirsutum extract on growth performance, body composition, haematological parameters and aeromonas hydrophila challenge on common carp, Cyprinus carpio. Aquaculture Research, 43(6): 861-869.

22.Pirvu, L., Albu,B., Niță, S., Sha’at, F., Pavaloiu, R., Bazdoaca, C., Staras, A., Tihăuan, B., Kamerzan, C.M. and Perisoara, A. 2019. Epilobium hirsutum L. and Malva neglecta L. propylene glycol extracts for cosmetic use; chemical composition, microbiological stability and diffusion aspects. Scholars Academic Journal of Pharmacy, 8(8): 424-432.

23.Pirvu, L., Nicorescu, V., Hlevca, C., Udeanu, D.I. and Nicorescu, I. 2015. Antimicrobial and synergistic activity of some whole and selective Epilobium hirsutum L. (great willowherb) extracts tested on standard and wild Staphylococcus aureus strains. Farmacia, 63: 690-695.

24.Padmaja, M., Sravanthi, M. and Hemalatha, K.P.J. 2011. Evaluation of antioxidant activity of two indian medicinal plants. Journal of Phytology, 3(3):86-91.

25.Pourmorad, F., Ebrahimzadeh, M.A., Mahmoudi, M. and Yasini, S. 2007. Antinociceptive activity of methanolic extract of Epilobium hirsutum. Pakistan Journal of Biological Sciences, 10(16): 2764-2767.

26.Safavi, F., Ebrahimi, P. and Mighani, H. 2013. In vitro antibacterial activity of root and aerial parts of Scrophularia Striata Bioss. on Escherichia Coli, Staphylococcus Aureus and Bacillus Cereus. Armaghane-danesh, Yasuj University of Medical Sciences Journal, 1(8):603-614.

27.Steenkamp, V., Gouws, M.C., Gulumian, M., Elgorashi, E.E. and Van Standen, J. 2006. Studies on antibacterial, anti-inflammatory and antioxidant activity of herbal remedies used in the treatment of benign prostatic hyperplasia and prostatitis. Journal of Ethnopharmacology, 103(1): 71-75.

28.Tita, B., Abdel-Haq, H., Vitalone, A., Mazzanti, G. and Saso, L. 2001. Analgesic properties of Epilobium angustifolium, evaluated by the hot plate test and the writhing test. Il Farmaco, 56(5-7): 341-343.

29.Tiwari, P., Kumar, B., Kaur, M., Kaur, G. and Kaur, H. 2011. Phytochemical screening and extraction: A Review. Internationale Pharmaceutica Sciencia, 1(1): 98-106.

30.Tóth, B.H., Blazics, B. and Kéry, Á. 2009. Polyphenol composition and antioxidant capacity of Epilobium species. Journal of Pharmaceutical and Biomedical Analysis, 49(1): 26-31.

31.Tóth, B.H., Balázs, A., Vukics, V., Szőke, É. and Kéry, Á. 2006. Identification of Epilobium species and willow-herbs (Onagraceae) by HPLC analysis of flavonoids as chemotaxonomic markers. Chromatographia, 63(13), pp.S119-S123.

32. Vitali, F., Fonte, G., Saija, A. and Tita, B. 2006. Inhibition of intestinal motility and secretion by extracts of Epilobium spp. in mice. Journal of Ethnopharmacology, 107(3): 342-348.

33.Vitalone, A. and Allkanjari, O. 2018. Epilobium spp: Pharmacology and phytochemistry. phytotherapy research, 32(7): 1229-1240.

34.Vitalone, A., Bordi, F., Baldazzi, C., Mazzanti, G., Saso, L. and Tita, B. 2001. Anti-proliferative effect on a prostatic epithelial cell line (PZ-HPV-7) by Epilobium angustifolium L. Il Farmaco, 56(5-7): 483-489.