دستاوردهای رهبری آموزشی تحول آفرین مبتنی بر سند تحول بنیادین آموزش پرورش

فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی

دوره 15، شماره 4 - شماره پیاپی 58، اسفند 1400، صفحه 165-187   

نوع مقاله: علمی - پژوهشی (آمیخته)

نویسندگان

اسمعیل امینی¹؛ جهانگیر یاری حاج عطالو^{* 2}؛ زرین دانشور هریس³

¹دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی،گروه علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، تبریز، ایران.

²استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران

³استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تبریز، تبریز، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر، شناسایی دستاوردهای رهبری آموزشی تحول آفرین مبتنی بر سند تحول بنیادین بود. رویکرد پژوهش، آمیخته از نوع اکتشافی بود. جامعه آماری در بخش کیفی شامل اعضای هیأت علمی، مدیران مدارس و مدیران و کارشناسان ستاد آموزش ‌و پرورش بودند. روش نمونه‌گیری به‌صورت هدفمند و نظری بود. جامعه آماری در بخش کمی نیز شامل کلیه مدیران و معلمان مدارس استان آذربایجان غربی در سال تحصیلی 99-1398 به تعداد 26 هزار نفر بود که بر اساس فرمول کوکران تعداد اعضای نمونه 378 تعیین شد. ابزار گردآوری اطلاعات در بخش کیفی مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی، پرسشنامه محقق ساخته بود. پایایی ابزار با استفاده از آلفای کرونباخ تأیید شد. جهت تحلیل داده ها در بخش کیفی از رویکرد داده بنیاد و برای تحلیل داده های کمی از آزمون t تک نمونه ای استفاده شد. یافته ها نشان داد دستاوردهای رهبری آموزشی تحول آفرین شامل: پیامدهای آموزشی، پرورشی، مثبت اقتصادی، منفی اقتصادی، مثبت اجتماعی، منفی اجتماعی، رشد و توسعه حرفه ای همکاران و تعالی و کارآمدی مدرسه بودند؛ مؤلفه های بهبود کیفیت آموزش دارای اولویت اول و دسترسی به اهداف سازمانی، افزایش انگیزه خدمت در بین معلمان و منزلت اجتماعی بیشتر داری اولویت های دوم تا چهارم بودند.

کلیدواژه‌ها

رهبری آموزشی؛ رهبری تحول آفرین؛ سند تحول بنیادین؛ رویکرد داده بنیاد

مراجع

جعفری هرندی، رضا و نجفی، حبیبه. (1396). تأثیر سبک رهبری بر عملکرد منابع انسانی با میانجی گری سکوت سازمانی، مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، 85: 85-57.

خزعلی، انیسه و جووری، بهنوش. (1394). بررسی رضایت شغلی کارکنان از سبک رهبری مدیران (مطالعه موردی: کارکنان زن دانشگاه الزهرا (س)، مطالعات زن و خانواده، 3 (1): 126-111.

خنیفر، حسین. (1389). مبانی تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش، دبیرخانه شورای عالی آموزش و پرورش.

درگاهی، حسین. رجب نژاد، زینب و رشادت جو، حمیده. (1395). بررسی ارتباط رهبری تحول آفرین مدیران با تعهد سازمانی کارکنان ستادی دانشگاه علوم پزشکی تهران، فصلنامه علمی پژوهش های سلامت محور، 2: 146-133.

رعنایی، مجید. (1393). جزئیات نقشه‌راه اجرای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، بازیابی از سایت http://ayaronline.ir/1393/09/100697.html به تاریخ 17/3/1399

رمضانی، زهرا. (1388). تحقیق مقطعی پیرامون بررسی تأثیر آموزش عالی بر رشد مهارت های تفکر انتقادی دانشجویان دوره کارشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید چمران اهواز.

شورای عالی انقلاب فرهنگی. (1390). سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، تهران: دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی

فروزنده، بنفشه. (1393). بررسی رابطه مدیریت دانش و سرمایه انسانی با رهبری تحول آفرین در مدیران آموزش و پرورش منطقه 7 تهران، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.

کریم پور، سید طاهره. (1388). ارتباط رهبری تحول آفرین با خلاقیت دبیران. پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه الزهرا (س).

مرادبیگی، کمال. (1396). بررسی رابطه بین رهبری تحول آفرین وتوانمندسازی آموزگاران بامیانجیگری جامعه پذیری سازمانی درمیان معلمان زن و مرد مدارس دولتی دخترانه وپسرانه دوره ابتدایی شهرستان پیرانشهردرسال تحصیلی95-96، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی دانشگاه ارومیه.

نوری، علی و مهرمحمدی، محمود. (1390). الگویی برای بهره گیری از روش نظریه برخاسته از داده‌ها در پژوهش های تربیتی، فصلنامه مطالعات برنامه درسی، 6 (3): 1-19.

نوید ادهم، مهدی. (1391). الزامات مدیریتی تحول بنیادین در آموزش و پرورش، راهبرد فرهنگ، 5 (1): 323-295.

همتی، امیر. حاجی زاده، فاطمه و ضرغام، آرزو. (1395). بررسی اثربخشی رهبری تحول آفرین مدیران مدارس ابتدایی در نوآوری شیوه های تدریس معلمان در منطقه انزل شهرستان ارومیه طی سال تحصیلی 94-95، کنفرانس جهانی مدیریت، اقتصاد حسابداری و علوم انسانی در آغاز هزاره سوم، شیراز، پژوهش شرکت ایده بازار صنعت سبز.

هومن، حیدرعلی.(1393). مدل‌یابی معادلات ساختاری با کاربرد نرم‌افزار لیزرل (با اصلاحات). تهران: سمت.

Altunoğlu, A.E., Şahin, F. and Babacan, S. (2019). Transformational leadership, trust, and follower outcomes: a moderated mediation model, Management Research Review, 42 (3): 370-390.

Anderson, M. (2017). Transformational Leadership in Education: A Review of Existing Literature. International Social Science Review, 1 (4): 1-15.

Bass, B. M. & Riggio, R. E. (2008). Transformational Leadership. Mahwah, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates, Inc

Bush, T (2017). The enduring power of transformational leadership. Educational Management Administration & Leadership, 45(4): 563–565.

Daniëls, E.; Hondeghem, A. and Dochy, F. (2019). A review on leadership and leadership development in educational settings, Educational Research Review, 27(3): 110-125.

Dutta, V., & Sahney, S. (2016). "School leadership and its impact on student achievement: The mediating role of school climate and teacher job satisfaction", International Journal of Educational Management, 30(6): 941-958.

Geijsel, F.; Sleegers, P.; Stoel, R.D. & Krüger, M. L. (2009). The Effect of Teacher Psychological and School Organizational and Leadership Factors on Teachers' Professional Learning in Dutch Schools. The Elementary School Journal, 109(4):406-427.

Griffith, J. (2004). Relation of principal transformational leadership to school staff job satisfaction, staff turnover, and school performance, Journal of Educational Administration, 42(3), 333 – 356.

Hallinger, P. (2003), “Leading educational change: Reflections on the practice of instructional and transformational leadership”, Cambridge Journal of Education, 33(3): 329-351.

Hallinger, P.H. & Heck, R.H. (2010). Collaborative leadership and school improvement: Understanding the impact on school capacity and student learning, School Leadership and Management, 30(2):95-110.

Jackson, T. D. (2016). The Relationship between Transformational Leadership Style and Employees' Perception of Leadership Success in Higher Education, ProQuest LLC, D.B.A. Dissertation, Liberty University, ERIC publication.

Jandaghi, Gh, Matin, H. Z., & Farjami, A. (2008). Comparing transformational leadership in successful and unsuccessful companies, African Journal of Business Management, 3(7): 272–280.

Jandaghi, Gh, Matin, H. Z., & Farjami, A. (2008). Comparing transformational leadership in successful and unsuccessful companies, African Journal of Business Management, 3(7): 272–280.

Khan, H., Rehmat, M., Butt, T.H, Farooghi, S., and Asim, J. (2020). Impact of transformational leadership on work performance, burnout and social loafing: a mediation model, Futur Bus J, 6 (1): 1-13.

Konsolas, E., Ananstasiou, O., and Loukeri, P. (2014). The Impact of Leadership on Teachers’ Effectiveness, International Journal of Humanities and Social Science, 4 (7): 34-40.

Kovach, M., & Middletown, M. (2019). Transformational Leadership Produces Higher Achievement Outcomes: A Review in Education and Military Contexts, Association for University Regional Campuses of Ohio, 25: 137-147.

Lan, T. S., Chang, I. H., Ma, T. C., Zhang, L.P., Chuang, K. C. (2019). Influences of Transformational Leadership, Transactional Leadership, and Patriarchal Leadership on Job Satisfaction of Cram School Faculty Members, Sustainability, 11: 34-65.

Leithwood, K., & Sun, J. (2012). The Nature and Effects of Transformational School Leadership: A Meta-Analytic Review of Unpublished Research, Educational Administration Quarterly, 48(3): 387-423.

Leithwood, K., (1994). Leadership for school restructuring, Educational Administration Quarterly, 30 (4): 498-518.

Leithwood, K., Jantzi, D. and Steinbach, R. (1999). Changing Leadership for Changing Times, Open University Press, Buckingham.

Liu, P. (2013), “A Transformational School Leadership Model in Chinese Urban Upper Secondary Schools”, International Studies of Educational Administration, 41(3): 73-94.

Luyten, H., & Bazo, M. (2019). Transformational leadership, professional learning communities, teacher learning and learner centered teaching practices; Evidence on their interrelations in Mozambican primary education, Studies in Educational Evaluation, 60: 14-31.

Marks, H. M. & Printy, S. M. (2003). Principal Leadership and School Performance: An Integration of Transformational and Instructional Leadership, Educational Administration Quarterly, 39 (3): 370-397.

Menon, M. E. (2014) "The relationship between transformational leadership, perceived leader effectiveness and teachers’ job satisfaction", Journal of Educational Administration, 52 (4): 509-528.

Paffen, P. (2011). What is typical for transformational leaders? Holland Belgium Management Review, 139: 8–14.

Para-González, L., Jiménez-Jiménez, D., and Martínez-Lorente, A.R. (2018). Exploring the mediating effects between transformational leadership and organizational performance, Employee Relations, 40(2): 412-432.

Peng, Sh., Liao, Y., and Sun, R. (2019). The Influence of transformational leadership on employees’ affective organizational commitment in Public and Nonprofit organizations: A moderated mediation model, Public Personnel Management, 49(1): 29-56.

Pokharel, B. (2014). Principal as Transformational Leader: Getting to Know New Dimension in School Leadership, American International Journal of Social Science, 3 (6): 61-66.

Silins, H. & Mulford, B. (2003). Leadership for Organizational Learning and Improved Student Outcomes—What Do We Know? Cambridge Journal of Education, 33(2):175-195.

Sun, J., leithwood, k. (2013), Transformational School Leadership. Effects on student achievement, Leadership and Policy in Schools, 11(4): 418-451.

Sun, J.; Chen, X. & Zhang, S. (2017). A Review of Research Evidence on the Antecedents of Transformational Leadership, Journals Education Sciences, 7 (1): 1-15.

Talib, N. Z., Ramli, N. B., Hussin, Z. B., and Jamaludin, Sh. B (2019). Transformational Leadership and Teacher’s Performance: The mediating role of motivation and commitment, Opción, 35 (21): 306-322.

Thompson, G., Buch, R., Thompson, P. M., and Glasø, L. (2021). The impact of transformational leadership and interactional justice on follower performance and organizational commitment in a business context, Journal of General Management, 46 (4): 274-283.

Vincent-Hoper, V., Muser, C., and Janneck, M. (2012). Transformational leadership, work engagement, and occupational success", Career Development International, 17 (7): 663-682.

Yang, Y. (2014). Principals' transformational leadership in school improvement", International Journal of Educational Management, 28 (3): 279-288.

Yue, C. A., Men, L. R., and Ferguson, M. A. (2019). Bridging transformational leadership, transparent communication, and employee openness to change: The mediating role of trust, Public Relations Review, 45 (3): 1-13.

Zaman, U., & Abbasi, M. (2020). Linking transformational leadership and individual learning behavior: Role of psychological safety and uncertainty avoidance, Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences, 14 (1): 167-201.