بررسی تأثیر اقدامات مدیریت منابع انسانی سبز بر عملکرد زیست محیطی سازمان با توجه به نقش میانجی فرهنگ سازمانی سبز

مطالعات رفتاری در مدیریت

مقاله 1، دوره 13، شماره 29، اردیبهشت 1401، صفحه 1-17   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

بابک رضایی^{* 1}؛ اردشیر بذرکار²

¹استادیار دانشکده مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال. تهران. ایران

²-

چکیده

هدف از پژوهش حاضر بررسی تأثیر اقدامات مدیریت منابع انسانی سبز بر عملکرد زیست محیطی سازمان با توجه به نقش میانجی فرهنگ سازمانی سبز بود. پژوهش حاضر بر اساس هدف از نوع تحقیقات کاربردی و به لحاظ روش گردآوری و تحلیل داده‌ها از نوع پیمایشی- همبستگی بود. جامعه آماری این پژوهش را مدیران و کارشناسان مدیریت منابع انسانی گروه خودرو سازی سایپا به تعداد 120 نفر تشکیل دادند. ابزار گردآوری داده‌ها سه پرسشنامه در رابطه با اقدامات مدیریت منابع انسانی، فرهنگ سازمانی سبز و عملکرد زیست محیطی بود. بعد از تأیید روایی، پایایی پرسشنامه‌ها نیز با استفاده از ضریب آلفا کرونباخ به ترتیب 960/0، 975/0 و 944/0 محاسبه شد. جهت تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش مدل سازی معاد لات ساختاری با کمک نرم افزار اسمارت پی آل اس استفاده گردید. یافته‌ها نشان داد که اقدامات مدیریت منابع انسانی سبز 582/0 درصد از تغییرات مربوط به متغیر عملکرد زیست محیطی و 619/0 درصد از تغییرات مربوط به متغیر فرهنگ سازمانی سبز را به طور مستقیم تبیین می‌کنند. همچنین فرهنگ سازمانی سبز نیز 657/0 درصد از تغییرات مربوط به متغیر عملکرد زیست محیطی را به طور مستقیم تبیین می‌کند.

کلیدواژه‌ها

اقدامات مدیریت منابع انسانی سبز؛ فرهنگ سازمانی سبز؛ عملکرد زیست محیطی؛ مدل سازی معادلات ساختاری

مراجع

بورقانی، سهیلا، فتوت، بنفشه، خادم، مریم. (1396). اثرات عوامل منابع انسانی سبز برعملکرد محیطی سازمان‌های تولید (مورد مطالعه: شرکت‌های پتروشیمی عسلویه و بندرماهشهر)، فصلنامه مدیریت فردا، سال شانردهم، شماره 52، 29-40.

 داوری، علی، رضازاده، آرش (1392). مدل سازی معادلات ساختاری با نرم افزار PLS، چاپ اول، تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی.

 صیدی عقیل آبادی، فاطمه، نوری، احمد، صیدی عقیل آبادی، علی، صیدی عقیل آبادی، زهرا. (1398). بررسی تأثیر مدیریت منابع انسانی سبز بر عملکرد زیست محیطی و رفتار دوستانه با محیط زیست کارکنان، بیست و هفتمین همایش سالانه بین المللی مهندسی مکانیک و هفتمین کنفرانس صنعت نیروگاه‌های حرارتی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران. ایران.

 Aggarwal, M., Sharma, M. (2015). Green HRM: need of the hour. International journal of management and social science research review.1(8),63.

 Amini, M., Bienstock, C. C., & Narcum, J. A. (2018). Status of corporate sustainability: A content analysis of Fortune 500 companies. Business Strategy and the Environment, 0(0), 27, 1450–1461. https://doi.org/10.1002/bse.2195.

 Arda, O. A., Bayraktar, E., & Tatoglu, E. (2018). How do integrated quality and environmental management practices affect firm performance? Mediating roles of quality performance and environmental proactivity.

Business Strategy and the Environment. 0(0). https://doi.org/10.1002/bse.2190.

 Arulrajah, A., Opatha, H., Nawaratne, N. (2015). Green Human Resource Management practices: a review. sri lankan Journal of human resource management, 5, 1–16.

 Bhattacharya, C. B., Korschun, D., & Sen, S. (2009). Strengthening stakeholder–company relationships through mutually beneficial corporate social responsibility initiatives. Journal of Business ethics, 85(2), 257-272.

 Chuang, SP.,Huang, SJ. (2018). The Effect of Environmental Corporate Social Responsibility on Environmental Performance and Business Competitiveness: The Mediation of Green Information Technology Capital, Journal of Business Ethics,150(4),991-1009,https://doi.org/10.1007/s10551-016-3167-x.

 Clair, J., & Milliman, J. (2017). Best environmental HRM practices in the US. In Greening People,.49-73, Routledge.

 Chin, W.W. (2010) How to Write Up and Report PLS Analyses. In: Esposito Vinzi, V., Chin, W.W., Henseler, J. and Wang, H., Eds., Handbook of Partial Least Squares: Concepts, Methods and Applications, Springer, Heidelberg, Dordrecht, London, New York, 655-690.

 Daily, B. F., Bishop, J. W., Steiner, R. (2007). The mediating role of EMS teamwork as it pertains to HR factors and perceived environmental performance. Journal of applied business research, 23(1), 95.

 Daily, B. F, Bishop, J. W., & Massoud, J. A. (2012). The role of training and empowerment in environmental performance: A study of the Mexican maquiladora industry. International Journal of Operations & Production Management, 32(5), 631–647. https://doi.org/10.1108/01443571211226524.

 Dota, A. (2012). Water footprint–a new approach in water resources management. application in the prefecture of karditsa Jabbour, C. J. C. (2013). Environmental training in organizations: From a literature review to a framework for future research. Resources, Conservation and Recycling, 74, 144-155.

 Egri, C. P., & Herman, S. (2000). Leadership in the North American environmental sector: Values, leadership styles and contexts of environmental leaders and their organizations. Academy of Management Journal, 43(4),571–604.

 González-Benito, J., González-Benito, O. (2006). A review of determinant factors of environmental proactivity. Business Strategy and the environment, 15(2), 87-102.

 Kim, Y.J.,Kim, W.G., Choi,H.M.,Phetvaroon,K. (2019).The effect of green human resource management on hotel employees’ eco-friendly behavior and environmental performance, International Journal of Hospitality Management,76, 83-93. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2018.04.007.

 Mathapati, C. M. (2013). Green HRM: a strategic facet. tactful management research journal, 2(2), 1–6.

 Marcus, A., Fremeth, R. (2015), Green management matters regardless. Acad Management Percept, 23(3), 17-26.

 Jabbour, C. J. C. (2015). Environmental training and environmental management maturity of Brazilian companies with ISO14001: Empirical evidence. Integrating Cleaner Production into Sustainability Strategies, 96, 331–338. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2013.10.039.

 Jabbour, C.J.C., (2013), Environmental training in organizations: from a literature review to a framework for future research, Resources, Conservation and Recycling, 74(1), 144-155.

 Jackson, S. E., Renwick, D. W. S., Jabbour, C. J. C., & Muller‐Carmen, M. (2011). State‐of‐the‐art and future directions for green human resource management: Introduction to the special issue. Zeitschrift für Personalforschung, 25(2), 99–116.

 Jackson, S.E., and Seo, J., (2011), The greening of strategic HRM scholarship, Journal of Organization and Management, 7(4), 278-290.

 Jaramillo, J. Á., Sossa, J. W. Z., & Mendoza, G. L. O. (2018). Barriers to sustainability for small and medium enterprises in the framework of sustainable development—Literature review. Business Strategy and the Environment. 28(4)512-524. https://doi.org/10.1002/bse.2261.

 Leonidous, L. C., Fotiadis, T. A., Christodoulides, P., Spyropoulou, S., & Katsikeas, C. S. (2015). Environmentally friendly export business strategy: Its determinants and effects on competitive advantage and performance. International Business Review, 24(5), 798-811.

 Lo, S. H., Peters, G. J. Y., & Kok, G. (2012). A review of determinants of and interventions for proenvironmental behaviors in organizations. Journal of Applied Social Psychology, 42(12), 2933-2967.

 Pham, N. T., Tučková, Z., & Jabbour, C. J. C. (2019). Greening the hospitality industry: How do green human resource management practices influence organizational citizenship behavior in hotels. Tourism Management, in press, 72, 386–399. https://doi.org/10.1016/j. tourman.2018.12.008.

 Pellegrini, C., Rizzi, F., & Frey, M. (2018). The role of sustainable human resource practices in influencing employee behavior for corporate sustainability. Business Strategy and the Environment, 0(0), 27, 1221–1232. https://doi.org/10.1002/bse.2064.

 Paillé, P., Chen, Y., Boiral, O. et al. (2014), The Impact of Human Resource Management on Environmental Performance: An Employee-Level Study. Journal of Business Ethics,121(3),451-466.https://doi.org/10.1007/s10551-013-1732-0.

 Preacher, K.J., Leonardelli, G.J. (2003). Calculation for Sobel test. An interactive calculation tool for mediation tests.

 Renwick D.W.S., Redman T. Maguire, S. (2012). Green Human Resource Management: A Review and Research Agenda. International Journal of Management Reviews, 15(1). 1–14.

 Ringle, C.M., Sarstedt, M. (2011). Structural modeling of heterogeneous data with partial least square. In N.k. Malhotra(ED), Review of marketing research, 7,255-296. Bingley: Emerald Group Publishing Limited.

 Roscoe, S, Subramanian, N, Jabbour, CJC, Chong, T. Green human resource management and the enablers of green organizational culture: Enhancing a firm's environmental performance for sustainable development. Bus Strat Env. 2019; 28: 737– 749. https://doi.org/10.1002/bse.2277.

 Saeed, BB, Afsar, B, Hafeez, S, Khan, I, Tahir, M, Afridi, MA. Promoting employee's proenvironmental behavior through green human resource management practices. Corp Soc Resp Env Ma. 2018; 26: 424– 438. https://doi.org/10.1002/csr.1694.

 Sarumpaet., S. (2005), The Relationship between Environmental Performance and Financial Performance Amongst Indonesian Companies, Jurnal Akuntansi & Keuangan,vol. 7,no. 2, pp 89-98.

 Sroufe, R. P., Liebowitz, J., & Sivasubramaniam, N. (2010). Are you a leader or a laggard? HR's role in creating a sustainability culture. People and Strategy, 33(1), 34–42.

 Wetzels, M., Odekeken-Schroder, G. Van Oppen, C (2009). Using PLS path modeling for accessing hierarchical construct models: Guidelines and empirical illustrations, MIS quarterly,33(1),177.

 Yusliza Mohd Yusoff, Nur Zahiyah Othman, Lilis Surienty, Yudi Fernando, Azlan Amran, T. Ramayah (2015). GREEN HUMAN RESOURCE MANAGEMENT: AN EXPLORATORY STUDY. The 2015 WEI International Academic Conference Proceedings Harvard, USA.

 Zoogah, D. (2011). The dynamics of Green HRM behaviors: A cognitive social information processing approach. Zeitschrift fur Personalforschung, 25, 117–139.