بررسی تطبیقی استانداردهای اعتباربخشی مؤسسه ای در دانشگاه‌های غیر علوم پزشکی و علوم پزشکی (مطالعه موردی: دانشگاه‌های کرمان)

مطالعات رفتاری در مدیریت

مقاله 3، دوره 13، شماره 29، اردیبهشت 1401، صفحه 54-73   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

زینت روانگرد¹؛ مهدی لسانی^{* 2}؛ محمد حسین یارمحمدیان³

¹دانشجوى رشته مدیریت آموزشی . ، دانشگاه آزاد اسالمی، واحد اصفهان )خوراسگان(، اصفهان، ایران

²دانشیاردانشکده ادبیات وعلوم انسانی دانشگاه شهید باهنر کرمان ایران

³استاد مرکز تحقیقات مدیریت و اقتصاد سلامت، دانشکده علوم پزشکی اصفهان، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

چکیده

اعتباربخشی و ارزشیابی مراکز آموزش عالی از اهمیت بالایی برخوردار است؛ زیرا نقش بسیار مهمی در تربیت نیروی انسانی در جوامع دارند که باعث توسعه کمی و کیفی کشورها است. پژوهش حاضر با هدف شناسایی استانداردهای اعتباربخشی در دانشگاه­های غیرعلوم پزشکی و مقایسه این استانداردها با استانداردهای دانشگاه‌های علوم پزشکی انجام شد. در این تحقیق ارزشیابی مبتنی بر نظر متخصصان و خبرگان و پرسشنامه اعتباربخشی محقق ساخته است. ابتدا با مطالعات کتابخانه‌ای پیشینه پژوهش­های صورت گرفته در جهان درزمینه اعتباربخشی بررسی شدند. سپس با بهره­گیری ازنظر خبرگان پیش­نویس حوزه­ها و سپس استانداردهای اعتباربخشی و نشانگرها مربوط به هر حوزه اعتباربخشی طراحی شدند. حوزه­ها و استانداردها و نشانگرهای نهایی با استفاده از تکنیک دلفی و نظر نهایی صاحب‌نظران به‌صورت نهایی درآمدند و درنهایت از روش تحلیل عاملی جهت خلاصه­سازی و تعیین سهم هریک از عوامل استفاده شد. حوزه ظرفیت، منابع، امکانات و تجهیزات، در دانشگاه­های غیر علوم پزشکی کرمان به‌عنوان مهم­ترین حوزه در تدوین حوزه­های اعتباربخشی موسسه­ای است. در دانشگاه­های علوم پزشکی، حوزه مدیریت در اولویت اول قرار دارد. نتایج این پژوهش می­تواند راهنمایی باشد برای مراکز آموزش عالی که بدانند ازنظر توسعه کمی و کیفی در چه سطحی قرار دارند و برای رسیدن به بهترین سطح توسعه چه راهی باید طی شود.

کلیدواژه‌ها

اعتباربخشی؛ استاندارد؛ آموزش عالی؛ دانشگاه

مراجع

آزادی، تانیا؛ سلطانی عربشاهی، کامران؛ عرب خردمند، علی؛ قاسمی، محمدصادق؛ محمدی، آیین؛ میرزازاده، عظیم؛ نیکوفر، محمدحسین؛ همتی، علیرضا (1392). «سند اعتباربخشی بین‌المللی دانشگاه علوم پزشکی تهران»، تصویب در چهاردهمین جلسه دوره چهارم هیئت‌رئیسه دانشگاه تهران: معاونت بین‌الملل، 1-15.

پازارگادی، مهرنوش؛ پیروی، حبیب الله؛ پورخوشبخت، یوسف؛ علوی، مجد حمید؛ عزیزی، فریدون (1380). «ارائه الگویی برای اعتباربخشی دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور»، مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 1(4)، 26-34.

حاتمی، جواد؛ محمدی، رضا؛ اسحقی، فاخته (1390). «چالش ساختارسازی برای نظارت و ارزشیابی کیفیت در آموزش عالی ایران»، پنجمین کنفرانس ارزیابی کیفیت در نظام دانشگاهی، دانشگاه تهران، پردیس دانشکده فنی.

شارع­پور، محمود؛ فضالی، محمد؛ صالحی، صادق (1387). «بررسی شاخص­های کیفیت در آموزش عالی بر مبنای تحلیل شایستگی­های کانونی»، آموزش عالی ایران، دوره 1، شماره 1، 30-55.

ظفری پور، طاهره؛ محمدی، رضا (1393). «مدیریت کیفیت رویکردی راهبردی برای ورود آموزش عالی ایران به جامعه جهانی»، ششمین کنفرانس بین‌المللی انجمن آموزش عالی ایران توسعه‌ی آموزش عالی فرامرزی؛ فرصت‌ها و چالش‌ها: مشهد، دانشگاه فردوسی مشهد، انجمن آموزش عالی ایران، 24 اردیبهشت، 1-20.

فراست خواه، مسعود (1395). «کتاب نمایه آموزش عالی»، موسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی، تهران.

محمدی، رضا (1393). «ارزشیابی و تضمین کیفیت در نظام‌های آموزشی، با تمرکز بر یکپارچه‌سازی نظام آموزشی»، تهران: سازمان سنجش آموزش کشور، اداره کل چاپ و انتشارات.

محمدی، رضا؛ ظفری پور، طاهره؛ صادقی مندی، فاطمه؛ زمانی فر، مریم (1393). «اعتبارسنجی و تضمین کیفیت آموزش عالی از راه دور: مروری بر الگوها و فرایندها»، فصلنامه مطالعات اندازه‌گیری و ارزشیابی آموزشی، 8: 134- 95.

نعمتی، محمدعلی (1399). «بهینه کاوی تجارب موفق بین‌المللی در حوزه خصوصی‌سازی آموزش عالی: راهکارهای برای تضمین و ارتقای کیفیت در نظام آموزش عالی کشور»، چاپ اول. تهران: سازمان سنجش آموزش کشور، 10،12،154-132.

یوسفی، علیرضا؛ چنگیز، طاهره؛ یمانی، نیکو؛ احسان پور، سهیلا؛ حسن زهرایی، روشنک (1390). «تدوین سیستم اعتباربخشی موسسه‌ای در دانشگاه‌های علوم پزشکی جمهوری اسلامی ایران»، مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، ویژه‌نامه توسعه آموزش و ارتقای سلامت، 9: 1191-1201.

Barzansky, B; Hunt, D; Moineau, G; Ahn, D; Lai, C; Humphrey, H; & Peterson, L. (2015). “Continuous quality improvement in an accreditation system for undergraduate medical education: Benefits and challenges”. Medical Teacher, 37 (11), 1032-1038.

Blom, R; Bowe, B; & Davenport, L. (2018). “Accrediting Council on Education in Journalism and Mass Communications Accreditation: Quality or Compliance?”. Journalism Studies, 20 (10), 1458-1471 

Damiano, P; Reynolds, J; Herndon, JB; McKernan, S; & Kuthy, R. (2019). “The patient-centered dental home: A standardized definition for quality assessment, improvement, and integration”. US National Library of Medicine National Institutes of Health, 54(2), 446-454.

Dickeson, R.C. (2006).”The Need for Accreditation Reform”. The Secretary of Education‘s Commission on The Future of Higher Education.Washington DC.

Eaton J.S. (2006).”The Secretary of Educations Commission on the Future of Higher Education”. Council for Higher Education Accreditation, Washington DC.

El, D; & Stafel, B. (2010). “An Introduction to Evaluation Patterns Including Program, Staff, and Student Evaluation Standards”. Translated by Gholamreza Yadegarzadeh, Arash Bahrami, Kourosh Parand, Second Edition, Tehran: Book Memorial.

Geiger, R. (2018). “Perspectives on the History of Higher Education”. Curriculum Accreditation and Coming of Age of Higher Education, 6^th edn, New York: Routledge, 166p.

Hinnenkamp, C;  Correia, C;  & Wilkinson, T. (2019). “Creating a research culture on the way to AACSB accreditation”. Journal of Education for Business. 94(3), 204-208.

Kashiramka, S; Sagar, M; Kumar Dubey, A; & Mehndiratta, A. (2019). “Critical success factors for next generation Technical Education institutions”. Benchmarking: An International Journa, ahead-of-print (ahead-of-print) [online], Available from: https://doi.org/10.1108/BIJ-06-2018-0176

Martin, M; & Stella, A. (2009). “External quality assurance in higher education”. Translated by Reza Mohammadi. Tehran: Publication Center of the National Education Evaluation Organization.

Sin, C; Tavares, O; & Amaral, A. (2019). “Accepting employability as a purpose of higher education? Academics’ perceptions and practices”. Studies in Higher Education, 44(8), 920-931.

Terraa, J. D. R; & Berssanetia, F. T. (2018). “Application of lean healthcare in hospital services: a review of the literature (2007 to 2017)”, Production, 28, 1-14.

Van Damme, D. (2004). “Standard and Indicator in Institutional and Programme Accreditation in Higher Education: A Conceptual Frame Work and a Proposal. Studies on Higher Education”. Edited by: Lazar vlasceanu & Leland conley Barrows. Paris: UNESCO.

Vlãsceanu. L; Grünber, L; & Pârlea, D. (2004). “Quality Assurance and Accreditation: A Glossary of Basic Termsand Definitions”. Bucharest, UNESCO-CEPES: Papers on Higher Education.

Werner, M. C. (1994). “The Development of Generic Competencies in Australia and New Zealand”. Australia, National Centre for Vocational Education Research, 1-40.