ارائه الگوی تربیت هنری دوره اول متوسطه نظام آموزشی

فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی

دوره 16، شماره 2 - شماره پیاپی 60، شهریور 1401، صفحه 1-22   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

اردشیر کاظمی¹؛ مرجان کیان^{* 2}؛ عباسعلی قیومی³؛ محسن عامری شهرابی⁴

¹دانشجوی دکتری مدیریت و برنامه ریزی فرهنگی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

² دانشیار گروه مدیریت و برنامه ریزی فرهنگی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. دانشیار گروه مطالعات برنامه درسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

³دانشیار گروه مدیریت و برنامه ریزی فرهنگی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

⁴استادیار گروه مدیریت و برنامه ریزی فرهنگی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر ارائه الگوی تربیت هنری دوره اول متوسطه نظام آموزشی است. پارادایم پژوهش کیفی است و از روش نظریه مبنایی استفاده شد. این پژوهش از لحاظ هدف در دسته پژوهش­های کاربردی قرار می­ گیرد. جامعه پژوهش، متخصصان و خبرگان هنر، علوم تربیتی و مدیریت امور فرهنگی به تعداد 20 نفر بودند که به شیوه نمونه ­گیری هدفمند از نوع ملاک­ محور تا رسیدن به اشباع داده­ ها انتخاب شدند. ابزار پژوهش مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته بود و جهت تجزیه­ و­تحلیل داده ­ها از کدگذاری و مقوله ­بندی با استفاده از نرم ­افزار تحلیل داده ­های کیفی اطلس تی.آی استفاده شده است. بر اساس یافته ­ها، پدیده محوری تربیت هنری، «تولید هنری» است. شرایط علی تربیت هنری شامل: ایجاد جنبه عمومی و همگانی، محیط جامعه (بسترسازی مناسب در خانه و مدرسه، فراهم سازی شرایط برای همگان، ایده تربیت هنری به مثابه آموزش همگانی)، عوامل درونی (استعداد هنری دانش آموزان، ویژگی­های ذاتی دانش آموزان، ارزش دادن به هنر) و معرفی هنر به عنوان چهارمین مهارت اساسی بود. زمینه­ های دلالت کننده بر تربیت هنری شامل: فناوری (پیشرفت تکنولوژی، استفاده از فضای مجازی)، زمینه ­های اجتماعی (شکل گیری اندیشه هنری در جامعه، عواطف مبتنی بر جنبه های اجتماعی، فضایی که دانش آموز در آن تربیت می­ یابد)، زمینه ­های سیاسی (اهمیت قائل شدن برای هنر، اولویت و نظام­ های فکری حاکم بر جامعه، حمایت­های مادی و معنوی، تابعی از تصمیمات نظام سیاسی)، زمینه های فرهنگی (سرانه محصولات هنری، توجه فرهنگ جامعه به هنر، میزان مصرف محصولات فرهنگی، الهام بخشی فرهنگ در تولیدات هنری) بود و در نهایت الگوی تربیت هنری دوره اول متوسطه ارائه گردید.

کلیدواژه‌ها

تربیت هنری؛ برنامه درسی؛ دوره اول متوسطه؛ نظریه مبنایی

مراجع

امینی، محمد. (1397). تربیت هنری در قلمرو آموزش و پرورش، تهران، انتشارات آییژ.

براتی، حمید و سلیمان پور، محبوبه. (1395). سواد هنری در برنامه درسی، دومین کنفرانس ملی روانشناسی و علوم تربیتی.

دلاور، علی. (1389). روش شناسی کیفی، فصلنامه راهبرد، 19 (3): 329-307.

زمانی دارانی، فاطمه، (1396). بررسی مشکلات و محدودیت های درس هنر دوره متوسطه اول از دیدگاه معلمان (یک پژوهش کیفی: مورد مطالعه شهرستان فریدن)، اولین همایش بین المللی و سومین همایش ملی پژوهش های مدیریت و علوم انسانی.

کارگزار، معصومه، کبوک، حانیه و الداغی، آنیتا، (1398)، بررسی تطبیقی برنامه درسی هنر در دوره ابتدایی در ایران و ژاپن، فصلنامه نوآوری­های آموزشی، 18 (4): 138-113.

کربین، جولیت و استراوس، انسلم. (1396). مبانی پژوهش کیفی: فنون و مراحل تولید نظریه زمینه‌ای،
ابراهیم افشار، تهران، نشر نی

محمدی، محمد. (1394). ارائه مدل برای تدریس اثربخش در دانشگاه تبریز، پایان نامه کارشناسی ارشد تحقیقات آموزشی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر.

کیان، مرجان، (1392)، کاربست رویکرد نوین «تربیت هنری دیسیپلین محور» در آموزش هنر به دانش آموزان دختر پایه پنجم ابتدایی، فصلنامه پژوهش در تدریس، 1(1): 95-109.

کیان، مرجان و مهرمحمدی، محمود. (1392). شناسایی وجوه و ابعاد مغفول برنامه درسی هنر دوره ابتدایی، دو فصلنامه پژوهش‌های آموزش و یادگیری، 10(2): 1-18.

متین فر، نرگس و کیان، مرجان. (1399). اثربخشی اجرای برنامه درسی تلفیقی هنر بر عملکرد تحصیلی دانش‌‌آموزان در درس مطالعات اجتماعی، دو فصلنامه پژوهش‌های برنامه درسی، 10(2): 66-83.

مفیدی، سحر. ( 1397). تحقیق در تعریف هنر، چاپ اول، تهران، انتشارات علم استادان.

Abakanowicz, M. (2010). Recent Sculpture. Marlborough, New York, NY.Cambridge English Dictionary, (2020).

Crane, T., & Byrne, L. (2020). Risk, rupture and change: Exploring the liminal space of the Open Studio in art therapy education. The Arts in Psychotherapy, 69, 101666.

De Arriba, R., Girardi, G. & Vidagan, M. (2019). Contemporary art in higher education: Creative pedagogies in political economy, Thinking Skills and Creativity, 33:231.

Egana-delSol, P., Contreras, D. & Valenzuela, J.P. (2019). The impact of art-education on human Capital: An empirical assessment of a youth orchestra, International Journal of Educational Development, 71: 2131.

Egana-delSol, P. (2016). Can art-based programs nurture human Capital? Evidence from public schools in Chile: assessing non-cognitive skills on late stage investment on at-risk youth. Skills for Sustainable Development: Essays on How Creativity, Entrepreneurship and Emotions Foster Human Development. Columbia University Academic Commons.

Günay, B. (2012). Museum concept from past to present and importance of museums as centers of art education. International Conference on New Horizons in Education,55: 1250-1258.

Heid, K., Estabrook, M., & Nostrant, C. (2009). Dancing with Line: Inquiry, Democracy, and Aesthetic Development as an Approach to Art Education. International Journal of Education & the Arts, 10: 123-140.

Şahan, M. (2009). A general evaluation of art education in Turkey. Procedia Social and Behavioral Sciences, 1: 984-987.

Taşdemir, V.N. (2010). Attitudes of the students of primary education class teaching department to the visual Arts Education Course. Procedia Social and Behavioral Sciences, 2: 2572-2576.

Vaughn, K., Winner, E., (2000). SAT scores of students who study the arts: what we can and cannot conclude about the association? Special issue: the arts and academic achievement: what the evidence shows, Aesthetic Educ, 34(3/4): 77–89.

Winner, E., Goldstein, T., Vincent-Lancrin,S., (2013). Art for Art’s Sake? The Impact of Arts Education. Educational Research and Innovation OECD Publishing.

Yildirim, H. (2017). Evaluation of art literacy students who levels of study in fine arts high school in terms of variables, Aesthetic Educ, 21: 39-55.