شناسایی مولفه های مدل شایستگی های حرفه ای مدیران آموزشی (مورد مطالعه: دوره متوسطه دوم استان لرستان)

فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی

دوره 16، شماره 2 - شماره پیاپی 60، شهریور 1401، صفحه 109-134   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

سمانه آسترکی¹؛ حسین مهرداد^{* 2}؛ مسلم قبادیان³

¹دانشجوی دکتری،گروه علوم تربیتی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد، ایران.

²استادیار، گروه علوم تربیتی، ، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی ،خرم آباد، ایران.

³استادیار، گروه علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران

چکیده

هدف پژوهش حاضرشناخت مؤلفه های شایستگی حرفه ای و ارائه مدلی از شایستگی های حرفه ای مدیران آموزشی دوره متوسطه دوم آموزش و پرورش استان لرستان بود. روش پژوهش بر حسب هدف کاربردی می باشد، بر حسب نوع داده، آمیخته(کیفی-کمی) از نوع اکتشافی متوالی، بر حسب زمان گردآوری داده، مقطعی است. جامعه آماری بخش کیفی پژوهش، اساتید دانشگاه‌ها، کارشناسان و صاحب نظران حوزه مدیریت آموزشی بود. برای تعیین نمونه های این پژوهش از روش نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند استفاده شد و 14 خبره انتخاب شدند. جامعه آماری بخش کمی شامل کلیۀ  مدیران آموزشی دوره متوسطه دوم مدارس استان لرستان به تعداد 752 نفر بود. با استفاده از جدول تعیین حجم نمونه مورگان تعداد 254 نفر به عنوان نمونه آزمودنی انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه 58 گویه ای می باشد. روایی ابزار کمی، از طریق روایی سازه ای به تایید رسید و پایایی آن نیز از طریق محاسبه آلفای کرونباخ در دامنه 72/0 تا 93/0 قرار گرفت. نتایج حاصل از اجرای پژوهش نشان داد که مهم ترین مولفه شایستگی حرفه ای در بین مدیران آموزشی دوره متوسطه دوم نظارت و راهنمایی، مدیریت دانش، ارزشیابی، تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی، اخلاق حرفه‌ای، خلاقیت و نوآوری، مهارت ارتباطی، مهارت مذاکره، سواد اطلاعاتی، کاربرد فناوری‌های نوین در تدریس، مهارت استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات، پژوهش مداری، انجام پژوهش‌های علمی و کاربردی، آشنایی با روش‌ها و فنون تدریس و  تشویق کارکنان به تدریس اثربخش می باشد.

کلیدواژه‌ها

شایستگی؛ شایستگی حرفه ای؛ مدل شایستگی؛ مدیران آموزشی

مراجع

ابراهیم زاده، بیت اله. فتاح، ناظم.( 1397). شناسایی و تدوین مولفه های موثر بودن شایستگی مدیران مدارس ابتدایی شهر تهران، فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی،12 (4): 23-9.

ابراهیم پور، مهرداد. چرابین،مسلم. اکبری، احمد. زنده دل، احمد.( 1399). شناسایی مولفه های موثر بر شایستگی حرفه ای مدیران مدارس از دید متخصصان، پژوهشنامه تربیتی، 15(3): 142-127.

پناهی، سیده معصومه. پورکریمی، جواد. رمضان، مجید.( 1397). ارائه الگوی شایستگی حرفه ای مدیران پژوهش در سازمان های پژوهش محور، پژوهش های مدیریت منابع انسانی، 1 (1): 46-23.

حبیبی، سیده فاطمه. امیریان زاده، مژگان. زارعی، رضا. احمدی، عباداله. ( 1399). ارائه مدل عوامل موثر بر شایستگی رهبری مدیران دانشگاه آزاد اسلامی، آموزش و توسعه منابع انسانی، 7 (25): 67-39.

جعفری راد، علی. زاهد بابلان، عادل. مرادی، مسعود. ثمری، عیسی.( 1397). طراحی الگوی مفهومی توسعه شایستگی مدیران مدارس متوسطه، مطالعات توسعه اجتماعی-فرهنگی، 7 (4): 188-163.

جعفری راد، علی. عزیزی، مصطفی. محرمی، نیلوفر.( 1398). مدل شایستگی مدیران مدارس دوره دوم متوسطه، پژوهش آمیخته، توسعه استعداد، 1 (1): 127- 102.

خنیفر، حسین. ابراهیمی، صلاح الدین. سیفی، علی. فیاضی، بی بی مرجان.( 1399). طراحی الگوی شایستگی مدیران آموزش جهت استفاده در مرکز ارزیابی و توسعه، مدیریت مدرسه، 8 (2): 139-118.

ذاکری، محمد.( 1396). شایستگی و جانشین پروری در نظام اداری، تهران، انتشارات جهاد دانشگاهی.

شبانی، راضیه. خورشیدی، عباس. عباسی، لطف اله. فتحی واجارگاه، کوروش. (1397). ارائه الگوی شایستگی مدیران دوره ابتدایی آموزش و پرورش شهر تهران، مطالعه آموزش و آموزشگاهی، 7 (19): 176-145.

شیرازی، علی.(1400). مدیریت آموزشی تئوری، تحقیق و کاربرد، تهران، انتشارات کتاب مهربان.

طاهری گودرزی، حجت.( 1396). مشکلات ساختار اداری در ایران، مدیریت آموزشی تدبیر، 15(44) :  125-113.

طلوعیان، غلام عباس.( 1398). تدوین مدل فرآیندی شایستگی های مدیران منابع انسانی بخش دولتی با تاکید بر سیاست های کلی نظام اداری، رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، 3 (19): 16-1.

علاقه بند، علی.(1398). مدیریت آموزشی در مجموعه مقالات علوم تربیتی ماهیت و قلمرو آن، تهران: انتشارات سمت.

علاقه بند، علی.(1400). مبانی نظری و اصول مدیریت آموزشی، تهران: انتشارات روان.

فرحبخش، سعید.(1391). مدیریت روابط انسانی در سازمان های آموزشی، تهران: انتشارات آییژ.

قلی پور، آرین.( 1400). مدیریت رفتار سازمانی در رفتار فردی، تهران: انتشارات سمت.

گودرزی، محمد رضا. سلطانی، ایرج .(1397). ارائه مدل شایستگی مدیران در سازمان های آموزشی دانشگاه پیام نور، جامعه شناسی آموزش و پرورش، 3 (7): 131-109.

میرکمالی، سید محمد.( 1393). رهبری و مدیریت آموزشی، تهران: انتشارات یسطرون.

میرسپاسی، ناصر.( 1395). مدل ارزیابی بلوغ مدیریت منابع انسانی، تهران: انتشارات راد نواندیش.

مالکی نژاد، پوریا. ضیائیان، مهران. ( 1399). طراحی چارچوب نوین مدل شایستگی حرفه ای مدیران آموزش عالی با رویکرد تلفیقی ISM و SEM. مدیریت استاندارد و کیفیت، 10 (1): 129-101.

نجفی، مینا. قهرمانی، محمد. ابولقاسمی، محمود. عارفی، محبوبه. (1397). طراحی و تبیین الگوی صلاحیت های حرفه ای مدیران مراکز پیش دبستانی، رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 2 (34): 344-321.

Byham, W.) 2015(. Competency based human resource system American, educational research,3 (7): 949-955.

Dziekonski, K. (2017). Project managers competencies model for construction Industry in Poland Procedia Engineering, 182 (4):174_181.

Tomastika, M. Strohmandl, J. Cechc, P. (2015). Managerial Competency of Crisis Managers.  Procedia Social and Bihacioral Sciences, 174 (34): 3969-3964.

Amirov, A. Baimuldin, M. Shakirava, J. (2014). Automation working place head of department. Procedia Secial and Behavioral Science, 131 (2):193-197.

Few, W.T. (2017). Managerial Competitor Identity Perspectives, Interacting the Categorization, Economic and Organizational Identity Perspectives, Un Published Doctoral Dissertation, university Of Pittsburgh.

Corbet, S. (2021). Developing a Contextualized Competency Formwork for Further Education Middle Managers in England, Journal of Sage,13 (43): 56-89.

Joodaki, A, Mohammad khani, K. Mohammad davoudi, A H. (2021). Presenting a conceptual model for professional development of high school principals, Journal of School administration, 2 (11): 30-40.

Cheraghi Birjandi, K. (2018). Structural Modeling of Competency Model of Physical Education Managers in Universities Based on Islamic Culture, Journal of New trends in sport management, 7 (21):81-93

Mohammadi, M. Fadavi, MS. Farhadi, H. (2018). Presenting a model of empowering primary school managers, Journal of School administration, 2 (47):204-223.

Tabassi, A A,  Roufechaei K.M , Ramli M, Abu bakar A.H, Ismail R, Pakir HK.(2016). Leadership competences of sustainable construction project manager, journal of cleaner production,10 (36):2-76.