نقش واسطه ای تعهد عاطفی در رابطه عدالت سازمانی، رهبری خدمتگزار و اشتیاق شغلی با قصد ترک کار معلمان

مجله توانمندسازی سرمایه انسانی

دوره 5، شماره 4 - شماره پیاپی 19، اسفند 1401، صفحه 329-339   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسنده

مرضیه حیدری^*

استادیار گروه علوم تربیتی، واحد آباده، دانشگاه آزاد اسلامی، آباده، ایران

چکیده

این مطالعه با هدف تبیین نقش واسطه ای تعهد عاطفی در رابطه عدالت سازمانی، رهبری خدمتگزار و اشتیاق شغلی با قصد ترک کار معلمان شهرستان اقلید انجام شده است. جامعه‌ی آماری این پژوهش را معلمان مدارس شهرستان اقلید تشکیل می-دهند که تعداد آن‌ها برابر با 714 نفر می‌باشد. جهت انتخاب حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان نمونه249نفری به شیوه تصادفی طبقه ای انتخاب گردید. جهت اندازه‌گیری عدالت سازمانی از پرسشنامه نیهوف و مورن (1993)، رهبری خدمتگزار از جیچول و جای(2017)، تعهد عاطفی از پرسشنامه سیمون و اندرو(2018) و تیرون و همکاران(2018)، قصد ترک کار از پرسشنامه تیرون(2018) و جیچول و جای(2017) و اشتیاق شغلی از پرسشنامه سیمون و اندرو(2017) استفاده گردید که روایی محتوایی آنها تایید و پایایی آنها با روش آلفای کرونباخ به ترتیب 89/0، 91/0، 85/0، 86/0 و 82/0محاسبه شد. با استفاده از تکنیک مدل‌سازی معادلات ساختاری فرضیات تحقیق مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق بیانگر آن بود که بین عدالت سازمانی و تعهدعاطفی؛ رهبری خدمتگزار و تعهد عاطفی؛ اشتیاق شغلی و تعهد عاطفی؛ تعهد عاطفی و قصد ترک کار ارتباط معناداری وجود دارد. همچنین مشخص گردید که تعهد عاطفی نقش میانجی بین عدالت سازمانی، رهبری خدمتگزار و اشتیاق شغلی با قصد ترک کار را ایفا می کنند.

کلیدواژه‌ها

عدالت سازمانی؛ رهبری خدمتگزار؛ اشتیاق شغلی؛ قصد ترک کار؛ تعهد عاطفی؛ معلمان

مراجع

امین بیدختی، علی اکبر و صالح پور، معصومه. (1386). رابطه رضایت شغلی با تعهدسازمانی در کارکنان آموزش و پرورش. دو ماهنامه دانش رفتار، 14(26)، 31-38.

جعفری فکرت، امین و حسینی شکیب، مهرداد. (1397). بررسی تأثیر رهبری خدمتگزار بر فرهنگ سازمانی، تعهد سازمانی، رفتار شهروندی سازمانی و عملکرد کارکنان. مطالعات منابع انسانی، 8(29)، 45-68.

حیدری، مرضیه؛ فرخی، فاطمه؛ قربانی دولت آبادی، مسعود. (1395). بررسی رابط عدالت سازمانی، اشتیاق شغلی و تعهد سازمانی اعضای هئیت علمی دانشگاه اصفهان. نوآوری های مدیریت آموزشی،12(1)، 21-36.

حیدری، مرضیه و طباطبایی، راضیه. (1397). نقش واسطه ای تعهد عاطفی در رابطه عدالت سازمانی، رهبری خدمتگزار و اشتیاق شغلی با قصد ترک کار معلمان، پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی آباده.

رهنمای رودپشتی، فریدون، و محمودزاده، نصرت اله. (1387). توسعه منابع انسانی (تعلق و تعهدسازمانی و رقابت پذیری). چاپ اول، تهران: سازمان مدیریت صنعتی.

سلطانی، مرتضی؛ نجات، سهیل؛ خمویی، فرشید؛ پسندیده، پوریا. (1396). بررسی پیشایندهای قصد ترک خدمت (مطالعه‌ای در یک بیمارستان دولتی). مجله مدیریت فرهنگ سازمانی، 15، 551-537.

شاقلی، ریحانه. (1378). مدیریت مشارکتی و رابطه آن با تعهدسازمانی دبیران دبیرستان های دخترانه دولتی، عادی و نواحی 2و 4 مشهد. پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی دانشگاه فردوسی مشهد.

صایب نیا، سمیه؛ جمشیدی، ندا؛ برندک، سجاد؛ ارژنگ، سولماز. (۱۳۹۶). بررسی تاثیر تعهد سازمانی بر قصد ترک شغل و عملکرد سازمان در دانشگاه های شهر اردبیل. سومین کنفرانس بین المللی مدیریت و مهندسی صنایع تهران، دانشگاه مقدس اردبیلی.

ضیاء الدینی آورانی، محمد. (1385). بررسی رابطه ویژگی های نقش کارکنان با تمایل به ترک خدمت آنان در ادارات دولتی شهر رفسنجان، (پژوهشگر) فصلنامه علمی ترویجی مدیریت، 3(1/6)، 79-89.

فرخ، مجتبی؛ مسلمانی، غلامحسین. (1396). بررسی تأثیر عدالت سازمانی بر تعهد سازمانی از طریق نقش میانجی آوا و سکوت سازمانی در بانک‌های تجاری. پژوهش‌های مدیریت در ایران، 21(4)، 73-99.

فلکی کلوری، سیده زبیده؛ تدبیری، سیروس؛ افشارنژاد، علیرضا؛ و مجیدی، مریم. (1399). نقش میانجی اشتیاق شغلی در رابطه بین شایستگیهای مربیگری و تعهد سازمانی: شواهدی از یک بانک خصوصی، دو فصلنامه مدیریت منابع انسانی پایدار، 2(3)، 115-137.

محیدیان فرد، محمدباقر و رحیمیان،حمید. (1396). بررسی رابطه بین سبک رهبری خدمتگزار با تعهد سازمانی کارکنان آموزش و پرورش کهگیلویه و بویر احمد. مجله مطالعات آموزشی نما، 5(1)، ۱۱-۲۰.

نوری، ابوالقاسم؛ عریضی، حمیدرضا؛ زارع، راضیه؛ بابامیری، محمد. (1389). ارتباط مولفه های اشتیاق شغلی با ابعاد تعهد سازمانی. فصلنامه روان شناختی تحلیلی شناختی، 1(5)، 9-15.

همتی نژاد، ارسلان و حیدری، مرضیه. (1396). رابطه اشتیاق شغلی با تعهد سازمانی کارکنان. اولین همایش ملی مدیریت با رویکرد اقتصاد مقاومتی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد آباده.

Aluwihare‐Samaranayake, D., Gellatly, I., Cummings, G., & Ogilvie, L. (2018). A Contextual Work‐Life Experiences Model to Understand Nurse Commitment and Turnover. Journal of advanced nursing, 74(9), 2053-2063.

Allen, Natalie. J., & Meyer, John. P. (1990). The measurment and Antecedents of Affective, Continuance and Normative Commitment to the organization. Journal of occupation Psychology,63(1), 1-18.

Barbuto, J., Gottfredson, R., & Searle, T. (2014). An Examination of Emotional Intelligence as an Antecedent of Servant Leadership. Journal of Leadership Organizational Studies, 21(23), 315-323.

Fesharaki, F., & Sehhat, S. (2018). Islamic human resource management (iHRM) enhancing organizational justice and employees’ commitment: Case of a Qard al-Hasan bank in Iran. Journal of Islamic Marketing, 9(1), 204-218.

Kiatsakared, P., & Chen, K. Y. (2021). A Study on the Relationship between Passion and Burnout in Sport Volunteers: The Mediating Role of Organizational Commitment, Journal of Sport and Recreation Management, 18(2), 92-113.

Lapointe, É., & Vandenberghe, C. (2018). Examination of the relationships between servant leadership, organizational commitment, and voice and antisocial behaviors. Journal of Business Ethics, 148(1), 99-115.

Mowday, R. T. (1998). Reflections on the study and relevance of organizational commitment, Human resource management review, 8(4), 387-401.

Niehoff, B. P., & Moorman, R. H. (1993). Justice as a mediator of the relationship between methods of monitoring and organizational citizenship behavior. Academy of Management Journal, 36(3): 527–556.

Perreira, T. A., Berta, W., & Herbert, M. (2018). The employee retention triad in health care: Exploring relationships amongst organisational justice, affective commitment and turnover intention. Journal of clinical nursing, 27(7-8), 1451-1461.

Ruwhiu, D, Elkin, G. (2016). Converging pathways of contemporary leadership: In the footsteps of Maori and servant leadership, Leadership Journal, 12(3), 308-323.

Steven. X. S., & Ramsey, L. J. (2007). Teachers job satisfaction: Analyses of the Teacher Follow-up Survey in the United States for 2000-2001, Teaching and Teacher Education, 1-12.