گفتمان تغزّلی در شعر نادر نادرپور

فصلنامه بهارستان سخن

دوره 20، شماره 59، خرداد 1402، صفحه 167-186   

نوع مقاله: مقاله علمی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/bahar.2023.703145

نویسندگان

فروغ جلیلی^{* 1}؛ عباس باقی نژاد²

¹استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران.

²گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران.

چکیده

شعر عاشقانۀ معاصر، حوزۀ شکل­ گیری گونه­ هایی از گفتمان تغزّلی با ژرف­ساختِ­ غنایی نوین است. این گفتمان­ ها توانسته­ اند جلوه­ ها و ابعادی از نگرش، اندیشه و عواطف صاحبانِ ذهنیّت غنایی را در دوران ما آشکار سازند. نادر نادرپور یکی از شاعرانِ تغزّلی­ سرای معاصر است که جایگاهی ویژه در شعر عاشقانۀ امروز دارد و بدین­ واسطه در تکوین گونه ­ای گفتمان با ماهیّت تغزّلی توفیق یافته است. گفتمانِ او در بردارندۀ مؤلّفه‌های انحصاری است که موقعیّت او را در مقامِ شاعری صاحب­ سبک در عرصۀ شعر عاشقانه تثبیت می­کند. در این گفتار، تلاش شده ماهیّت گفتمانِ نادرپور، تشریح و شاخصه­ ها و مختصّاتِ پیدا و پنهان آن تبیین شود. در این راستا، ابعاد مختلف ذهنیّت غنایی و جهانِ تغزّل نادرپور که بر انگاره­ای از معشوق و مناسبات عاشقانه استوار است، مورد تحلیل قرار گیرد؛ همچنین عناصر محتوایی و ساختاری که در تکوین فضای غنایی ویژۀ نادرپور، نقش ایفا کرده­ و زمینۀ شکل­ گیری یک گفتمان مسلّط را در شعر او فراهم نموده، تأکید شده است. 

کلیدواژه‌ها

تغزّل؛ شعر عاشقانه؛ گفتمان؛ معشوق؛ نادر نادرپور

سایر فایل های مرتبط با مقاله

تقدیر و تشکر سازمان مرکزی از فصلنامه بهارستان سخن =25 مرداد .pdf

مراجع

فهرست منابع و مآخذ

• آتشی، منوچهر، (1380)، هر اتاقی مرکز جهان است، گفت و گوهایی با اهل قلم، سایر محمّدی، تهران: آگاه، چاپ اوّل. 
• اخوان ثالث، (1380)، در آینه، نقد و بررسی شعر نادر نادرپور، تحقیق و گزینش یزدان سلحشور، تهران: مروارید، چاپ اوّل.
• امینی، علی­اکبر، (1380)، گفتمان ادبیّات سیاسی ایران در آستانۀ دو انقلاب، تهران: سیرنگ.
• باباچاهی، علی، (1367)، 57 سال شعر نو فارسی، ماهنامۀ آدینه، شماره 25. تیرماه. (38-41).
• ـــــــــــــ ، (1377)، گزاره­های منفرد (بررسی انتقادی شعر امروز ایران)، جلد اوّل. تهران: نارنج. چاپ اوّل.
• ـــــــــــــ ، (1380)، گزاره­های منفرد، (کتاب دوم)، تهران: سپنتا، چاپ اوّل.
• براهنی، رضا، (1371)، طلا در مس (سه­جلدی)، تهران: ناشر: چاپ اوّل.
• ـــــــــــ ، (1374)، گزارش به نسل بی سن­فردا، تهران: مرکز، چاپ اوّل.
• بروستر، اسکات، (1395)، شعر غنایی، ترجمۀ رحیم کوشش، تهران: سبزان، چاپ اول.
• بهبهانی، سیمین، (1378)، یاد بعضی نفرات، تهران: البرز، چاپ اوّل.
• تایسن، لُیس، (1387)، نظریّه­های نقد ادبی معاصر، ترجمۀ مازیار حسین­زاده/ فاطمه حسینی، تهران: نگاه امروز/ حکایت قلم نوین، چاپ اوّل.
• حقوقی، محمّد، (1368)، شعر و شاعران، تهران: چاپ اوّل.
• ــــــــــــ ، (1377)، مروری بر تاریخ ادب و ادبیّات امروز ایران 2- نظم- شعر، تهران: قطره.
• ــــــــــــ ، (1381)، حد همین است، تهران: قطره، چاپ اوّل.
• دیچز، دیوید، (1370)، شیوه­های نقد ادبی، ترجمۀ محمدتقی صدقیانی/ غلامحسین یوسفی، تهران: علمی، چاپ سوم.
• دوبوار، سیمون، (1382)، جنس دوم (دوجلدی)، جلد اوّل، ترجمۀ قاسم صنعوی، تهران: توس، چاپ پنجم.
• رحمانی، نصرت، (1369)، «من میراث دار هدایت بودم، نه نیما»، ماهنامۀ آدینه، شمارة، 53، دی ماه، صص: 16-21.
• رویایی، یداله، (1357)، عقل به وقت اندیشیدن (مقاله­ها)، تهران: مروارید، چاپ اوّل.
• ـــــــــــ ، (1357)، از سکوی سرخ، مسائل شعر، تهران: مروارید، چاپ اوّل.
• زرشناس، شهریار، (1383)، واژه­نامۀ فرهنگی، سیاسی، تهران: کتاب صبح، چاپ اوّل.
• زرّین­کوب، عبدالحسین، (1363)، شعر بی­دروغ، شعر بی­نقاب، تهران: جاویدان، چاپ چهارم.
• سلحشور، یزدان، (1380)، در آینه (نقد و بررسی شعر نادر نادرپور)، تهران: مروارید، چاپ اوّل.
• شمیسا، سیروس، (1373)، سیر غزل در شعر فارسی، تهران: فردوس، چاپ چهارم.
• ــــــــــــــ ، (1378)، انواع ادبی، تهران: فردوس، چاپ ششم.
• شفیعی کدکنی، محمّدرضا، (1390)، با چراغ و آینه (در جستجوی ریشه­های تحوّل شعر معاصر ایران)، تهران: سخن، چاپ اوّل.
• عابدی، کامیار، (1396)، مقدّمه­ای بر شعر فارسی در سدۀ بیستم میلادی، تهران: جهان کتاب، چاپ دوم.
• عبادیان، محمود، (1384)، تکوین غزل و نقش شعری، تهران: اختران، چاپ اوّل.
• فتوحی، محمود، (1386)، بلاغت تصویر، تهران: سخن، چاپ اوّل.
• ـــــــــــــ ، (1392)، سبک­شناسی (نظریّه­ها، رویکردها و روش­ها)، تهران: سخن، چاپ دوم.
• لنگرودی، شمس، (1378)، تاریخ تحلیلی شعر نو، جلد دوم، تهران: مرکز، چاپ دوم.
• موسوی گرمارودی، علی، (1368)، در بارۀ هنر و ادبیّات، گفت و شنودی با مهدی اخوان ثالث/ علی موسوی گرمارودی، بابل: کتابسرای بابل، چاپ اوّل.
• میلز، سارا، (1388)، گفتمان، ترجمة فتاح محمّدی، زنجان، هزارۀ سوم: چاپ دوم.
• نادرپور، نادر، (الف/ 1356)، شام بازپسین، تهران: مروارید، چاپ اوّل.
• ــــــــــــ ، ( ب/ 1356)، سرمۀ خورشید، تهران: مروارید، چاپ چهارم.
• ــــــــــــ ، (ج/ 1356)، گیاه و سنگ نه، آتش، تهران: مروارید، چاپ چهارم.
• ــــــــــــ.، (1381)، مجموعه اشعار نادر نادرپور، تهران: نگاه. چاپ اوّل.