بررسی ضرورت اعتبار سنجی مشتریان از دیدگاه آموزه های اسلامی و ارائه الگوی بهینه

مطالعات کمی در مدیریت

مقاله 2، دوره 4، شماره 13، شهریور 1392، صفحه 23-48   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

احمدرضا راضی¹؛ علی محمدی آشنائی²

¹کارشناس ارشد MBA و دانشجوی دکتری مدیریت رسانه ای کارشناس اداره کل مدیریت ریسک بانک مسکن

²دکترای فقه مدیر گروه علوم قرآن و تفسیر دانشگاه تهران و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم و معارف قرآنی

چکیده

بانکداری از ارکان مهم بـ م یک نظام اقتصادی بشمار میرود بانکها بدان رو که با سرمایه و اموال گروهی از مردم تأسیس و اداره میشوند به نوعی مصداق بیت المال مسلمین به شمار می آیند. صیانت و حفاظت از سرمایه های مردم جهت پیشبرد رشد و توسعه اقتصادی و اجرای عدالت، عقلاً و شرعاً لازم و واجب خواهد بود. در چنین شرایطی مدیریت ریسک به یکی از اجزای حیاتی فعالیتهای مالی و اعتباری مبدل خواهد شد. در بین انواع ریسکهایی که بانکها و نهادهای مالی با آن مواجه اند، ریسک اعتباری اهمیت به سزایی دارد کمی سازی و اندازه گیری ریسک اعتباری به منظور مدیریت مناسب آن اعتبار سنجی مشتریان را قبل از اعطای تسهیلات به امری ضروری مبدل کرده است. در قرآن کریم آیات مختلفی در خصوص آداب و احکام کسب و کار و حواشی مربوط به آن مطرح گردیده است اما قطعاً فرمول علمی در این خصوص مطرح نشده است چون قرآن کتاب هدایت است و نه صرفاً یک کتاب علمی در این مقاله با بهره گیری از روش تحلیل توصیفی سعی میشود تا با استفاده از مستندات مستخرج از قرآن روایات و مبادی ،فقهی به بررسی ضرورت اعتبار سنجی مشتریان در هنگام اعطای تسهیلات و ارائه الگویی مناسب برای آن پرداخته شود. در نهایت الگویی با عنوان مدل قرآن که بیانگر معیارهای برگرفته از آیات و روایات است جهت اعتبار سنجی مشتریان ارائه شده است. این الگو شامل شاخصهایی چون منفعت و سودآوری وثیقه لیاقت و صلاحیت ،عملی قرار داد، رفتار اعتباری آگاهی و دانش و نمای آینده میباشد.

کلیدواژه‌ها

اعتبارسنجی مشتریان؛ بانکداری اسلامی؛ مدیریت ریسک؛ ریسک اعتباری؛ قرآن و روایات