بررسی فیتوشیمیایی و اثر مهارکنندگی اسانس گیاه دارویی (Thymus eriocalyx (Ronninger) Jalas) بر رشد باکتری‌ها (انتروکوک فکالیس و سالمونلا تایفی موریوم)

اکوفیتوشیمی گیاهان دارویی

دوره 11، شماره 3، مهر 1402، صفحه 67-78   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/ejmp.2022.1963334.1698

نویسندگان

سمیه فرهمند^{* 1}؛ فرشید رضایی²؛ سحر کاووسی³

¹استادیار، گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور، کدپستی ۴۶۹۷-۱۹۳۹۵، تهران، ایران.

²کارشناسی ارشد، گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور، کدپستی ۴۶۹۷-۱۹۳۹۵، تهران، ایران.

³کارشناسی ارشد، گروه زیست شناسی، دانشگاه آزاد بروجرد، لرستان، ایران

چکیده

اخیرا به دلیل عوارض ناشی از مصرف دارو‌های شیمیایی و افزایش سویه های میکروبی مقاوم به آنتی بیوتیک، مطالعات برای یافتن داروهای ضد‌باکتریایی از ترکیبات گیاهی انجام گرفته است. در این پژوهش اندامهای هوایی گیاه آویشن مرتعی با نام علمی Thymus eriocalyx در مرحله ی گلدهی از ارتفاعات کرمانشاه در خردادماه 1400 (810 متری) جمع آوری گردید. اسانس به روش تقطیر با آب، با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج شد. فعالیت ضد‌میکروبی اسانس این گیاه در غلظتهای متوالی ۲5۰ ، ۱25 ، 62.5، 31.25، 15.62، 7.81، 3.9، 1.95، 0.97 و 0.48 میلی گرم/ میلی لیتر علیه دو گونه باکتریایی انتروکوک فکالیس و سالمونلا تایفی موریوم با تعیین حداقل غلظت بازدارندگی (MIC) در محیط براث، حداقل غلظت کشندگی (MBC) در محیط آگار و دیسک دیفیوژن بررسی شد. از آمپی سیلین با غلظت 10 میلی گرم/ میلی لیتر، سیپروفلوکساسین 5 میلی گرم/ میلی لیتر، اریترومایسین 15 میلی گرم/ میلی لیتر و سفکسیم 5 میلی گرم/ میلی لیتر به عنوان شاهد مثبت استفاده گردید. روش گازکروماتوگرافی جرمی نشان داد، این گونه آویشن دارای 42 ماده موثره است. بیشترین ترکیب فنلی اویشن مرتعی، کارواکرول (66.96 درصد) می باشد. MBC برای باکتریهای انتروکوک فکالیس و سالمونلا تایفی موریوم به ترتیب برابر 67/15 و 62/5 میلی گرم / میلی لیتر بود. دیسکهای 250 و 125 میلی گرم/ مول در مهار هر دو باکتری، بهتر از آنتی بیوتیک های انتخابی عمل کردند. اسانس گیاه آویشن مرتعی حاوی مواد آنتی‌سپتیک با اثرات ضد باکتریایی می باشد. اثر اسانس در توقف رشد باکتری گرم مثبت بیشتر از باکتری گرم منفی بود. با توجه به اینکه اسانس گیاه دارای اثرات ضدباکتریایی قابل توجهی نسبت به آنتی بیوتیک ها در شرایط آزمایشگاهی بود، لزوم انجام آزمایشهای بیشتر برای ارزیابی اثر آن در مدل حیوانی پیشنهاد میشود.

کلیدواژه‌ها

آویشن مرتعی؛ انتروکوک فکالیس؛ سالمونلا تایفی موریوم؛ ضد باکتریایی؛ کارواکرول

مراجع

Akhavan, F., Tahmuzi Didehban, S. and Hojjati, M. 2020. Antibacterial effects of thyme, savory, rosemary, mint and peppermint essential oils on five gram-positive bacteria in comparison with effects of three antibiotics on the bacteria. Iranian Journal of Nutrition Sciences & Food Technology, 15(3): 97-103.

Alghamdi, F. and Shakir, M. 2020. The influence of Enterococcus faecalis as a dental root canal pathogen on endodontic treatment: A systematic review. Cureus, 12(3): e7257- 7267.

Ansari, N., Yazdian-Robati, R., Shahdordizadeh, M., Wang, Z. and Ghazvini, K. 2017. Aptasensors for quantitative detection of Salmonella Typhimurium. Analytical biochemistry, 533 (1): 18-25.

Batani, A., Yousefi Jovan, I., Far Hangi, M. and Zare Moghadam, M. 2015. Introduction of thyme medicinal plant, its planting, growing and harvesting The first national conference of medicinal, aromatic and spice plants, 1-12 https://civilica.com/doc/958923.

Davarpanah, M., Bakhtiari, R., Karimi, M., Hosseini, S.F. and Esmaeili, A. 2022. Iranian native medicinal plants affecting Staphylococcus aureus as septic pathogens: an updated review. Egyptian Journal of Veterinary Sciences, 53(1): 1-8.

Falahi, J., Ebadi, M., Rezvani, M. P., Hedayai, M. and Tarighi, S. 2010. Evaluation of essential oil of six mediclinal plant on controlling of Salmonella bacteria in comparison with streptomycin. Scientific-Research Iranian Veterinary Journal, 6(1): 25-33.

Farahmand, S., Rasooli, A. and Saffarpour, M. 2016. Antifungal activities of methanolic extract of plants. Electronic Journal of Biology, S, (1): 42-44.

Hasanloo, T., Sepehrifar, R. and Farahmand, S. 2015. The effect of different doses of silymarin, extracted from the seeds of the Silybum marianum L. Gaertn on the growth of 6 bacterial species. Research in Medicine, 38(4): 193-199.

Kaeidi, A., Rahmani, M.R. and Hassanshahi, J. 2020. The protective effect of carvacrol and thymol as main polyphenolic compounds of thyme on some biologic systems in disease condition: A narrative review. Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences, 19(1): 81-96.

Matera, G., Altuvia, Y., Gerovac, M., El Mouali, Y., Margalit, H. and Vogel, J. 2022. Global RNA interactome of Salmonella discovers a 5′ UTR sponge for the MicF small RNA that connects membrane permeability to transport capacity. Molecular cell, 82(3): 629-644.

Mehran, M., Hosseini, H., Hatami, A. R., Taghizade, M. and Safaei, A. R. 2016. Investigation of seven species of essential oils of thyme and comparison their antioxidant properties. Journal of Medicinal Plants, 15(58): 134-140.

Miller, W.R., Murray, B.E., Rice, L.B. and Arias, C.A. 2020. Resistance in vancomycin-resistant enterococci. Infectious Disease Clinics, 34(4): 751-771.

Mohseni, N.M., Daraei Garmakhany, A. and Mohamadi Sani, A. 2018. Study of the effect of thyme essential oil on the reduction of peroxidase enzyme activity in the black Spanish radish and green bean. Journal of Food Science and Technology, 82(15): 63-71.

Salehi, M., Hasanloo, T., Mehrabian, S. and Farahmand, S. 2010. Effects of Silybum marianum (L.) Gaertn seeds extract on dermatophytes and saprophytes fungi in vitro compare to clotrimazol. Pharmaceutical Sciences, 16(4): 203-210.

Yousefzadeh, K., Houshmand, S., Shiran, B., Mousavi-Fard, S., Zeinali, H., Nikoloudakis, N., Gheisari, M.M. and Fanourakis, D. 2022. Joint effects of developmental stage and water deficit on essential oil traits (content, yield, composition) and related gene expression: A case study in two thymus species. Agronomy, 12(5): 1008-1027.