مقایسه اثربخشی روش‌های تدریس مبتنی بر کارپوشه و روش سنتی (سخنرانی) بر یادگیری درس آموزه‌های روان‌شناختی در قرآن و حدیث در دانشجویان

نشریه علمی آموزش و ارزشیابی (فصلنامه)

دوره 15، شماره 58، شهریور 1401، صفحه 133-154   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jinev.2022.1964969.2757

نویسندگان

سیده اسماء حسینی^{* 1}؛ محمد رحیم جعفرزاده²

¹گروه روان‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.

²استادیار گروه علوم تربیتی دانشگاه پیام نور، ایران، تهران.

چکیده

هدف اصلی پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی روش‌های تدریس مبتنی بر کارپوشه و روش سنتی (سخنرانی) بر یادگیری درس آموزه‌های روان‌شناختی در قرآن و حدیث در دانشجویان بوده است. پژوهش حاضر به روش شبه‌تجربی انجام شد و از طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون با گروه‌های تصادفی استفاده کرد. جامعه پژوهش را کلیه دانشجویان رشته روان‌شناسی در تهران که در سال تحصیلی 139۸-139۷ مشغول به تحصیل بودند، تشکیل دادند. تعداد ۸۲ (۴۱ نفر در هر کلاس) از دانشجویان در دو کلاس آموزشی تدریس مبتنی بر کارپوشه و روش سخنرانی، محتوای آموزشی یکسانی را فراگرفتند. قبل از شروع آموزش‌ها و بعد از اتمام آخرین جلسه، آزمون محقق‌ساخته یکسانی از هر دو گروه به عمل آمده و داده‌ها با استفاده آزمون کواریانس یک‌راهه (با استفاده از SPSS₂₀) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بین یادگیری دانشجویان تفاوت معناداری وجود دارد. با توجه به میانگین بالاتر دانشجویان آموزش‌دیده به روش تدریس مبتنی بر کارپوشه، می‌توان ادعا نمود که روش مبتنی بر کارپوشه بیش از روش تدریس سخنرانی به ارتقاء عملکرد دانشجویان کمک می‌کند و می‌تواند به عنوان روشی اثربخش در تدریس درس آموزه‌های روان‌شناختی در قرآن و حدیث مورد استفاده قرار گیرد. 

کلیدواژه‌ها

کارپوشه؛ سخنرانی؛ تدریس؛ آموزه‌های روان‌شناختی در قرآن و حدیث

مراجع

احمدی، احمد، و علیان‌نژاد، محمدرضا (۱۳۹۶). تأثیر به کارگیری کارپوشه الکترونیکی بر یادگیری دانشجویان فوریتهای پزشکی در درس داروشناسی. دو ماهنامه راهبردهای آموزش در علوم پزشکی، 41، 15-22.

براری، ریحانه (۱۳۹۱). تأثیر کارپوشه بر پیشرفت تحصیلی در درس زبان انگلیسی. فصلنامه رشد زبان‌های خارجی، 104 ،12-18.

حکمت‌پو، داوود (۱۳۹۲). بررسی تأثیر ارزشیابی به روش پورت فولیو بر صحت ارزشیابی بالینی دانشجویان دوره کارورزی در عرصه پرستاری دانشگاه علوم پزشکی اراک. گام‌های توسعه در آموزش پزشکی، ۱۰(۱)، ۶۰-۶۹.

حیرانی، فروغ، شاه مرادی، نسیم، تاک، فاطمه و پیمان‌فر، مهرسا (۱۳۹۹). مقایسه اثربخشی روش تدریس ترکیبی–مشارکتی فعال با سخنرانی در درس تهیه صورت‌های مالی رشته حسابداری. آموزش پژوهی، ۶(۲۴)، ۱-۱۱.

دانا، علی؛ ترک، نسرین، و رضایی، عیسی (۱۳۹۴). کارپوشه الکترونیکی: ابزاری برای بهبود باورهای انگیزشی دانشجویان. فصلنامه فناوری اطالعات و ارتباطات در علوم تربیتی، ۶(۱)، ۱۳۱-۱۴۶.

دانا، علی؛ نیلی احمدآبادی، محمدرضا و امیرتیموری، محمدحسن (۱۳۹۳). تأثیر به کارگیری کارپوشه الکترونیکی بر راهبردهای یادگیری خودتنظیمی دانشجویان. فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی، ۱۵، ۷۷-۱۰۶.

دانا، علی؛ نیلی، محمدرضا و بدلی، مهدی (۱۳۹۲). تأثیر به کارگیری کارپوشه الکترونیکی بر خودکارآمدی عمومی دانشجویان. نشریه نامه آموزش عالی، ۶(۲۴)، ۹۷-۱۱۵.

رضاپناه، شقایق و احمدی، مسعود (۱۳۹۴). مقایسه تأثیر یادگیری الکترونیکی مبتنی بر رویکرد سازنده‌گرایی با یادگیری مشارکتی بر عملکرد شناختی دانشجویان. فصلنامه فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، ۵(۳۱۹)، ۲۷-۴۴.

زارع، محمد و ساریخانی، راحله (۱۳۹۵). تأثیر کارپوشه الکترونیکی بر خودتنظیمی دانشجویان پرستاری در درس فیزیولوژی. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 78، ۱۳۱-۱۳۷.

زارعی زوارکی، اسماعیل و رضایی، عیسی (۱۳۹۰). تأثیر استفاده از کارپوشه الکترونیکی بر نگرش، انگیزش پیشرفت و پیشرفت تحصیلی دانشجویان مرکز آموزش الکترونیکی دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی. فصلنامه اندازه گیری تربیتی، ۵، ۶۷-۷۵.

سیف ، علی اکبر (۱۳۸۶). اندازه گیری، سنجش و ارزشیابی آموزشی (ویرایش پنجم)، تهران: نشر دوران. 

شبیری، سید محمد؛ شمسی پاپکیاده، سیده زهرا و ابراهیمی، هادی (۱۳۹۲). اثرات اجرای برنامه های آموزش زیست محیطی بر طبیعت‌گردی (مورد مطالعه: دانش‌آموزان مدارس لنگرود). برنامه ریزی و توسعه گردشگری، ۲(۷)، ۱۴۸-۱۶۲.  

عاشوری، جمال؛ کجباف، محمدباقر؛ منشئی، غلامرضا و طالبی، هوشنگ (۱۳۹۳). تاثیر روش های آموزشی نقشه مفهومی، یادگیری مشارکتی و سنتی بر انگیزه پیشرفت و پیشرفت تحصیلی درس زیست شناسی. پژوهش در برنامه ریزی درسی، ۱۱(۴)، ۶۳-۷۳.

عسگری، محمد و عموعموها، فاطمه (۱۳۹۷). تأثیر سنجش کارپوشه بر انگیزش پیشرفت و پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان پایه سوم ابتدایی. فصلنامه اندازه‌گیری تربیتی، ۳۲، ۶۳-۸۴.

کریمی خوشحال، عذری (۱۳۹۷). مقایسه روش تدریس ترکیبی فعال با روش سخنرانی در درس علوم تجربی پایه هفتم، سومین کنفرانس ملی رویکردهای نوین در آموزش و پرورش، محمودآباد، https://civilica.com/doc/829977

مؤمنی، حمید؛ کرامی، اعظم؛ میرشکاری، لیلا؛ شهسواری، زهرا؛ شخمگر، زهرا؛ ثناگو، اکرم و صالحی، اشرف (۱۴۰۰). مقایسه اثربخشی ارزشیابی به روش کارپوشه و مشاهده مستقیم مهارت‌های بالینی، بر گرایش دانشجویان پرستاری نسبت به تفکر انتقادی. پژوهش در آموزش پزشکی، ۱۳(۲)، ۴۷-۵۷.

میردامادی، مهدی؛ باقری ورکانه، عباسعلی و اسمعیلی، سمیه (۱۳۸۹). بررسی آگاهی دانش‌آموزان دوره متوسطه شهر تهران از حفاظت محیط زیست. فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط زیست، ۱۲(۱)، ۲۰۱-۲۱۶.

یاریاری، فریدون؛ کدیور، پروین و میرزاخانی، محمد (۱۳۸۷). بررسی تأثیر روش تدریس یادگیری مشارکتی بر عزت نفس، مهارت های اجتماعی و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دبیرستان. فصلنامه پژوهش‌های نوین روانشناختی، ۳(۱۰)، ۱۵۵-۱۸۲.

Ahmadi, A., & Alian negad, M. R. (2017). The effect of E-Portfolio on learning of emergency medical students in pharmacology courses. Educ Strategy Med Sci, 10(1), 15-22. [In Persian]

Aras, I., & Arhas, S. H. (2022). Lecture Methods During the New Normal Era. Jurnal Office, 8(1): 11-18.

Asgari, M., & Amoumouha, F. (2018). The effect of portfolio assessment on motivation and academic achievement of third grade elementary school students. Educational Measurement Quarterly, 32, 63-84. [In Persian]

Ashelman, P., Dorsey-Gaines, C., & Glover-Dorsey, G. (1997). Applications of Portfolio Assessment in a Teaching and Nursing Program. Conference on Education, 9-13; China- US; 2002.

Ashford, A. N., & Deering, P. D. (2003). Middle level teacher preparation: The impact of the portfolio experience on teachers’ professional development [Paper presentation]. Annual Meeting of the American Educational Research Association, Chicago, IL, United States.

Ashuri, J., Kajbaf, M. B., Manshai, G., & Talebi, H. (2013). The effect of educational methods of concept map, cooperative and traditional learning on motivation and academic progress of biology course. Research in Curriculum Planning, 11(4), 63-73. [In Persian]

Baturay, M. H., & Daloglu, A. (2010). E-portfolio assessment in an online English language course. Computer Assisted Language Learning, 23(5): 413 – 428.

Berari, R. (2012). The effect of portfolio on academic achievement in English language course. Foreign Language Development Quarterly, 104, 12-18. [In Persian]

Brown, H. D. (2000). Teaching by Principles: An interactive approach to language
Pedagogy. (2ndEd.). San Francisco: Longman.

Chen, Y. M. (2006). EFL instruction and assessment with portfolios: A case study in Taiwan. Asian EFL Journal, 8(1): 69-96.

Cox, J. (2020). The higher education environment driving academic library strategy: A political, economic, social and technological (PEST) analysis. The Journal of Academic Librarianship,

102219. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.acalib.2020.102219

Dana, A., Nili Ahmedabadi, M. R., & and Amir Timuri, M. H. (2013). The effect of using electronic portfolio on students' self-regulated learning strategies. Educational Measurement Quarterly, 15, 77-106. [In Persian]

Dana, A., Nili, M., & Badli, M. (2012). The effect of using electronic portfolio on students' general self-efficacy. Journal of Higher Education, 6(24): 115-97. [In Persian]

Dana, A., Turk, N., & Rezaei, I. (2014). Electronic portfolio: a tool to improve students' motivational beliefs. Information and Communication Technology Quarterly in Educational Sciences, 6(1): 131-146. [In Persian]

Duerden, M. D., & Witt, P. A. (2010). The impact of direct and indirect experiences on the development of environmental knowledge, attitudes, and behavior. Journal of environmental psychology, 30(4): 379-392.

Epstein, A. (2005). Introduction to portfolios. Retrieved March 5, 2019,
from Pearson Education, INC.

       http//www.teachervision.fen.Com/page/4528.html?Detoured=l

Gilboy, M. B., Heinerichs, S., & Pazzaglia, G. (2015). Enhancing student engagement using the flipped classroom. Journal of nutrition education and behavior, 47(1): 109-114.

Hamp-Lyons, L., & Condon, W. (2000). Assessing the portfolio: Principles for practice, Theory and research. Cresskill, NJ: Hampton press.

Hekmatpo, D. (2013). Investigating the effect of portfolio evaluation on the accuracy of clinical evaluation of internship students in the nursing field of Arak University of Medical Sciences. Development Steps in Medical Education, 10(1): 60-69. [In Persian]

Hirani, F., Shah Moradi, N., Tak, F., & Peymanfar, M. (2019). Comparing the effectiveness of the combined active-participatory teaching method with lectures in the course of preparation of financial statements in the field of accounting. Research Education, 6(24): 1-11. [In Persian]

Hodges, B., & Videto, D. M. (2011). Assessment and planning in health programs. Jones & Bartlett Learning.

Hung, D., & Huang, H. (2014). Portfolio assessment. In C. A. Chapelle (Eds.), Encyclopedia of applied linguistics (pp. 1-7). Blackwell Publishing.

Hussein, E., Daoud, S., Alrabaiah, H., & Badawi, R. (2020). Exploring undergraduate students’ attitudes towards emergency online learning during COVID-19: A case from the UAE. Children and Youth Services Review, 119, 105699. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.childyouth.2020.105699

Ikhsan, M. I., Niswaty, R., Saleh, S., & Arhas, S. H. (2019). The Effectiveness of Using the Lecture Method at SMK Negeri 1 Parepare. PINISI Discretion Review, 3(2): 151–156.

Jones, E. (2009). Can portfolios promote quality learning? In L. H. Meyer, S. Davidson, H. Anderson, R. Fletcher, P. Johnston & M. Rees (Eds.), Tertiary assessment & higher education student outcomes: Policy, practice & research. Ako Aotearoa.

Karimi Khushal, E. (2017). Comparison of active combined teaching method with lecture method in seventh grade experimental science course, Third National Conference on New Approaches in Education, Mahmoud Abad, https://civilica.com/doc/829977 [In Persian]

Khaoua, R. (2021). Investigation into The Attitude of Students and Teachers Towards The Implementation of Portfolio Assessment to improve Students’ Writing Performance. The Case of Third Year Students of English at Biskra University.

Lam, R. (2018). Portfolio assessment for the teaching and learning of writing.
Springer Briefs in Education.

Latifi, M., Shaban, M., Nikbakht, N. A., Mehran, A., & Parsa, Y. Z. (2011). Comparison of the effect of clinical evaluation by two methods: Portfolio and popular, on satisfaction of nurse students.  Iranian Journal of Nursing Research, 6(21): 15-28.

Macaranas, J. R. G. (2022). Appreciating the lecture method. International Journal of Philosophy, 23(1): 1-1.

McLaughlin, J. E., Roth, M. T., Glatt, D. M., Gharkholonarehe, N., Davidson, C. A., Griffin, L. M., ... & Mumper, R. J. (2014). The flipped classroom: a course redesign to foster learning and engagement in a health professions school. Academic medicine, 89(2): 236-243.

Mirdamadi, M., Bagheri Verkane, A. A., & Ismaili, S. (2008). Studying the awareness of middle school students in Tehran about environmental protection. Environmental Science and Technology Quarterly, 12(1): 201-216. [In Persian]

Mokhtaria, L. (2015). The use of portfolio as an assessment tool. International journal of Scientific and technology research, 4(7): 170-172.

Momeni, H., Karami, A., Mirshkari, L., Shaheswari, Z., Shakhemgar, Z., Thanago, A., & Salehi, A. (2021). Comparing the effectiveness of assessment using the portfolio method and direct observation of clinical skills, on the tendency of nursing students towards critical thinking. Research in Medical Education, 13(2): 47-57. [In Persian]

Nguyen, M. B. (2021). Portfolio assessment as a tool for promoting reflection in teacher education: A literature review. VNU Journal of Foreign Studies, 37(4): 26-38.

Obeiah, S. F., & Bataineh, R. F. (2015). The Effect of Portfolio Assessment on Jordanian EFL Learners’ Writing Performance. Bellaterra Journal of Teaching & Learning Lnguage & Literature ,9(1): 32-46.

Phye, G. D. (Ed.). (1997). Handbook of classroom assessment: Learning, achievement and Adjustment. San Diego: Academic press.

Rezapanah, S., & Ahmadi, M. (2014). Comparing the effect of e-learning based on constructivist approach with collaborative learning on students' cognitive performance. Quarterly Journal of Information and Communication Technology in Educational Sciences, 5(319): 44-27. [In Persian]

Sahu, S. K., Soudarssanane, M. B., Roy, G., Premrajan, K. C., & Sarkar, S. (2008). Use of portfolio-based learning and assessment in community-based field curriculum. Indian journal of community medicine: official publication of Indian Association of Preventive & Social Medicine, 33(2): 81.

Saif, A. A. (2008). Educational Measurement, Measurement and Evaluation (5th edition), Tehran: Doran Publishing House. [In Persian]

Saleh, S., Emiliani, R., Nasrullah, M., Arhas, S. H., & Takdir, M. (2020). Creativity in Teaching Teachers in the Department of Office Administration Automation at SMK Nurul Qalam Makassar. Journal Office, 7(2): 225–232.

Sar, A., & Misra, S. N. (2020). An empirical study to examine the components of technologyenabled distance education affecting students’ perception. Materials Today: Proceedings.

Shabiri, S. M., Shamsi Popkiadeh, S. Z., & Ebrahimi, H. (2012). The effects of implementing environmental education programs on nature tourism (case study: Langerud school students). Tourism Planning and Development, 2(7): 148-162. [In Persian]

Smith, K., & Tillema, H. (2003). Clarifying different type portfolio use. Assessment and Evaluation in Higher Education, 28(6): 625-648.

Strijbos, J., Meeus, W., & Libotton, A. (2007). Portfolio assignments in teacher sducation: A tool for self-regulating the learning process. International Journal for the Scholarship of Teaching and Learning, 1(2): n2.

Sunday, O., & Oghenetejiri, E. G. (2022). Instructional Materials Improvisation Technique in Mathematics Education: A Panacea for Lecture Method. Dialnet, 13(2): 174-182. https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=8504307

Sung, E. (2017). The influence of visualization tendency on problem-solving ability and learning achievement of primary school students in South Korea. Thinking Skills and Creativity, 26, 168–175.

Suwaed, H. (2018). EFL Students’ Perceptins of Using Portfolio Assessment in the Writing Classroom: The Case of Libyan Undergraduate Second Year Students. Journal of Studies in Education, 8(2), 144-156. http://www.macrothink.org/jse

Taşdemır, M., Taşdemır, A., & Yildirim, K. (2009). Influence of portfolio evaluation in cooperative learning on student success. Journal of Theory & Practice in Education (JTPE), 5(1).

Tierney, R. J., Carter, M. A., & Desai, L. E. (1991). Portfolio assessment in the ReadingWriting Classroom. Norwood: Cristopher-Gordon publisher, Inc.

Velarde-García, J. F., Cachón-Pérez, J. M., Rodríguez-García, M., Oliva-Fernández, O., González-Sanz, P., Espejo, M. M., González-Hervías, R., Álvarez-Embarba, B., MoroLópez-Menchero, P., Fernández-de-las-Peñas, C., & Palacios-Ceña, D. (2021). The challenges of “learning on the go”: A qualitative study of final-year Spanish nursing students incorporated to work during the first Covid-19 pandemic. Nurse Education Today, 103, 104942. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.nedt.2021.104942

Wade, R., & Yarbrough, D. (1996). Portfolios: A tool for reflective thinking in teacher education? Teaching and Teacher Education, 12(1): 63-79.

Weigle, S. C. (2002). Assessing Writing. Cambridge, England: Cambridge University Press.

Wood, D. F. (2003). Teaching and learning in a large group. Diabetic Medicine, 20, 2-4.

Woodward, H. (2000). Portfolio: Narratives for learning. Professional Development in Education, 26(2): 329-349.

Yariari, F., Kadivar, P., & Mirzakhani, M. (2008). Investigating the effect of cooperative learning teaching method on self-esteem, social skills and academic performance of high school students. New Psychological Research Quarterly, 3(10), 155-182. [In Persian]

Zare, M., & Sarikhani, R. (2015). The effect of electronic portfolio on self-regulation of nursing students in physiology course. Iranian Journal of Education in Medical Sciences, 78, 131-137. [In Persian]

Zarei Zawarki, E., & Rezaei, I. (2013). The effect of using the electronic portfolio on the attitude, motivation and academic progress of the students of the electronic education center of Khwaja Nasiruddin Tousi University of Technology. Educational Measurement Quarterly, 5, 67-75. [In Persian].