نقش سرمایه اجتماعی در توانمندسازی کارکنان سازمان محیط‌زیست (مورد مطالعه : شهرستان اهواز)

مجله توانمندسازی سرمایه انسانی

دوره 5، شماره 4 - شماره پیاپی 19، اسفند 1401، صفحه 319-328   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

نویسندگان

بهمن خسروی پور^* ؛ فاطمه مسعودی زاده؛ آمنه سواری ممبنی

دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

چکیده

هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش سرمایه اجتماعی در توانمندسازی کارکنان سازمان محیط زیست شهرستان اهواز بود.

جامعه آماری تحقیق شامل کلیه کارکنان این سازمان (70N=) که با توجه به محدود بودن کارکنان از سرشماری استفاده شد. این تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی که با استفاده از فن پیمایش انجام شده است و ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه‌ای بود که پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ سنجیده شد و میزان آن برای توانمندسازی و سرمایه اجتماعی به ترتیب 85/0 و 91/0 به‌دست آمد. روایی محتوا نیز با نظرخواهی از اعضاء هیات علمی گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان تاییدگردید. یافته‌های پژوهش حاکی از آن بود که تمامی مؤلفه-های سرمایه اجتماعی شامل اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی، مشارکت اجتماعی و آگاهی اجتماعی در بین کارکنان سازمان محیط‌زیست در حد متوسط و میزان توانمندسازی کارکنان نیز متوسط ارزیابی شد. نتایج ضریب همبستگی نشان داد که مؤلفه‌های در نظر گرفته شده جهت سنجش سرمایه اجتماعی، همبستگی مثبت و معنی‌داری با توانمندسازی داشتند. نتایج ضریب رگرسیون نشان‌دهنده توان تبیین 9/39 درصد واریانس به وسیله متغیرهای مشارکت اجتماعی و آگاهی اجتماعی بود.

کلیدواژه‌ها

توانمندسازی؛ مشارکت اجتماعی؛ آگاهی اجتماعی؛ انسجام اجتماعی؛ اعتماد اجتماعی

مراجع

امام‌قلی‌زاده،سعید، برقعی،سیدرضا و زارعی متین ،حسین.(1388). بررسی رابطه بین میزان مشارکت کارکنان در تصمیم‌های سازمانی و توانمندسازی آنان در شرکت مخابرات استان مازندران، فصلنامه مدیریت فرهنگ سازمانی،دوره 7، شماره19، صفحه 37 تا 58.

بنایی، غزاله و ملکی، محمدرضا .(1399). بررسی ارتباط بین رهبری مدیران ارشد، توانمندسازی کارکنان، رضایت شغلی و رضایت مشتری در سازمان هایی با برنامه مدیریت کیفیت جامع، مجله مهندسی سیستم و بهره‌وری، سال اول، شماره 1، اسفند 1399، صص 99-120.

رحیمی ،ابراهیم ،عباسی رستمی،نجمه، آبایی ،محمدتقی و حسن نزاد،رضا.(1398). بررسی عوامل موثر بر توانمندسازی کارگران در راستای توسعه سرمایه انسانی و سرمایه اجتماعی،فصلنامه جامعه شناسی،سال دوازدهم،شماره 45،زمستان 1398.

رستمی، فرحناز، وحید علی آبادی و سارا بقایی. (1392). نقش عضویت در تشکل های روستایی بر سطح ، سرمایه اجتماعی و کیفیت زندگی زنان روستایی. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، سال دوم، شماره2، پیاپی 4، صص 1-14.

سرگلزایی جوان ،طیبه و هادیانی،زهره (1395).امکان سنجی توانمندسازی محله های اسکان غیررسمی ازطریق سرمایه اجتماعی در محله شیرآباد شهر زاهدان،فصلنامه رفاه اجتماعی،شماره 16. 

سواری، مسلم و اسکندری دامنه،حامد.(1398). نقش مدیریت مشارکتی در توانمندسازی جوامع محلی در مقابله با خشکسالی در جنوب کرمان ،فصلنامه علمی برنامه ریزی و آمایش فضا،دوره23،شماره @، تابستان1398.صص170-123.

شاه قلیان ،کیوان و نادری ، شاهد.(1396). ارایه الگوی توانمندسازی کارکنان در صنعت خودروسازی، مجله مدیریت توسعه و تحول، شماره 30 .

کشاورزی، علی حسین، حسینی، احمد، حیدری نسب، لیلا و آمده، علی اصغر .(1391). بررسی رابطه‌ی بین سرمایه اجتماعی و توانمندسازی روانشناختی کارکنان (مطالعه موردی: استانداری قم)، دانشور رفتار مدیریت و پیشرفت، سال 18، شماره 50، صص 329-344.

مریدسادات، پگاه، زارع خلیلی، مسلم و فرهادی، ولی الله .(1396). جایگاه سرمایه اجتماعی در توسعه پایدار سکونتگاههای روستایی (مطالعه موردی: بخش بیضاء، شهرستان سپیدان)، پژوهش‌های دانش زمین، سال هشتم، شماره 29، بهار 1396، صص 55-74.

نصراصفهانی، علی، فرخی، مجتبی و امیری، زینب. (1395). تأثیر سرمایه اجتماعی بر توانمندسازی کارکنان (مورد مطالعه: پرستاران بیمارستان شریعتی تهران، جامعه‌شناسی کاربردی، سال بیست و هفتم، شماره پیاپی (62). شماره دوم، تابستان 1395، صص 111-126.

Akpabio, I. (2009). Women NGOs and rural women empowerment activities in the Niger Delta, Nigeria.

Akter, S. (2020). Social cohesion and willingness to pay for cyclone risk reduction: The case for the Coastal Embankment Improvement Project in Bangladesh. International Journal of Disaster Risk Reduction, 101579.

Barton, H., & Barton, l. (2011). Trust and psychological empowerment in the Russian work context.

Brione, P., & Nicholson, Ch. (2012). Employee empowerment: towards greater workplace democracy.

chang, l  . ship, c and shu. M (2010) Mediating Role of psychological Empowerment on job satisfaction and organization commitment for school Health nurses.

Dasanayaka, U., & Matsuda, Y. (2022). Role of social capital in local knowledge evolution and transfer in a network of rural communities coping with landslide disasters in Sri Lanka. International Journal of Disaster Risk Reduction, 67, 102630.

Ergennel, A., Sag lam Air, G & Metin, S. (2007). Psycological empowerment and its relationship to trust in immediate managers.

Gapen, M., Cross, D., Ortigo, K., Graham, A., Johnson, E., Evces, M., ... & Bradley, B. (2011). Perceived neighborhood disorder, community cohesion, and PTSD symptoms among low-income African Americans in an urban health setting. American Journal of Orthopsychiatry, 81(1), 31.

Grootaert, Ch. (2003). On the Relationship between Empowerment, Social Capital and Community-Driven Development.

Haddad, L., & Maluccio, J. (2000). Social capital and household welfare in South Africa: Pathways of influence. Paper presented at the Center for the Study of African, Economies conference, ‘Opportunities in Africa: Micro evidence on firms and households’, 9-10.

Hudson, P., Hagedoorn, L., & Bubeck, P. (2020). Potential Linkages Between Social Capital, Flood Risk Perceptions, and Self-Efficacy. International Journal of Disaster Risk Science, 1-12.

Hunecke, C., Engler, A., Jara-Rojas, R., & Poortvliet, P. M. (2017). Understanding the role of social capital in adoption decisions: An application to irrigation technology. Agricultural systems, 153, 221-231.

Ingold, K. (2017). How to create and preserve social capital in climate adaptation policies: A network approach. Ecological economics, 131, 414-424.

Janssens, W.  (2009). Women’s Empowerment and the Creation of Social Capital in Indian Villages. VU University Amsterdam, The Netherlands.

Jones, N., Evangelinos, K., Gaganis, P., & Polyzou, E. (2011). Citizens’ perceptions on water conservation policies and the role of social capital. Water Resources Management, 25(2), 509-522.

Judeh, M. (2012). An analysis of the relationship between trust and employee empowerment.  

Kang, s & Kuena, y (2018). the effect of the Relationship characteristies and social capital of the sharing Economy Business on the social Network, Relationship competitiveAdventage, and continuance commitment.

Michelini, J. J. (2013). Small farmers and social capital in development projects: Lessons from failures in Argentina's rural periphery. Journal of Rural Studies, 30, 99-109.

Nega, f., Deckers, J., Mathijs, E., & Tolens, E. (2003). Gender, social capital and empowerment in northen Ethiopia. 

Perkins, D., Hughey, J., & Speer, P. (2002). Community psychology perspectives on social capital theory and community development practice. Journal of the Community Development Society, Vol. 33 No. 1.

 Peterson, N.A., & Hughey, J. (2003). Social cohesion and intrapersonal empowerment: gender as moderator.

Prabhakaran, A., Krishnan, A., Nongkynrih, B., Goswami, A., & Pandav, C. S. (2014). Cost of ambulatory care by mobile health clinic run by a Medical College in India for the year 2008-09. Indian journal of public health, 58(2), 100.

Saukani, N., & Ismail, N. A. (2019). Identifying the components of social capital by categorical principal component analysis (CATPCA). Social Indicators Research, 141(2), 631-655.

van Rijn, M. B., Yang, H., & Sanders, K. (2013). Understanding employees' informal workplace learning: The joint influence of career motivation and self-construal. Career development international.

Weich, S., Blanchard, M., Prince, M., Burton, E., Erens, B. O. B., & Sproston, K. (2002). Mental health and the built environment: Cross–sectional survey of individual and contextual risk factors for depression. The British Journal of Psychiatry, 180(5), 428-433.

weil, F. lee, M (2012). the Burdens of social capital: How Socialy-Involved people dealt with stress after Hurricane katrina. Social science Research.

Yeung, S., Rosenberg, M., Banach, D., Mayotte, L., Anand, S. S., Band, L. L. R. I., ... & Castleden, H. (2021). Bonding social capital and health within four First Nations communities in Canada: A cross-sectional study. SSM-population health, 16, 100962.