اثربخشی روش تدریس کلاس معکوس بر مؤلفه‌های خوش‌بینی تحصیلی در درس ریاضی

نشریه علمی آموزش و ارزشیابی (فصلنامه)

دوره 15، شماره 59، آذر 1401، صفحه 181-198   

نوع مقاله: مقاله پژوهشی

شناسه دیجیتال (DOI): 10.30495/jinev.2023.1971357.2792

نویسندگان

رضا شاهی^{* 1}؛ مهدی عیوضی²؛ نیر حیدری کلجه³

¹استادیار گروه آمار، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

²دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی تربیتی، ,واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.

³گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

رسالت مهم تعلیم و تربیت کمک به رشد همه جانبه­ی دانش­آموزان از لحاظ فکری، رفتاری و نگرشی است. خوش­بینی تحصیلی از جمله مهمترین مؤلفه­های رشد نگرشی و مکمل رشد فکری و رفتاری دانش­آموزان محسوب می­شود که توجه متخصصان تعلیم و تربیت و محققان این زمینه را به خود جلب کرده است. این پژوهش با هدف شناسایی تأثیر روش تدریس کلاس معکوس بر مؤلفه­های خوش­بینی تحصیلی در درس ریاضی انجام گرفته­ است. روش پژوهش حاضر از نوع نیمه تجربی با طرح پیش‌آزمون- پس­آزمون با یک گروه کنترل بود. جامعه­ی آماری پژوهش شامل تمام دانش­آموزان دوره­ی ششم ابتدایی شهرستان ورزقان است که ابتدا به روش نمونه­گیری هدفمند، 34 نفر انتخاب، سپس به دلیل متجانس بودن نمونه­ها، به طور تصادفیدر دو گروه آزمایش (17 نفر) و کنترل (17 نفر) جایگزین شدند. برای گردآوری داده­ها از پرسشنامه­ی خوش­بینی تحصیلی (AOQ) اسچنن موران و همکاران (2013) با پایایی 93/0 برای کل آزمون استفاده شد. فرضیه­های پژوهش با استفاده از روش تحلیل واریانس چندمتغیره و به وسیله­ی نرم‌افزار SPSS26 تحلیل شد. یافته­ها نشان داد که روش تدریس کلاس معکوس باعث افزایش معنی­دار خوش­بینی تحصیلی دانش­آموزان در مؤلفه­های اعتماد دانش­آموز به معلم (001/0 < P)، تأکید تحصیلی (013/0 = P) و یگانگی مدرسه (015/0= P) می­شود. در نتیجه روش تدریس کلاس معکوس یکی از مؤثرترین روش­های توسعه­ی خوش­بینی تحصیلی محسوب می‌شود که استفاده از آن به معلمان دوره‌ی ششم ابتدایی پیشنهاد می­شود.

کلیدواژه‌ها

روش تدریس؛ کلاس معکوس؛ خوش‌بینی تحصیلی؛ درس ریاضی؛ کلاس ششم ابتدایی

مراجع

   ایران‌مهر، مسلم و گیتی‌پسند، زهرا. (1395). یک پژوهش کیفی: بررسی عوامل مؤثر بر خوش‌بینی دانش‌آموزان به نظام آموزشی. فصلنامه فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 7 (27)، 105-126.

   اسماعیل‌فر، محمدصادق؛ تقوایی یزدی، مریم و نیازآذری، کیومرث. (1395). تأثیر استفاده از رویکرد کلاس معکوس بر یادگیری درس علوم دانش‌آموزان دوره ابتدایی. نشریه شباک، 2(14)، 21-26.

باقری، محسن و جوشقان‌نژاد، فاطمه. (1395). تأثیر آموزش به روش معکوس بر آمادگی یادگیری خودراهبر و یادگیری دانشجویان در درس مقدمات کامپیوتر. فناوری برنامه درسی،1(1)، 61-49.

پیری، موسی؛ صاحب‌یار، حافظ و  سعداللهی، آرش. (1397). تأثیر کلاس معکوس بر خودراهبری در یادگیری درس زبان انگلیسی. نشریه علمی- پژوهشی فناوری آموزش، 12(3)، 229-236. 

دهقان‌زاده، شادی؛ جعفرآقایی، فاطمه و خردادی آستانه، حمید. (1397). تأثیر به کارگیری روش آموزشی کلاس درس معکوس بر گرایش به تفکر انتقادی دانشجویان پرستاری. مجله­ی آموزش در علوم پزشکی، 6 (18)، 39-48.

صاحب‌یار، حافظ؛ گل‌محمدنژاد، غلامرضا و برقی، عیسی.(1398). اثربخشی یادگیری معکوس بر تفکر تأملی در درس ریاضی. نشریه علمی- ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 8(4)، 62-33. 

فخاری، الهام، سیفی، نسیم، نجفی، محمد و علی وکیلی، محمد. (1396). به کارگیری روش تدریس کلاس وارونه (flip classroom) جهت ارتقاء دانش و رضایتمندی دانشجویان داندان‌پزشکی در دروس پری کلینیک بیماری‌های لثه و کودکان. طب و تزکیه، 26 (3)، 218-213.

کاویانی، حسن؛ لیاقت‌دار، محمد جواد؛ زمانی، بی بی عشرت و عابدینی، یاسمین. (1396). فرآیند یادگیری در کلاس معکوس: بازنمایی از برنامه درسی تجربه شده در آموزش عالی. دو فصلنامه مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، 8 (15)، 214-179.

عباسیان، عبدالحسین؛ ابوالقاسمی، محمود؛ قهرمانی، محمد و پرداختچی، محمدحسن. (1391). بررسی رابطه سبک رهبری توزیعی با پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان مدارس راهنمایی شهر تهران. فصلنامه رهبری و مدیریت آموزشی. 21، 85 -108.

ذبیحی حصاری، نرجس‌خاتون. (1392). ارتباط خوش‌بینی تحصیلی معلم و اهداف پیشرفت دانش‌آموزان با یادگیری تحصیلی دانش‌آموزان. رساله دکتری روانشناسی تربیتی. دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران.

گلزاری، زینب و عطاران، محمد. (1395). تدریس به روش معکوس در آموزش عالی: روایت‌های یک مدرس دانشگاه. دو فصلنامه نظریه و عمل در برنامه درسی. 4(7)، 81-136.

حجازی، الهه؛ صالح‌نجفی، مهسا و غلامعلی لواسانی، مسعود. (1394). رابطه ادارک از محیط کلاس و خوش‌بینی با تحول مثبت دانش‌آموزان. مجله روانشناسی. 2(74)، 189-198.

جعفری باغ خیراتی، علیرضا؛ قهرمانی، لیلا؛ کشاورزی، ساره و کاوه، محمد حسین. (1394). آموزش خوش‌بینی، تأثیر آموزش خوش‌بینی از طریق نمایش فیلم بر کفایت اجتماعی دانش‌آموزان. آموزش بهداشت و ارتقای سلامت ایران. 2(1)،  57-64.

Abbasian, A., Abolghasemi, M., Ghahrani, M., & Pardakhtchi, M. (2011). Investigating the relationship between distributive leadership style and academic achievement of middle school students in Tehran. Educational Leadership and Management Quarterly. 21, 85-108 [In Persian].

Abiodun, O. (2011). Causal attributions and affective reactions to Academic Failure among undergraduates in the Nigerian Premier University Education. European Journal of Scientific Researchm, 52, 406-412.

Adams, C. M., & Forsyth, P. B. (2011). Student academic optimism: Confirming a construct. Leading research in educational administration: A festschrift for Wayne K. Hoy, 73-87.

Arum, R., & Roksa, J. (2011). Limited learning on college campuses. Society, 48(3): 203.

Bagheri, M. & Joshghan Nejad, F. (2015). The effect of teaching in the reverse method on self-directed learning readiness and students' learning in the introductory computer course. Curriculum Technology, 1(1): 49-61 [In Persian].

Beard, K. S., Hoy, K. W, & Hoy, A. W. (2010). Academic optimism of individual teachers: Confirming a new construct. Teaching and Teacher Education, 26, 1136-1144.

Chien-Yuan, Su., & Cheng-Huan, Chen. (2018). Investigating the Effects of Flipped Learning, Student Question Generation, and Instant Response Technologies on Students’ Learning Motivation, Attitudes, and Engagement: A Structural Equation Modeling. Eurasia Journal of Mathematics, science and Technology Education, 14(6): 2453-2466. DOI: https://doi.org/10.29333/ejmste/89938.

Chuang, H. H., Weng, C. Y., & Chen, C. H. (2018). Which students benefit most from a flipped classroom approach to language learning? British Journal of Educational Technology, 49(1): 56-68.

Dehghanzadeh, S., Jafar Aghaei, F & Khordadi Astana, H. (2017). The effect of using the flipped classroom teaching method on the critical thinking tendency of nursing students. Journal of Education in Medical Sciences, 6(18): 39-48. [In Persian]

Dorie, A., Loranger, D., and Hurst, J. (2021). It All Adds Up: Impact of the Flipped Classroom Approach related to Achievement, Student Satisfaction, Self-Efficacy, Anxiety, and Optimism in a Retail Math Course. Journal for Advancement of Marketing Education, Volume 29, Special Issue, Fall 2021.

Esmaili Far, M. S., Taqvaei Yazdi, M. & Niazazri, K. (2015). The effect of using the flipped classroom approach on the learning of science lessons of primary school students. Shabak magazine, 2(14): 21-26 [In Persian].

Fakhari, E., Seifi, N., Najafi, M., & Ali Vakili, M. (2016). Using the upside-down classroom teaching method to improve the knowledge and satisfaction of dental students in pre-clinic courses on gum diseases and children. Medicine and Cultivation, 26(3): 218-213 [In Persian].

Feldman, D. B., & Kubota, M. (2015). Hope, self-efficacy, optimism, and academic achievement: Distinguishing constructs and levels of specificity in predicting college grade-point average. Learning and Individual Differences, 37-46.

Forgeard, M. J., & Seligman, M. E. (2012). Seeing the glass half full: A review of the causes and consequences of optimism. Pratiques Psychologiques, 18(2): 107–120.

Gilboy, M. B., Heinerichs, S., & Pazzaglia, G. (2015). Enhancing student engagement using the flipped classroom. Journal of Nutrition Education and Behavior, 47(1): 109-114.

Golzari, Z., & Attaran, M. (2015). Flipped Teaching in Higher Education: Narratives of a University Lecturer. journal of theory and practice in the curriculum. 4(7): 81-136 [In Persian]

González-Gómez, D., Jeong, J. S., & Cañada-Cañada, F. (2019). Enhancing science self-efficacy and attitudes of Pre-Service Teachers (PST) through a flipped classroom learning environment. Interactive Learning Environments, 1-12.

Gurol, M., & Kerimgil, S. (2010). Academic optimism. Procedia Social and Behavioral Sciences, 9, 929-932.

Hejazi, E., Saleh Najafi, M., & Gholamali Lavasani, M. (2014). The relationship between perceptions of the classroom environment and optimism with the positive development of students. Journal of psychology. 19, 2(74): 189-198. [In Persian]

Holmes, Y. M., Collins, J., & Rutherford, J. (2017). Active learning and Generation Next perceptions of engagement and motivation: An Attribution Theory approach. Journal of Higher Education Theory and Practice, 17(7).

Hoy, W. K., Tarter, C. J. & Woolfolk Hoy, A. (2006). Academic optimism of schools: A force for student achievement. American Educational Research Journal, 43, 425-446.

Hoy, W. (2012). School characteristics that make a difference for the achievement of all students. Journal of Educational Administration, 50(1): 76-97.

Hung, H. (2015). Flipping the classroom for English language learners to foster active learning. Computer Assisted Language Learning, 28(1): 81–96.

Iranmehr, M. & Gitipasand, Z. (2015). A qualitative research: Investigating factors   affecting students' optimism towards the educational system. Counseling and Psychotherapy Culture Quarterly, 7(27): 105-126. [In Persian]

Jafari Bagh Kheirati, A., Heroni, L., Keshavarzi, S., & Kaveh, M. (2014). Optimism education, the effect of optimism education through movie screening on students' social competence. 2(1): 57-64 [In Persian].

Jensen, J. L., Kummer, T. A., & Godoy, P. D. D. M. (2015). Improvements from a flipped classroom may simply be the fruits of active learning. CBE-Life Sciences Education, 14(1), ar5.

Kaviani, H., Liaqat Dar, M., Zamani, B. & Abedini, Y. (2016). The learning process in the flipped classroom: A representation of the experiential curriculum in higher education. Bi-Quarterly Journal of Higher Education Curriculum Studies, 8(15): 214-179. [In Persian].

Khodarahmi, E., & Zarrinabadi, N. (2016). Self-regulation and academic optimism in a sample of Iranian language learners: Variations across achievement group and gender. Current Psychology, 35(4): 700-710.

Kim, M. K., Kim, S. M., Khera, O., & Getman, J. (2014). The experience of three flipped classrooms in an urban university: an exploration of design principles. The Internet and Higher Education, 22, 37-50.

King Bevel, R. (2010). The effects of academic optimism on student academic achievement in alabama. For the Degree of Doctor of Education. Department of educational leadership, The University of Alabama.

Kirby, M. M., & DiPaola, M. F. (2011). Academic optimism and community engagement in urban schools. Journal of Educational Administration, 49(5): 542- 562.

Mori, T. (2018). The Flipped Classroom: An Instructional Framework for Promotion of Active Learning. In Deep Active Learning, 95-109.

Mulawarman, M., Susilawati, S., Syifa, L., & Rifani, E. (2020). Classroom guidance strategy with flipped method in guidance and counseling services at Indonesia Schools in the digital era. Islamic Guidance and Counseling Journal, 3(2): 61-74.

Myung, K. L; & Bu K.P. (2018). Effects of Flipped Learning Using Online Materials in a Surgical Nursing Practicum: A Pilot Stratified Group-Randomized Trial. Healthcare Informatics Research, 24(1): 69-78.

Otero-Saborido, F. M., Sánchez-Oliver, A. J., Grimaldi-Puyana, M., & Álvarez-García, J. (2018). Flipped learning and formative evaluation in higher education. Education and Training, 60(3): 23-35.

Pickering, J. D., & Roberts, D. J. (2018). Flipped classroom or an active lecture? Clinical Anatomy, 31(1): 118-121.

Piri, M., Sahib Yar, H., & Saadullahi, A. (2017). The effect of the flipped classroom on self-direction in learning English. Educational Technology Scientific Journal, 12(3): 229-236 [In Persian].

Saheb Yar, H., Gol Mohammadnejad, G., & Barghi, I. (2018). The effectiveness of reverse learning on reflective thinking in math lessons. Scientific Journal - Innovation and Creativity in Human Sciences, 8(4): 62-33 [In Persian].

Schannen-Moran, M., Bankole, R.A., Mitchell, R.M., & Moore J.R, D.M. (2013). Student academic optimism: A confirmatory factor analysis. Journal of Educational Administration, 51(2): 150-175.

Schannen-Moran, M., Bankole, R.A., Mitchell, R.M., & Moore J.R, D.M. (2013). Student academic optimism: A confirmatory factor analysis. Journal of Educational Administration, 51(2): 150-175.

Smith, P. A., & Hoy, W.K. (2007). Academic optimism and student achievement in urban elementary schools. Journal of Educational Administration, 45(5): 556-568.

Strayer, J. F. (2012). How learning in an inverted classroom influences cooperation, innovation and task orientation. Learning Environments Research, 15(2):171-193.

Thai, N. T. T., De Wever, B., & Valcke, M. (2017). The impact of a flipped classroom design on learning performance in higher education: Looking for the best “blend” of lectures and guiding questions with feedback. Computers & Education, 107, 113-126.

Tucker, C. R. (2012). Blended learning in grades 4-12: Leveraging the power of technology to create student-centered classrooms. Corwin Press.

Zabihi Hesari, N. (2012). The relationship between teacher's academic optimism and students' progress goals with students' academic learning. Phd thesis of educational psychology. Faculty of Psychology and Educational Sciences, University of Tehran [In Persian].